Ashwagandha - poznaj siłę tego adaptogenu!

Kategorie

Ashwagandha to silny adaptogen, wykorzystywany w medycynie ajurwedyjskiej od kilku tysięcy lat. Roślinie, a szczególnie jej owocom i korzeniowi, przypisuje się wiele właściwości, ze względu na bogactwo substancji czynnych w nich zawartych.

Jak ashwagandha może oddziaływać na organizm? I co roślina ma wspólnego z koniem i stajnią?

Ashwagandha - co to takiego?

Ashwagandha, z języka łacińskiego znana jako Withania somnifera to roślina z rodziny psiankowatych (tak samo jak ziemniak czy pomidor), która naturalnie występuje w południowo-wschodniej Azji, w Afryce, jak również w krajach śródziemnomorskich, takich jak Hiszpania czy Grecja.

To krzew zimozielony, który może osiągać wysokość do 150 cm. Wyróżnia się owalnymi liśćmi, żółtymi kwiatami oraz czerwonymi jagodami. Ashwagandha ma również krótkie, srebrnoszare włoski, które znajdują się na całej jej powierzchni.

Ashwagandha zwana jest również indyjskim żeń-szeniem, witanią ospałą, czy też zimową wiśnią. W tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej roślina wykorzystywana jest od kilku tysięcy lat i jest szczególnie ceniona ze względu na owoce i korzeń.

Sama nazwa rośliny związana jest z jej korzeniem, który ma nieprzyjemny zapach, przywodzący na myśl konie i stajnię - słowo "ashwa" to w tłumaczeniu koń. W medycynie ludowej wierzono natomiast, iż ashwagandha zapewnia końską moc i siłę.

Witania ospała zaliczana jest do adaptogenów, czyli związków pochodzenia naturalnego, które są nieszkodliwe dla organizmu i mogą wyróżniać się właściwościami normalizującymi oraz pozytywnie oddziałującymi na funkcjonowanie układu nerwowego. Adaptogeny, a więc i ashwagandha, mogą wspomagać organizm w radzeniu sobie z różnego rodzaju stresorami.

Ashwagandha i substancje czynne w niej obecne

Ashwagandha swoje właściwości zawdzięcza bogactwu składników aktywnych, które znajdują się przede wszystkim w jej korzeniu, ale również w liściach i pozostałych częściach rośliny. W żeń-szeniu indyjskim można wyróżnić m.in.:

alkaloidy,
witanolidy,
witaferyny,
flawonoidy,
saponiny.

To właśnie dzięki tym związkom chemicznym ashwagandha może być wykorzystywana jako wsparcie organizmu w sytuacjach stresowych oraz innych dolegliwościach.

Polecane produkty z ashwagandhą

Właściwości prozdrowotne ashwagandhy

W Indiach ashwagandha i jej właściwości znane i wykorzystywane są od ponad 3000 lat. W medycynie ajurwedyjskiej roślinę stosuje się przede wszystkim jako środek poprawiający siły witalne i sprawność umysłu.

A jak jest naprawdę?

Wciąż trwają liczne badania naukowe skupiające się na działaniu i właściwościach ashwagandhy. Wiele publikacji potwierdza natomiast korzyści wynikające z wykorzystywania rośliny w celu łagodzenia stresu. Ashwagandha może pozytywnie wpływać na radzenie sobie w sytuacjach ekstremalnych, takich jak np. zwiększone natężenie pracy fizycznej czy umysłowej lub długotrwałe napięcie. Żeń-szeń indyjski może również działać przeciwlękowo i pozytywnie wpływać na sen, łagodząc objawy bezsenności.

Roślina może również wzmacniać odpowiedź immunologiczną ustroju i pozytywnie wpływać na pracę układu odpornościowego. Substancje czynne obecne w ashwagandzie mogą wykazywać właściwości przeciwbakteryjne, zarówno na szczepy gram-dodatnie, jak i gram-ujemne.

Witania ospała może również wykazywać właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Roślina może neutralizować reaktywne formy tlenu i wolne rodniki, a tym samym może zmniejszać stres oksydacyjny i spowalniać procesy starzenia. Dodatkowo ashwagandha może także wpływać na modulowanie funkcji mitochondriów, poprawę funkcji śródbłonka i regulację apoptozy.

Roślina może korzystnie oddziaływać na funkcje poznawcze, a także na poprawę koncentracji. Dzięki obecności witanolidów korzeń witanii ospałej może także działać hamująco na aktywność acetylocholinoesterazy, czyli enzymu rozkładającego przekaźnik nerwowy (acetylocholinę), który jest odpowiedzialny za prawidłowe działanie procesów pamięciowych w mózgu.

Witania ospała może także dodawać energii i redukować uczucie zmęczenia, sprzyjając zwiększeniu sił witalnych. Ponadto roślina może zmniejszać apetyt i korzystnie wpływać na redukcję masy ciała.

