Niedobór witaminy C to niebezpieczne zjawisko, które może powodować zaburzenie funkcjonowania całego ustroju człowieka. Niski poziom kwasu askorbinowego w organizmie może bowiem przyczyniać się do osłabienia odporności, krwawienia dziąseł, a także do zwiększenia podatności kości na złamania. Jakie mogą być przyczyny niskiego stężenia kwasu askorbinowego w ustroju? Jakie mogą być skutki niedoboru witaminy C? Jak zapobiegać występowaniu niedoborów mikroskładnika?
Spis treści
Witamina C - co to?
Witamina C, znana także jako kwas askorbinowy, to witamina rozpuszczalna w wodzie, której nadmiar jest usuwany z organizmu wraz z moczem i potem. To składnik wykorzystywany jako dodatek do żywności, oznaczany symbolem E300, który jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka.
Witamina C to związek, który można dostarczać do ustroju wraz z pożywieniem, a także w postaci suplementów diety. Za pokarmowe źródła mikroskładnika uznaje się przede wszystkim świeże owoce i warzywa, takie jak truskawki, pomarańcze, brokuły czy natka pietruszki.
Witamina C - właściwości. Jaką rolę odgrywa witamina C w ludzkim organizmie?
Witamina C jest niezbędna do właściwej pracy ludzkiego organizmu. Kwas askorbinowy to silny antyoksydant, który może neutralizować wolne rodniki, a także reaktywne formy tlenu, zmniejszając stres oksydacyjny. Co więcej, związek może wspierać funkcjonowanie układu odpornościowego, zmniejszając ryzyko infekcji, a także może brać udział w produkcji kolagenu, będącego jednym z najważniejszych białek w organizmie człowieka.
Witamina C może pozytywnie oddziaływać na pracę układu krążenia, zmniejszając ryzyko rozwoju chorób serca, a także może korzystnie wpływać na pamięć i koncentrację. Mikroskładnik może zmniejszać uczucie zmęczenia i znużenia oraz może poprawiać wchłanianie żelaza i wapnia w ustroju, zmniejszając tym samym ryzyko występowania niedoborów cennych składników mineralnych. Kwas askorbinowy może też regulować pracę hormonów steroidowych, m.in. kortyzolu czy adrenaliny, a także może wspomagać pracę tarczycy i pozytywnie wpływać na poziom glukozy we krwi.
Zobacz również: Witamina C - zalecana dzienna porcja, właściwości i działanie
Polecane suplementy diety z witaminą C
Niedobory witaminy C - przyczyny
Niedobór witaminy C w organizmie najczęściej jest efektem stosowania nieprawidłowej diety, ubogiej w warzywa i owoce, oraz korzystania z niewłaściwie zbilansowanych planów żywieniowych o ujemnym bilansie kalorycznym.
Na niski poziom witaminy C w ustroju może wpływać również długotrwały stres, nadmierne spożywanie alkoholu czy palenie papierosów. Niedobór mikroskładnika może być też efektem upośledzonego wchłaniania składników odżywczych w jelitach, a także może być związany z zaburzeniami odżywiania i stosowanymi dializami.
Niskie stężenie kwasu askorbinowego w organizmie można zaobserwować wśród osób starszych oraz uprawiających wzmożone wysiłki fizyczne, jak również wśród konsumentów o nieuregulowanej cukrzycy czy hiperglikemii. Na niedobory witaminy C narażone są również osoby przyjmujące niektóre leki, długotrwale hospitalizowane oraz osoby po urazach i zabiegach chirurgicznych.
Niedobór witaminy C - objawy. Skutki niedoboru witaminy C w organizmie
Niski poziom witaminy C w organizmie może przyczyniać się do występowania niepożądanych objawów. Jakie mogą być skutki niedoboru kwasu askorbinowego?
Niedostateczna podaż witaminy C może powodować osłabienie odporności i zwiększenie podatności na infekcje, a także zmniejszenie zdolności adaptacji do zmian temperatur. Niski poziom mikroskładnika może przyczyniać się również do spowolnienia procesu gojenia się ran. Związek może zaburzać produkcję kolagenu, co może skutkować pogorszeniem kondycji skóry, włosów i paznokci, przyczyniając się do przesuszenia skóry, zwiększenia łamliwości paznokci i wypadania włosów.
Jakby tego było mało, niedobór witaminy C może negatywnie wpływać również na zdrowie kości, osłabiając ich strukturę, a tym samym zwiększając ryzyko złamań i rozwoju osteoporozy. Niedostateczna podaż kwasu askorbinowego może prowadzić do krwawienia dziąseł i rozwoju stanów zapalnych w jamie ustnej, a także może powodować zmniejszenie apetytu i pogorszenie nastroju oraz samopoczucia. Niski poziom substancji rozpuszczalnej w wodzie może skutkować także bólem mięśni i stawów, a co więcej, może osłabiać naczynia krwionośne, przyczyniając się do powstawania siniaków.
Ponieważ kwas askorbinowy może brać udział w przemianach cholesterolu do kwasów żółciowych, niedobór związku może prowadzić do nadmiernego gromadzenia się cholesterolu w wątrobie, co może zwiększać ryzyko rozwoju hipercholesterolemii. Często wyszukiwanym wśród konsumentów zagadnieniem jest także hasło "niedobór witaminy C - objawy neurologiczne" - niski poziom kwasu askorbinowego w ustroju może powodować osłabienie funkcji poznawczych, negatywnie oddziałując na pamięć czy koncentrację, a także może zwiększać ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych i udaru mózgu.
Jak zapobiegać niedoborom witaminy C w ustroju?
Aby zapobiegać niedoborom witaminy C, należy w pierwszej kolejności zwrócić uwagę na stosowaną na co dzień dietę. Warto wprowadzić w codziennym jadłospisie modyfikacje, które umożliwią odpowiednią podaż kwasu askorbinowego. Tym samym należy zwiększyć spożycie świeżych owoców i warzyw, takich jak np. papryka, czarna porzeczka, kiwi czy brukselka, które są uznawane za źródła witaminy C.
Wśród osób, które wyróżniają się zwiększonym zapotrzebowaniem na cenną witaminę, np. w gronie sportowców i osób aktywnych fizycznie, a także wśród konsumentów, którzy mają trudności z zaspokojeniem dobowych potrzeb organizmu na kwas askorbinowy, pomocnym rozwiązaniem mogą okazać się również suplementy diety, które stanowią skoncentrowane źródło witaminy C.
Na rynku można znaleźć preparaty zawierające wyłącznie kwas askorbinowy, a także kompleksowe produkty, dostarczające do ustroju również inne, wartościowe związki, np. kolagen, witaminy z grupy B czy elektrolity. Dostępne są suplementy diety z witaminą C w postaci tabletek, kapsułek, a także w formie poręcznych shotów czy w proszku. Dobór odpowiedniego preparatu stanowi kwestię indywidualnych potrzeb i preferencji konsumenta. Warto jednak pamiętać, aby suplementy diety z kwasem askorbinowym zawsze stosować zgodnie z wytycznymi, aby nie doprowadzić do nadmiernej podaży związku i występowania niepożądanych skutków ubocznych.
Bibliografia:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29099763/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32630245/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32552785/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34064549/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27529239/
