Chrom

Chrom to mikroelement, zwany pierwiastkiem śladowym. Organizm człowieka nie potrzebuje go wiele, aby prawidłowo pracować, jednak chrom pełni wiele istotnych funkcji w ustroju.

Pierwiastek może dbać o odpowiednie stężenie insuliny i glukozy we krwi, a także może wpływać na metabolizm węglowodanów, białek i tłuszczów. Dodatkowo może pozytywnie oddziaływać na układ immunologiczny i zmniejszać apetyt na słodycze.

Choć niewiele się o nim mówi, może mieć duże znaczenie w diecie sportowców i osób odchudzających.

Chrom - co to jest?

Chrom to pierwiastek śladowy z rodziny metali, zaliczany do grupy mikroelementów. Jego nazwa wywodzi się od greckiego słowa "chroma", które oznacza kolor. Wynika to z faktu, iż chrom przyjmuje różne barwy, w zależności od postaci.

Dla organizmu człowieka najważniejszy jest chrom na trzecim stopniu utlenienia.

Mimo, że w ustroju nie potrzeba go wiele, jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu i zachowania pełni zdrowia.

Źródła chromu w żywności

Chrom to pierwiastek, który naturalnie występuje w żywności. Do produktów spożywczych bogatych w ten składnik zaliczyć można:

• pełnoziarniste produkty zbożowe,
• drożdże,
• jaja,
• mięso (zwłaszcza drób),
• ryby i owoce morza,
• brokuły,
• groszek,
• pomidory,
• orzechy włoskie.

Właściwości chromu

Chrom bierze udział w wielu procesach metabolicznych. Pierwiastek może uczestniczyć w metabolizmie węglowodanów i białek. Może być również elementem składowym wielu enzymów trawiennych.

Chrom może umożliwiać syntezę kwasów tłuszczowych i dbać o odpowiednie stężenie cholesterolu, a tym samym odpowiednia podaż pierwiastka może zmniejszać ryzyko rozwoju miażdżycy.

Ponadto związek może oddziaływać na czynności trzustki związane z produkcją insuliny, czyli hormonu peptydowego odpowiedzialnego m.in. za transport glukozy z krwi do komórek organizmu. Gdy prawidłowa praca trzustki zostaje zaburzona i wydzielana jest zbyt mała ilość insuliny, może dojść do nadmiernego gromadzenia się glukozy we krwi, a tym samym do rozwoju cukrzycy. Można więc stwierdzić, iż odpowiednia podaż chromu w pewnym stopniu zmniejsza ryzyko wystąpienia tej choroby metabolicznej.

Dodatkowo chrom może wpływać na procesy krzepnięcia krwi oraz na biosyntezę DNA i RNA. Pierwiastek może także wspierać odporność organizmu i uczestniczyć w procesach antyoksydacyjnych.

Chrom może także wspomagać magazynowanie glikogenu i zwiększać wykorzystanie glukozy przez mięśnie, a tym samym może stymulować wzrost masy mięśniowej. Dodatkowo pierwiastek może pozytywnie wpływać na procesy przemiany materii i może hamować działanie enzymów katabolicznych.

Mimo, że sam w sobie nie wykazuje właściwości odchudzających, to odpowiednia jego podaż może pozytywnie wpływać na poziom glukozy we krwi, a tym samym może zmniejszać ryzyko wystąpienia gwałtownych wahań poziomu cukru, które zwiększają ochotę na słodycze. Można więc stwierdzić, iż odpowiednia podaż chromu wspomaga odchudzanie, ponieważ może zmniejszać apetyt na słodkości.

Zapotrzebowanie na chrom

Dla zdrowych kobiet zapotrzebowanie na chrom na poziomie wystarczającego spożycia (AI) wynosi 25 ug na dobę, z kolei wśród mężczyzn - 35 ug.

Za bezpieczną podaż pierwiastka przyjmuje się dawki do 200 ug na dobę.

Warto zwrócić uwagę na fakt, iż zapotrzebowanie na chrom zwiększa się wraz z wiekiem.

Niedobór chromu w organizmie

Niedobór chromu w organizmie może wynikać ze stosowania nieodpowiedniej, źle zbilansowanej diety ubogiej w białko zwierzęce i bogatej w cukry proste. Niedoborom pierwiastka sprzyja również jadłospis pełen wysokoprzetworzonych produktów.

Na niedostateczny poziom chromu w organizmie może wpływać także stres, urazy, intensywny wysiłek fizyczny, przemęczenie i infekcje.

Również w okresie ciąży i laktacji, czy podczas stosowania diety bogatowęglowodanowej, można zaobserwować niedobory pierwiastka.

Niedobór chromu może objawiać się m.in.:

• zaburzeniami metabolizmu insuliny,
• hiperinsulinemią,
• insulinoopornością,
• zmniejszeniem tolerancji glukozy,
• pogorszeniem kondycji włosów i skóry,
• złym samopoczuciem,
• ból głowy,
• drażliwość,
• potrzebą sięgania po słodycze.

Długotrwałe niedobory chromu mogą przyczynić się do wystąpienia zaburzeń lipidowych, nieprawidłowości neurologicznych, zaburzeń wzrostu i zwiększenia ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego np. miażdżycy, a także cukrzycy.

Nadmiar chromu w ustroju

Zdrowa i zbilansowana dieta nie niesie ze sobą ryzyka nadmiernej podaży chromu. Do nadmiaru pierwiastka w organizmie może dojść na skutek nieprawidłowej suplementacji.

Nadmiar chromu może być toksyczny dla organizmu człowieka i może doprowadzić do wystąpienia zmian skórnych i narządowych, takich jak uszkodzenia nerek, wątroby czy płuc.

Nadmierna podaż chromu może przyczynić się również do zmniejszenia wchłanialności innych pierwiastków np. żelaza, a także do pogorszenia pracy trzustki i zaburzenia prawidłowego wydzielania insuliny.

Wchłanianie chromu

Warto pamiętać, iż istnieją substancje i związki, które zwiększają lub zmniejszają wchłanianie pierwiastków, m.in. chromu.

Do zwiększenia biodostępności związku przyczynić się może witamina C, a także glicyna i witamina B3.

Z kolei zmniejszenie wchłaniania chromu można zaobserwować przyjmując go w towarzystwie fitynianów, cukrów prostych, cynku i żelaza.

Suplementacja chromu

Przyjmowanie suplementów diety bogatych w chrom mogą rozważyć sportowcy i osoby aktywne, wśród których można zaobserwować zwiększone wydalanie, a więc i większe zapotrzebowanie na ten składnik.

Ponadto preparaty z chromem mogą stosować osoby na diecie wysokowęglowodanowej oraz narażone na stres i intensywny wysiłek fizyczny. Chrom cieszy się popularnością także wśród osób na dietach redukcyjnych, gdyż może zmniejszać apetyt na słodycze.

Dodatkowo suplementację chromem powinny rozważyć osoby cierpiące na niedobory tego pierwiastka. Ciekawym zagadnieniem wydaje się również możliwy korzystny wpływ chromu na kobiety z zespołem policystycznych jajników.