Resveratrol
Resveratrol to polifenol należący do grupy flawonoidów. To silny przeciwutleniacz, który wykazuje działanie ochronne i wspomaga pracę całego organizmu, nieustannie zwalczając uszkodzenia spowodowane przez wolne rodniki.
Resveratrol - co to jest?
Resveratrol to substancja chemiczna pochodzenia roślinnego, która naturalnie występuje w przyrodzie. Zaliczana jest do flawonoidów, a dokładniej do grupy polifenoli.
Wśród roślin stanowi substancję ochronną, która zabezpiecza je przed szkodliwym działaniem promieni UV, a także chroni przed infekcjami grzybiczymi i zanieczyszczeniami pochodzącymi z otoczenia.
Ze względu na możliwe warianty budowy przestrzennej, wyróżniamy dwie odmiany resveratrolu - cis i trans. Za biologicznie aktywną uznaje się jednak jedynie formę trans.
Resveratrol to związek słabo rozpuszczalny w wodzie, który wyróżnia się jednak dobrą rozpuszczalnością w tłuszczach. Dlatego, aby zwiększyć biodostępność substancji, zaleca się jej przyjmowanie wraz z produktami bogatotłuszczowymi.
Źródła resveratrolu
Resveratrol po raz pierwszy został odkryty w 1940 roku w roślinie znanej jako ciemiężyca biała. Od tej pory obecność związku potwierdzono w ponad 70 różnych gatunkach roślin.
Najpopularniejszym źródłem substancji są ciemne winogrona i czerwone wino. Z kolei najwyższe stężenie składnika znajdziemy w roślinie znanej jako rdest japoński. Jednak resveratrol znaleźć można również w innych produktach, m.in. w:
- orzeszkach ziemnych,
- czarnej porzeczce,
- malinach,
- borówkach,
- żurawinie,
- truskawkach,
- morwie.
Paradoks francuski
Resveratrol słynie z paradoksu francuskiego, czyli zjawiska opisanego w 1992 roku przez francuskiego profesora.
Paradoks francuski polega na tym, że Francuzi mimo niezdrowej diety i zanieczyszczonego środowiska życia, wyróżniają się niskim odsetkiem zachorowań i zgonów związanych z chorobami układu sercowo naczyniowego.
Fenomen ten został powiązany z kulturą i tradycją częstego spożywania czerwonego wina przez Francuzów, którzy każdego dnia konsumpują od dwóch do pięciu kieliszków płynu. Czerwone wino jest bogate w polifenole, w tym również w resveratrol i to właśnie w działaniu tych substancji naukowcy dopatrują się wyjątkowych, prozdrowotnych właściwości.
Właściwości resveratrolu
Resveratrol wykazuje działanie antyoksydacyjne, co sprawia, że świetnie radzi sobie z wolnymi rodnikami i chroni przed nimi nasze komórki. Ponadto może redukować stres oksydacyjny, chronić białka, tłuszcze i DNA.
Związek działa także przeciwwirusowo, przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie i przeciwgrzybicznie, dzięki czemu może pomagać w walce z wszelkiego rodzaju patogenami i powstrzymywać procesy zapalne. Przeprowadzone badania sugerują, że resveratrol może mieć zdolność do tłumienia ekspresji i aktywności enzymów cyklooksygenazy, które związane są z reakcjami zapalnymi.
Resveratrol wykazuje również umiejętność hamowania agregacji płytek czerwonych, a tym samym może przeciwdziałać ich zlepianiu i powstawaniu zakrzepów. Wpływa także na rozszerzenie naczyń krwionośnych, a to z kolei może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia miażdżycy.
Substancja wykazuje korzystny wpływ również na proces lipolizy, powodując jego aktywację w adipocytach, czyli komórkach tłuszczowych, co może przyczyniać się do redukcji tkanki tłuszczowej i obniżenia masy ciała. Ponadto resveratrol aktywuje białko SIRT1, które odgrywa istotną rolę w regulacji procesów wydzielania insuliny i utrzymaniu prawidłowego poziomu glukozy we krwi, a także może hamować powstawanie tkanki tłuszczowej.
