Witamina A+E – na co pomaga? Odkryj jej właściwości i zastosowanie
Witaminy A + E to związki rozpuszczalne w tłuszczach, które odgrywają kluczową rolę w ochronie organizmu przed wolnymi rodnikami i stresem oksydacyjnym. Są też niezbędne do zachowania prawidłowego widzenia oraz utrzymania zdrowia skóry i błon śluzowych. Ich niedobór może być przyczyną kurzej ślepoty, trudności w gojeniu się ran, a nawet obniżonej odporności.
Gdzie występuje i na co pomaga witamina A+E? Czym może grozić długotrwały niedobór witamin A i E? Kiedy warto rozważyć suplementację witaminy A i E?
Spis treści
Na co działa witamina A+E?
Witaminy to niskocząsteczkowe związki organiczne. Większość z nich musi być dostarczana do organizmu wraz z pożywieniem. Do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach obok witaminy D i witaminy K zaliczają się witaminy A oraz E.
Obecność w organizmie witaminy A i witaminy E jest niezbędna do przebiegu wielu procesów biochemicznych. Witamina A, która stanowi grupę aktywnych biologicznie, organicznych związków, bierze udział w różnicowaniu komórek skóry, pomaga w utrzymaniu prawidłowego widzenia oraz wspiera układ odpornościowy.
Witamina E, którą jest nazywana grupa ośmiu związków organicznych o podobnej budowie, jest natomiast jednym z głównych antyoksydantów chroniących komórki przed stresem oksydacyjnym i niekorzystnym działaniem wolnych rodników. Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym spowalnia procesy starzenia się komórek organizmu i pomaga zachować zdrową skórę. Dodatkowo poprawia stabilność nabłonków i błon śluzowych, działa ochronnie na czerwone krwinki i ma duże znaczenie dla prawidłowego gojenia się ran.
Zdrowa i promienna skóra
Odpowiedni poziom witamin A+E odgrywa ważną rolę w utrzymaniu zdrowego wyglądu skóry. Związki te spowalniają procesy starzenia się komórek, dzięki czemu są chętnie wykorzystywane w przemyśle kosmetycznym do produkcji preparatów kosmetycznych i dermatologicznych. Jakie działanie na skórę wykazują witamina A+E? Poza tym, że poprawiają elastyczność skóry, redukują zmarszczki oraz niwelują przebarwienia. Ponadto stymulują w skórze ekspresję genów prokolagenu typu I oraz III, dzięki czemu przyczyniają się do tworzenia większej ilości włókien kolagenowych. Witamina A plus E na twarz wygładza skórę, zapobiega jej wysuszeniu i chroni przed niekorzystnymi czynnikami zewnętrznymi.
Lepszy wzrok i ochrona oczu
Witamina E wraz z witaminą A mają istotne znaczenie w utrzymaniu prawidłowo funkcjonującego narządu wzroku. Związki te działają jako silne przeciwutleniacze, chroniąc komórki oczu przed uszkodzeniem, a także pomagając w ich nawilżeniu. Niedobór tych substancji w organizmie może prowadzić do ślepoty zmierzchowej (niedowidzeniem zmierzchowym), stanu charakteryzującego się upośledzeniem zdolności widzenia przy słabym oświetleniu.
Płodność i układ rozrodczy
Witamina E wraz z witaminą A odgrywa też ważną rolę w kontekście płodności. Witamina A uczestniczy w procesach rozrodczych, wspiera wzrost młodych organizmów i wykazuje pozytywny wpływ na rozwój embrionalny. Z kolei witamina E wspomaga owulację u kobiet i przyczynia się do prawidłowego rozwoju płodu, natomiast u mężczyzn wpływa na produkcję nasienia i hormonów.
Mocne kości i profilaktyka osteoporozy
Witaminy A+E, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, pełnią też istotną funkcję w utrzymaniu mocnych kości i profilaktyce osteoporozy. Poza tym, że pomagają w produkcji kolagenu, odpowiadają za utrzymanie równowagi w procesie mineralizacji kości. Witamina A jest niezbędna do prawidłowego przebiegu procesu ich formowania, natomiast witamina E wpływa korzystnie na kości, chroniąc je przed stanami zapalnymi i uszkodzeniami.
