Tryptofan

Tryptofan to jeden z ośmiu niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka białkowych aminokwasów egzogennych.

Może uczestniczyć w syntezie melatoniny, a także serotoniny czy rodopsyny. Może również stanowić prekursor niacyny i pirydoksyny oraz brać udział w regulacji poziomu neuroprzekaźników. To aminokwas, po który chętnie sięgają także sportowcy i osoby dbające o sylwetkę.

Tryptofan - co to jest?

Tryptofan to aminokwas egzogenny, którego organizm człowieka nie potrafi samodzielnie syntetyzować, dlatego musi być dostarczany do ustroju wraz z codzienną dietą.

Jego aktywną biologicznie formą jest cząsteczka o konfiguracji "L", czyli L-tryptofan.

Aminokwas dobrze przyswaja się z żywności i wchłaniany jest z przewodu pokarmowego.

Źródła tryptofanu w żywności

Ludzki organizm nie jest w stanie samodzielnie wytworzyć tryptofanu, dlatego tak ważna jest odpowiednia podaż aminokwasu wraz z żywnością.

Dobrym źródłami tryptofanu mogą być produkty spożywcze takie jak m.in.:

spirulina,
nasiona soi i lnu,
pestki dyni,
nasiona słonecznika,
mięso z piersi kurczaka,
migdały,
schab wieprzowy,
łosoś,
tuńczyk,
żółtko jaja,
orzechy włoskie.

W przypadku niewystarczającej podaży tryptofanu wraz z codzienną dietą, warto rozważyć przyjmowanie suplementów diety bogatych w ten cenny aminokwas, aby zadbać o prawidłową pracę organizmu i dobre samopoczucie.

Tryptofan - działanie

Tryptofan to aminokwas niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Może wspierać właściwą pracę układu nerwowego, a także utrzymywać homeostazę jelitową i wzmacniać odporność.

Tryptofan może uczestniczyć również w syntezie melatoniny, czyli hormonu snu. Melatonina wytwarzana jest przez szyszynkę i odpowiada za rytm dobowy oraz regulację cyklu snu. Odpowiednia podaż tryptofanu może poprawić jakość snu oraz ułatwić zasypianie i wspomóc walkę z bezsennością.

Tryptofan może być także prekursorem serotoniny, zwanej hormonem szczęścia, która jest bardzo ważnym neurotransmiterem w ustroju. Serotonina może wpływać na poprawę nastroju i samopoczucia, jednak zakres jej działania jest o wiele szerszy. Hormon może pośredniczyć w transporcie sygnałów pomiędzy komórkami nerwowymi, a co więcej, może oddziaływać na agregację płytek krwi. Dodatkowo serotonina może wspierać prawidłowe funkcjonowanie układu pokarmowego, wspomagać metabolizm i regulować apetyt. Niedobór tryptofanu może więc skutkować niedoborem serotoniny, a tym samym może zwiększać ryzyko pogorszenia nastroju i wystąpienia depresji.

Tryptofan może też wspomagać pracę oczu i chronić je przed szkodliwym działaniem promieniowania UV. Związek może również uczestniczyć w syntezie rodopsyny, czyli barwnika, który przyczynia się do pobudzenia fotoreceptorów i uzyskania obrazu.

Aminokwas jest doceniany również przez sportowców, ponieważ wraz z L-argininą może uczestniczyć w produkcji hormonu wzrostu, który bezpośrednio może przyczyniać się do zwiększenia masy mięśniowej.

Pośrednio tryptofan może też oddziaływać na proces glikogenolizy i lipolizy, a tym samym przyczyniać się do redukcji tkanki tłuszczowej. Gdy dodamy do tego jeszcze możliwą zdolność hamowania apetytu, tryptofan zyskuje w oczach osób dbających o sylwetkę i stosujących diety redukcyjne.

Tryptofan może także wspierać laktację oraz wzmacniać pracę układu immunologicznego.

Niedobór tryptofanu w organizmie

Niedobór tryptofanu w organizmie najczęściej jest spowodowany złą dietą i powtarzalnymi błędami żywieniowymi. Może również występować w czasie chorób z zaburzeniami wchłaniania z przewodu pokarmowego. Szacuje się, że znaczna część społeczeństwa może nie dostarczać do ustroju potrzebnych ilości tryptofanu.

Do najczęściej występujących objawów niedoboru tryptofanu można zaliczyć m.in.:

spadki nastroju,
zaburzenia snu, a nawet bezsenność,
stany lękowe,
pogorszenie koncentracji i procesów zapamiętywania,
apatię.

Obniżenie poziomu tryptofanu można zaobserwować wśród osób cierpiących na wiele chorób neurologicznych i psychiatrycznych.

Nadmiar tryptofanu w organizmie

Nadmierna podaż tryptofanu obserwowana jest niezwykle rzadko. Do nadmiaru aminokwasu w organizmie może dojść w wyniku nieprawidłowego stosowania suplementów diety bogatych w ten związek.

Objawami nadmiaru tryptofanu w ustroju mogą być:

bóle głowy,
nudności,
wymioty,
uczucie senności.

W skrajnych przypadkach może dojść do zaburzeń procesu widzenia i stłuszczenia wątroby.

Suplementacja tryptofanu - czy warto?

Przyjmowanie suplementów diety bogatych w tryptofan warto rozważyć podczas występowania zaburzeń nastroju, układu nerwowego, a także w czasie problemów ze snem. Aminokwas może okazać się dobrym wsparciem także wśród osób prowadzących stresujący tryb życia oraz w gronie sportowców.

Tryptofan można przyjmować samodzielnie lub w wieloskładnikowych preparatach. Aminokwas często występuje w towarzystwie melatoniny oraz witaminy B6.

Dobrym rozwiązaniem jest przyjmowanie tryptofanu wieczorem, przed snem.

Przeciwwskazania i możliwe skutki uboczne stosowania tryptofanu

Przyjmowanie suplementów diety bogatych w tryptofan zgodnie z rekomendacją producenta, nie powinno przyczynić się do wystąpienia skutków ubocznych.

W przypadku przekroczenia zalecanych porcji produktu może dojść do wystąpienia objawów takich jak nudności, wymioty, bóle głowy czy biegunki.

Suplementy diety z tryptofanem nie powinny być stosowane przez osoby z marskością wątroby oraz nadwrażliwością na którykolwiek ze składników preparatu.

Ponadto tryptofanu nie można łączyć z lekami z grupy inhibitorów monoaminooksygenazy, czyli preparatami stosowanymi w leczeniu depresji. Jednoczesne przyjmowanie tryptofanu i inhibitorów MAO może przyczynić się do wystąpienia zespołu serotoninowego, który objawia się halucynacjami, przegrzaniem ciała, wzmożoną potliwością i podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi. Zespół serotoninowy może być niebezpieczny dla zdrowia i życia człowieka.