Aminokwasy EAA
EAA to niezbędne aminokwasy egzogenne, czyli związki, które są istotne dla prawidłowego funkcjonowania ustroju człowieka, jednak ludzki organizm nie jest zdolny do ich samodzielnej syntezy. To substancje, które należy dostarczać do ustroju z zewnątrz - wraz z codziennym pożywieniem lub w postaci suplementów diety.
Aminokwasy - co to?
Aminokwasy to związki organiczne stworzone z grupy aminowej, grupy karboksylowej, wodoru oraz łańcucha bocznego, które są podstawowymi elementami wykorzystywanymi do budowy peptydów i białek.
Aminokwasy można podzielić ze względu na zdolność organizmu człowieka do ich wytwarzania. Wówczas można wyróżnić:
- aminokwasy egzogenne, czyli związki, które muszą być dostarczane do ustroju wraz z codzienną dietą, gdyż organizm człowieka nie jest zdolny do ich samodzielnej syntezy;
- aminokwasy endogenne, czyli składniki, które mogą być naturalnie wytwarzane przez ludzki organizm w ilości wystarczającej do zaspokojenia potrzeb ustroju;
- aminokwasy względnie endogenne - związki, które mogą być wytwarzane w organizmie jednak jedynie w obecności innych aminokwasów prekursorowych, które są zwykle substancjami egzogennymi;
- aminokwasy względnie egzogenne - substancje wytwarzane w ustroju w ilościach niewystarczających do pokrycia zwiększonego zapotrzebowania ludzkiego organizmu.
Aminokwasy EAA - co to jest?
Aminokwasy EAA (z języka angielskiego - Essential Amino Acids) to niezbędne aminokwasy egzogenne. To związki potrzebne do prawidłowego funkcjonowania ustroju, których organizm człowieka nie potrafi samodzielnie wytwarzać. Do aminokwasów egzogennych EAA można zaliczyć osiem różnych składników, takich jak:
- tryptofan,
- treonina,
- fenyloalanina,
- metionina,
- lizyna,
- walina,
- leucyna,
- izoleucyna.
Źródła aminokwasów EAA
Aminokwasy egzogenne EAA można dostarczać do ustroju wraz z powszechnie dostępnymi produktami spożywczymi. Związki można znaleźć zarówno w produktach pochodzenia zwierzęcego, jak i w pokarmach roślinnych, choć zawartość EAA w żywności pochodzenia roślinnego jest zdecydowanie mniejsza.
Za najlepsze źródła pokarmowe aminokwasów EAA można uznać m.in.:
- mięso, ryby i owoce morza,
- mleko i produkty mleczne,
- jaja,
- suche nasiona roślin strączkowych,
- pestki dyni, nasiona chia i siemię lniane,
- pełnoziarniste produkty zbożowe,
- orzechy i nasiona słonecznika.
Funkcje aminokwasów EAA
Aminokwasy, jako elementy wchodzące w skład białek, pełnią w organizmie człowieka przede wszystkim funkcje budulcowe. Poszczególne niezbędne aminokwasy egzogenne mogą odgrywać również inne, równie istotne role w ustroju, a odpowiednia podaż każdego z nich może przyczyniać się do właściwej pracy całego organizmu człowieka.
EAA w diecie sportowca
Osoby aktywne fizycznie, które regularnie uprawiają intensywne wysiłki fizyczne, mogą wyróżniać się zwiększonym zapotrzebowaniem na cenne składniki, również na niezbędne aminokwasy EAA.
Odpowiednia podaż związków może pozytywnie oddziaływać na funkcjonowanie zawodnika i sprzyjać osiągnięciu pożądanych rezultatów treningowych, z kolei niedobór chociaż jednego z aminokwasów egzogennych może zaburzyć pracę całego ustroju. Dlatego też niezwykle istotna jest zdrowa i zbilansowana dieta, dostarczająca do ustroju wartościowe składniki. Dobrym rozwiązaniem w okresie wzmożonego zapotrzebowania organizmu mogą okazać się także suplementy diety bogate w EAA.
EAA czy BCAA?
EAA to niezbędne aminokwasy egzogenne, czyli osiem istotnych związków, których organizm nie potrafi samodzielnie wytwarzać, dlatego też substancje muszą być dostarczane do ustroju z pożywieniem. BCAA to natomiast aminokwasy rozgałęzione, takie jak izoleucyna, leucyna i walina, które wchodzą w skład EAA.
BCAA rekomendowane są szczególnie wśród sportowców i osób aktywnych fizycznie, z kolei EAA zalecane są również wśród osób, które borykają się z niedoborami aminokwasów egzogennych - preparaty bogate w EAA dobrze sprawdzą się wśród wegetarian i wegan, a także w gronie osób stosujących restrykcyjne diety redukcyjne.
Trudno więc jednoznacznie stwierdzić, jakie aminokwasy wybrać - wyłącznie BCAA czy złożone EAA, wśród których można wyróżnić także aminokwasy rozgałęzione. To kwestia indywidualna, która zależy od indywidualnych potrzeb i preferencji zawodnika.
EAA - opinie
EAA to związki kluczowe dla prawidłowej pracy organizmu człowieka, które uznawane są za bezpieczne substancje. Aminokwasy EAA mogą wspierać osoby aktywne fizycznie, a także stosujące diety roślinne czy redukcyjne. Egzogenne składniki mogą również wspomagać funkcjonowanie osób niezwiązanych ze sportem, m.in. seniorów.
Niezbędne aminokwasy egzogenne cieszą się popularnością wśród konsumentów i wyróżniają się pozytywnymi opiniami w gronie osób korzystających z suplementów diety zawierających cenne związki.
