Wapń - suplementy, tabletki, w proszku

Wapń to pierwiastek chemiczny, który pełni wiele istotnych funkcji w ludzkim organizmie. To makroelement, który występuje powszechnie w żywności, zarówno w produktach pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego, a także może być dostarczany do ustroju wraz z suplementami diety.

Wapń - co to?

Wapń to pierwiastek chemiczny o symbolu Ca. To składnik mineralny, który określany jest mianem makroelementu, ponieważ występuje w ludzkim organizmie w znacznej ilości.

Blisko 99% wapnia zlokalizowane jest w zębach i kościach, choć związek obecny jest również w płynach ustrojowych i tkankach miękkich. W kościach makroelement występuje w postaci związanej, z kolei w płynie komórkowym i pozakomórkowym - w formie wapnia zjonizowanego. Wchłanianie wapnia odbywa się natomiast w jelicie cienkim, a jego biodostępność jest zależna od innych związków.

Biodostępność wapnia

Wchłanianie wapnia w jelicie cienkim może wspierać witamina D, która może ułatwiać transport związku do krwi i do komórek organizmu. Pozytywnie na biodostępność pierwiastka może wpływać także magnez oraz witamina K i laktoza. Z kolei związki takie jak kwas szczawiowy, kwas fitynowy, błonnik pokarmowy czy duże ilości tłuszczu i białka zwierzęcego, mogą zmniejszać dostępność wapnia w organizmie.

W zachowaniu prawidłowej gospodarki wapniowej istotną rolę odgrywa także fosfor, a właściwie odpowiedni stosunek wapnia do fosforu, który powinien wynosić 1:1.

Wapń - źródła w diecie

Wapń to pierwiastek, który kojarzy się przede wszystkim z mlekiem. Jest to prawidłowe skojarzenie, ponieważ mleko stanowi świetne źródło związku. Jednak składnik można znaleźć również w innych produktach spożywczych. Za źródła wapnia uznaje się również m.in.:

pestki słonecznika,
nasiona sezamu,
mak,
produkty mleczne m.in. sery podpuszczkowe dojrzewające, żółte sery,
tofu,
suszone figi,
orzechy,
karob,
zielone warzywa, np. jarmuż.

Za cenne źródło pierwiastka uznaje się również wody mineralne i wysokozmineralizowane, które mogą zawierać znaczne ilości pożądanego makroelementu.

Właściwości i działanie wapnia

Wapń przyczynia się do prawidłowego krzepnięcia krwi, a także do utrzymania optymalnego metabolizmu energetycznego. Dodatkowo makroelement pomaga we właściwym funkcjonowaniu mięśni i utrzymaniu odpowiedniego przekaźnictwa nerwowego. To składnik mineralny, który wspiera prawidłowe funkcjonowanie enzymów trawiennych, a także uczestniczy w procesie podziału i specjalizacji komórek. Związek jest również potrzebny do zachowania zdrowych kości i zębów.

Zapotrzebowanie na wapń

Dzienne zapotrzebowanie na wapń zależy od wieku, płci i stanu fizjologicznego. Podczas pierwszych sześciu miesięcy życia należy dostarczać do organizmu niemowlęcia 200 mg pierwiastka dziennie, z kolei dzieci do trzeciego roku życia wykazują średnie zapotrzebowanie na poziomie 700 mg/dobę. W wieku dojrzewania, ze względu na zwiększone potrzeby organizmu, odpowiednia dobowa podaż pierwiastka wynosi 1300 mg, z kolei wśród osób dorosłych zalecane dzienne spożycie wapnia oscyluje wokół wartości 1000-1200 mg na dzień.

Na odpowiednią podaż wapnia powinny zwrócić również uwagę kobiety w ciąży i okresie laktacji, gdyż wówczas można zaobserwować zwiększone zapotrzebowanie na cenny makroelement.

Dobrze zbilansowana, prawidłowa dieta jest w stanie zaspokoić zapotrzebowanie ludzkiego organizmu na wapń i zapewnić wystarczającą podaż pierwiastka do ustroju. W niektórych sytuacjach np. wśród osób starszych, gdy wchłanialność składnika w organizmie ulega zmniejszeniu, pomocna może okazać się jednak również suplementacja wapniem.

Wapń - suplementacja

Wapń to mikroskładnik, który można dostarczać do organizmu wraz z codziennym jadłospisem. Niekiedy jednak pomocna może okazać się dodatkowa suplementacja związkiem. Na rynku można znaleźć wiele produktów, które zawierają różne formy wapnia. Jaki preparat z kategorii "wapń suplementy" jest najlepszy? Ze względu na ograniczoną liczbę badań, trudno jednoznacznie określić, która postać pierwiastka stanowi najlepsze rozwiązanie dla organizmu człowieka. Dotychczas przeprowadzone analizy sugerują jednak, iż doskonałym wyborem jest wapń tabletki, który zawiera węglan wapnia lub cytrynian wapnia. Wybierając preparaty z pierwiastkiem warto zwrócić uwagę również na obecność pozostałych składników - najlepsze suplementy wapnia nie zawierają bowiem zbędnych dodatków i wypełniaczy, lecz stanowią skoncentrowane źródło cennego składnika.

Preparaty zawierające wapń należy stosować zgodnie z rekomendacją producenta. Nie należy spożywać ilości większych niż zalecane, aby nie doprowadzić do występowania niepożądanych skutków ubocznych. W przypadku wątpliwości dotyczących odpowiedniego przyjmowania wapnia w formie suplementów warto skonsultować się z lekarzem.

Niedobór i nadmiar wapnia w organizmie człowieka

Niedobór wapnia, zwany hipokalcemią, może być spowodowany zbyt niską podażą pierwiastka w diecie, ale również słabym wchłanianiem związku czy nadmiernym wydalaniem pierwiastka z moczem. Niedobór makroelementu może także być związany z zaburzeniami hormonalnymi. Z kolei nadmiar makroelementu, określany mianem hiperkalcemii, może wystąpić wśród osób z nadczynnością tarczycy, a także z pierwotną nadczynnością przytarczyc czy nadmiarem witaminy D.