Profilaktyka chorób układu krążenia
Witaminy A+E działają ochronnie na krwinki czerwone i tkanki nabłonkowe, mogąc stanowić istotny element w zapobieganiu chorobom sercowo-naczyniowym, zwłaszcza takim jak choroba niedokrwienna serca, miażdżyca, nadciśnienie tętnicze czy zakrzepowe zapalenie żył. Dzięki właściwościom utleniającym chronią komórki przed szkodliwym działaniem reaktywnych form tlenu, które mogą uszkadzać serce i niszczyć ściany naczyń krwionośnych.
Wsparcie dla wątroby i procesów metabolicznych
Odpowiedni poziom witaminy A oraz E w ustroju jest także ważny ze względu na zdrowie wątroby. Związki te dbają o prawidłową regenerację organu i pomagają w naprawie komórek wątrobowych. Dodatkowo witamina E może opóźniać wystąpienie niealkoholowego stłuszczenia wątroby i zapobiegać marskości poprzez modulowanie odpowiedzi zapalnej, zwłaszcza u pacjentów bez cukrzycy i zaawansowanego zwłóknienia.
Polecane witaminy A+E
Zapotrzebowanie na witaminy E i A – jak dostarczyć je w diecie i suplementacji?
Witaminy E i A muszą być dostarczane do organizmu wraz z pożywieniem, podobnie jak witamina C czy witaminy z grupy B. Związki te można znaleźć między innymi w takich produktach spożywczych, jak żółtka jaj, mleko, sery, ryby, mięsa oraz niektóre warzywa (szpinak, dynia, marchew, sałata, brokuły). Witamina E występuje też w olejach roślinnych (oleju słonecznikowym, oliwie z oliwek).
Dzienne zapotrzebowanie na witaminę A wynosi 900 µg dla mężczyzn i 700 µg dla kobiet. Jeśli chodzi o witaminę E, powinna być ona dostarczana do organizmu w ilości od 5 do 10 mg na dobę. Wyższe zapotrzebowanie na ten związek obserwuje się u kobiet w okresie ciąży i karmienia piersią.
W przypadku niewystarczającej ilości witamin w diecie można sięgnąć po suplementy diety w postaci tabletek, kapsułek lub proszku. Ich stosowanie, podobnie jak w przypadku innych witamin i minerałów, zaleca się skonsultować z lekarzem. Należy też pamiętać, że suplementy nie mogą zastępować zbilansowanej diety. Czynnikami niezbędnymi do prawidłowego funkcjonowania organizmu jest zrównoważony sposób żywienia oraz zdrowy tryb życia.
Niedobór witaminy A i E – objawy, skutki i możliwe powikłania
Niedobory witaminy A oraz E mogą objawiać się wieloma różnymi symptomami. Ich niewystarczający poziom w ustroju może wiązać się nie tylko z pogorszeniem kondycji skóry, ale także z:
- problemami z widzeniem
- zmęczeniem
- osłabieniem odporności
- dysfunkcjami nerwowo-mięśniowymi
- pogorszeniem koncentracji
- wypadaniem i łamliwością włosów
Szczególnie niebezpieczny jest długotrwały niedobór tych związków, gdyż może prowadzić do osłabienia narządu wzroku, zaburzeń płodności oraz zahamowania wzrostu (u dzieci).
Kto powinien suplementować witaminę A+E?
Przyjmowanie suplementów zaleca się przede wszystkim osobom z niedoborami, które objawiają się zwiększoną podatnością na infekcje czy problemami ze skórą. Stosowanie naturalnej witaminy A+E w kroplach czy w tabletkach można też rozważyć przy zwiększonym stresie, nadmiernym obciążeniu wzroku (np. podczas długotrwałej pracy przy komputerze), przy problemach z cyklem menstruacyjnym, a także przy niektórych chorobach, takich jak zaburzenia wchłaniania czy schorzenia sercowo-naczyniowe.
Przeciwwskazania i ewentualne skutki uboczne suplementacji
Istnieje kilka sytuacji, w których niewskazane jest przyjmowanie preparatów z witaminą A+E. Z ich stosowania powinny zrezygnować przede wszystkim osoby z ciężką niewydolnością lub marskością wątroby, zespołem złego wchłaniania, niedrożnością dróg żółciowych oraz ze stanami po zespoleniu jelita czczego z krętym.
Podczas suplementacji należy zachować ostrożność, gdyż nadmiar witamin może powodować skutki uboczne, takie jak drażliwość, bóle głowy, nudności, wymioty, utrata apetytu. Długotrwałe przyjmowanie dużych dawek może natomiast prowadzić do uszkodzenia układu krwionośnego oraz zaburzenia czynności wątroby.
Bibliografia