Stosowanie resveratrolu może przyczyniać się także do regulacji stężeń androgenów, co jest niezwykle istotne wśród kobiet cierpiących na zespół policystycznych jajników czy endometriozę. Związek ten wiąże się z receptorami estrogenu, co może ograniczać ich nadmierny efekt.
Resveratrol a sport
Aktywność fizyczna polega na hartowaniu organizmu i opiera się na świadomym wywoływaniu stanu zapalnego. Gdy wysiłek jest zbyt duży, a regeneracja nie przebiega w prawidłowy sposób, może dojść do wystąpienia zaburzeń hormonalnych.
Stany zapalne działają aktywująco na enzym znany jako aromataza, który przekształca testosteron w estrogeny, a dokładniej w 17B-estradiol, co niekiedy zaburza proces periodyzacji treningowej i objawia się osłabieniem mięśni. Resveratrol potrafi hamować aktywność aromatazy, co może wpływać na zwiększenie dostępnego testosteronu w organizmie.
Jednocześnie resveratrol wykazuje zdolność do stymulacji SIRT1 i PGC1-alfa, co przyczynia się do powstawania nieuszkodzonych mitochondriów i prawidłowego przebiegu procesu oddychania tlenowego, a to z kolei może wpływać na wzrost wydolności i wyższy próg tlenowy organizmu.
Można więc stwierdzić, że resveratrol wykazuje pozytywny wpływ na aktywność i wydolność fizyczną.
Jak i w jakiej formie suplementować resveratrol?
Warto wykorzystywać dobrodziejstwa zróżnicowanej diety i dostarczać resveratrol do organizmu wraz z codziennym pożywieniem. Niekiedy jednak wskazana jest suplementacja składnikiem, a na rynku dostępne są różne formy resveratrolu.
Związek możemy dostarczać do organizmu zarówno w postaci doustnych kapsułek, jak i w formie kropli. Substancję możemy przyjmować w postaci jedno- lub wieloskładnikowych suplementów diety. Wieloskładnikowe preparaty zwykle zawierają także inne substancje aktywne biologicznie np. lecytynę, co dodatkowo wspomaga funkcjonowanie całego organizmu.
Nie ma jednoznacznych danych dotyczących właściwych porcji preparatu, które należy dostarczać do ustroju. Zapotrzebowanie na resveratrol jest różne i zależy od wieku, masy ciała, a także występujących dolegliwości.
Warto jednak pamiętać, aby przyjmować suplement wraz z produktami bogatymi w tłuszcze, co znacznie zwiększa jego biodostępność.
Przed rozpoczęciem suplementacji należy skonsultować się z lekarzem, który pomoże dobrać odpowiednią dawkę preparatu. Warto również zapoznać się z informacją umieszczoną na opakowaniu wybranego produktu i spożywać go zgodnie z zaleceniami producenta.
Skutki uboczne stosowania resveratrolu
Choć czerwone wino stanowi świetne źródło resveratrolu, nie zaleca się stosowania diety opartej wyłącznie na tym płynie.
Resveratrol uważany jest za substancję bezpieczną, jednak nawet przy stosowaniu dobrze przebadanych preparatów, nie należy przekraczać zalecanej porcji produktu.
Długotrwałe przyjmowanie zbyt wysokich dawek związku może przyczynić się do zaburzenia pracy nerek, wahań nastroju, nadmiernej utraty masy ciała oraz niekorzystnych wyników morfologii krwi, a mianowicie do nieprawidłowej ilości albuminy i bilirubiny w osoczu krwi oraz obniżenia ilości białych i czerwonych krwinek.
Resveratrol może wchodzić także w interakcje z przyjmowanymi lekami m.in. ze statynami czy lekami na nadciśnienie. Z tego względu zalecana jest konsultacja z lekarzem w celu omówienia stosowanych preparatów i zależności między nimi.