Witaminy i minerały

Witaminy i minerały to związki zaliczane do grupy mikroskładników, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. To substancje, których organizm nie potrafi samodzielnie syntetyzować, dlatego też należy dostarczać je do ustroju wraz z codziennym pożywieniem lub w razie konieczności, w postaci suplementów diety.

Charakterystyka witamin

Witaminy to substancje egzogenne, których organizm nie potrafi samodzielnie wytwarzać, dlatego też konieczne jest ich dostarczanie do ustroju z zewnątrz, wraz z pożywieniem lub suplementami diety. To związki o prostej budowie, które nie pełnią funkcji odżywczych ani energetycznych, a mimo to są niezbędne do prawidłowej pracy organizmu. Witaminy można podzielić ze względu na ich rozpuszczalność na:

• rozpuszczalne w wodzie - do tej grupy związków można zaliczyć witaminę C oraz witaminy z grupy B,
• rozpuszczalne w tłuszczach - do których należy witamina A, witamina D oraz witamina E i K.

Funkcje witamin

Witaminy są niezwykle ważne dla właściwego funkcjonowania organizmu człowieka, jednak każda z nich może odgrywać nieco inną rolę w ustroju.

• Witamina C pomaga we właściwej produkcji kolagenu w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania naczyń krwionośnych, kości, chrząstki, a także dziąseł, zębów i skóry.
• Witaminy z grupy B, takie jak np. tiamina czy ryboflawina, wspierają prawidłowy metabolizm energetyczny, a kwas foliowy wspomaga układ odpornościowy.
• Witamina A wspiera zachowanie zdrowej skóry i utrzymanie właściwego widzenia.
• Witamina D wspomaga prawidłowe funkcjonowanie mięśni i utrzymanie zdrowych kości.
• Witamina E pomaga w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym.
• Witamina K przyczynia się do właściwego krzepnięcia krwi.

Charakterystyka minerałów

Minerały, zwane także składnikami mineralnymi, to pierwiastki, które pozostają po mineralizacji tkanek w postaci popiołu i nie stanowią źródła energii. To związki niezbędne do właściwego funkcjonowania ustroju, które można podzielić ze względu na zawartość w organizmie na:

• makroelementy, których zawartość w ustroju wynosi powyżej 0,01%, m.in. sód, magnez, wapń,
• mikroelementy, których zawartość w organizmie jest mniejsza niż 0,01%, m.in. selen, cynk, żelazo.

Funkcje składników mineralnych

W przyrodzie istnieje wiele różnych minerałów, a każdy z nich może wykazywać inne właściwości w organizmie człowieka, np.:

• Magnez pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu mięśni i przyczynia się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia.
• Wapń jest potrzebny do utrzymania zdrowych kości i zębów.
• Potas wspiera właściwe funkcjonowanie układu nerwowego.
• Cynk przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu makroskładników odżywczych.
• Żelazo wspomaga optymalną produkcję czerwonych krwinek i hemoglobiny.
• Selen pomaga zachować zdrowe włosy i paznokcie.

Źródła witamin i składników mineralnych

Witaminy i minerały to związki powszechnie dostępne w żywności, które można dostarczać do ustroju wraz z codziennym jadłospisem. Za cenne źródła mikroskładników uznaje się warzywa i owoce, m.in. cytryny, pomarańcze, truskawki, brokuły, pomidory czy buraki. Ponadto wartościowe związki można znaleźć również w mleku i produktach mlecznych - serach, jogurtach, kefirach, a także w pełnoziarnistych produktach zbożowych, olejach, mięsie czy rybach.

Suplementy - witaminy i minerały

Witaminy i minerały to związki, które można dostarczać do ustroju wraz z codziennym pożywieniem. Wśród osób, które wyróżniają się zwiększonym zapotrzebowaniem na poszczególne mikroskładniki, m.in. wśród sportowców i osób wykonujących intensywne wysiłki fizyczne, a także w gronie osób stosujących diety eliminacyjne, dobrym rozwiązaniem może okazać się jednak dodatkowa suplementacja cennych składników.

Na rynku można znaleźć pojedyncze minerały czy witaminy w tabletkach, a także kompleks witamin, czyli suplementy diety zawierające zarówno wartościowe witaminy, jak i cenne składniki mineralne. Dostępne preparaty różnią się również formą występowania - na sklepowych półkach widnieją witaminy tabletki, składniki mineralne w kapsułkach, a także mikroskładniki w kroplach, shotach czy proszku. Dobór odpowiedniego rodzaju i formy produktu zależy od potrzeb konsumenta lub rekomendacji lekarza. Ważne jednak, aby zawsze zwracać uwagę na składniki obecne w suplementach diety i wybierać takie produkty, które zawierają znaczne ilości pożądanych związków, a jednocześnie nie dostarczają do ustroju zbędnych dodatków i wypełniaczy. Niezwykle istotne jest także przyjmowanie odpowiednich porcji witamin i minerałów - nie należy przekraczać rekomendowanych ilości związków, aby nie doprowadzić do występowania niepożądanych skutków ubocznych.

Przyswajalność witamin i minerałów

Suplementy diety dostępne na rynku zawierają różne formy witamin i składników mineralnych. Wybierając najlepsze preparaty witaminowe warto zwrócić uwagę na postać pożądanego składnika - cytrynian, chelat lub asparaginian to organiczna forma substancji, która wyróżnia się lepszym wchłanianiem i przyswajalnością niż nieorganiczne postaci związków - węglany, siarczany czy tlenki.