Ashwagandha a sportowcy

Ashwagandha to ceniony adaptogen, który może zwiększać odporność organizmu na stres.

Stres może z kolei stymulować wydzielanie kortyzolu z nadnerczy, a tym samym może zwiększać poziom hormonu w organizmie człowieka. Kortyzol może natomiast utrudniać progres i rozwój fizyczny oraz spowalniać osiągnięcie pożądanych efektów treningowych.

Witania ospała może wpływać na obniżenie stresu, a tym samym może zmniejszać poziom hormonu katabolicznego, jakim jest kortyzol, co może pozytywnie wpływać na efektywność wykonywanych wysiłków fizycznych.

Jednocześnie ashwagandha może dodawać energii, wpływać na wzrost siły i wytrzymałości fizycznej. Po zakończeniu aktywności roślina może również wspomagać obniżenie poziomu kinazy kreatynowej w osoczu, a tym samym może sprzyjać regeneracji mięśni. Dodatkowo ashwagandha może redukować niekorzystne efekty działania stresu oksydacyjnego.

Ashwagandha - dla kogo?

Ashwagandha i jej właściwości mogą być wykorzystywane każdego dnia w wielu różnych sytuacjach.

Korzystanie z dobrodziejstw żeń-szenia indyjskiego rekomenduje się szczególnie wśród osób, które wykonują intensywną pracę fizyczną lub umysłową, a także w gronie osób narażonych na długotrwałe działanie czynników stresogennych.

Witania ospała może być dobrym rozwiązaniem także wśród osób aktywnych fizycznie. Może być wykorzystywana również w czasie obniżenia odporności organizmu. Z dobroczynnych właściwości rośliny korzystać mogą także diabetycy czy osoby cierpiące na problemy ze snem.

Właściwości Ashwagandhy to nie pozytywny wpływ na wyciszenie organizmu - żeń szeń indyjski niesie za sobą szereg korzyści prozdrowotnych.

Suplementy diety z ashwagandhą

Ashwagandha najczęściej występuje w postaci tabletek, kapsułek lub proszku. Dostępne są również olejki czy mieszanki zawierające cenny adaptogen.

Wśród suplementów diety, które zawierają ekstrakt z korzenia witanii ospałej plasują się między innymi:

Ashwagandha marki OstroVit może przyczyniać może wspierać układ nerwowy, oraz procesy zapamiętywania.

Na wyróżnienie zasługuje Ashwagandha VEGE, która jest suplementem w kapsułkach wegańskich. Sama kapsułka, jak i zawarty w niej ekstrakt nie zawierają substancji pochodzenia zwierzęcego. Dzięki temu kapsułki mogą być spożywane przez wegan i wegetarian.

Zależnie od rekomendacji producenta, witanię ospałą należy przyjmować raz lub dwa razy dziennie. W przypadku stosowania sproszkowanego korzenia dzienna porcja preparatu nie powinna być większa niż 3 g. Ze względu na właściwości uspokajające i możliwy korzystny wpływ substancji na sen, ashwagandhę można przyjmować także na noc.

Pozytywne efekty suplementacji można zaobserwować zwykle po miesiącu stosowania indyjskiego żeń-szenia. Po 30 dniach przyjmowania ashwagandhy może dojść do obniżenia poziomu stresu czy poprawy jakości snu.

Ashwagandha - przeciwwskazania i skutki uboczne

Ashwagandha to roślina o szerokim spectrum działania, która jednak nie jest produktem dla każdego.

Szczególną ostrożność podczas stosowania żeń-szenia indyjskiego powinny zachować osoby przyjmujące inne leki, m.in. środki o działaniu przeciwpadaczkowym, a także leki uspokajające z grupy benzodiazepin i leki nasenne.

Konsultacja z lekarzem przed rozpoczęciem przyjmowania suplementów diety zawierających ashwagandhę jest zalecana wśród diabetyków, w związku z możliwym działaniem hipoglikemicznym rośliny. Ponadto warto skontaktować się z lekarzem również w przypadku towarzyszących schorzeń tarczycy, szczególnie w czasie jej nadczynności, a także w przypadku farmakologicznie leczonego nadciśnienia.

Ze względu na możliwe drażniące działanie witanii ospałej na śluzówkę żołądka, ostrożność powinny zachować także osoby, które zmagają się z wrzodami żołądka.

W do tej pory przeprowadzonych badaniach naukowych nie stwierdzono występowania znaczących skutków ubocznych po korzystaniu z witanii ospałej. Jak w przypadku innych suplementów diety, warto zachować jednak ostrożność i stosować się do zaleceń producenta umieszczonych na opakowaniu produktu.

Bibliografia:

Data ostatniej aktualizacji: 29.12.2022