Suplementy diety

Suplementy diety to preparaty, które mogą być stosowane w celu uzupełnienia normalnej diety. To środki spożywcze zawierające witaminy, składniki mineralne, czy inne, wartościowe związki, dostępne w postaci, która umożliwia bezproblemową podaż preparatu do organizmu człowieka. To produkty stworzone z myślą o osobach, które wyróżniają się zwiększonym zapotrzebowaniem na poszczególne składniki, lub mają trudności z dostarczeniem wszystkich niezbędnych substancji do ustroju wraz z codziennym jadłospisem.

Suplementy diety - co to?

Suplement diety to skoncentrowane źródło wartościowych substancji. Zgodnie z definicją "to środek spożywczy, który może być spożywany w celu uzupełnienia codziennej diety. To preparat, który stanowi skoncentrowane źródło witamin, składników mineralnych lub innych substancji, które wykazują efekt odżywczy lub inny, fizjologiczny. Suplement diety musi być wprowadzany do obrotu w formie, która umożliwia jego porcjowanie, a mianowicie w postaci tabletek, kapsułek, ampułek z płynem, saszetek z proszkiem, drażetek czy butelek z kroplomierzem i w innych podobnych postaciach płynów i proszków przeznaczonych do spożywania w małych, odmierzonych ilościach jednostkowych, z wyłączeniem produktów posiadających właściwości produktu leczniczego w rozumieniu przepisów prawa farmaceutycznego".

Dopuszczalny, maksymalny poziom zawartości witamin i składników mineralnych oraz innych substancji wyróżniających się efektem odżywczym lub innym efektem fizjologicznym w suplementach diety musi gwarantować konsumentom, że stosowanie preparatu zgodnie z wytycznymi będzie bezpieczne dla zdrowia i życia człowieka.

Szczegółowe wymagania dotyczące składu i oznakowania suplementów diety określone są w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 9 października 2007 r. w sprawie składu i oznakowania suplementów diety (Dz. U. z 2018 r., poz. 1951, z późn. zm.).

Suplementy diety a leki - czym się różnią?

Zgodnie z prawem, suplement diety zaliczany jest do produktów żywnościowych i może stanowić uzupełnienie codziennej diety. Nie może więc być mylony z preparatem leczniczym.

Produkt leczniczy to, zgodnie z Ustawą Prawa Farmaceutycznego (Dz. U. z 2016 r., poz. 2142, z późn. zm.), "substancja lub mieszanina substancji, której przypisuje się właściwości zapobiegania lub leczenia chorób występujących u ludzi lub zwierząt, lub podawana człowiekowi lub zwierzęciu w celu postawienia diagnozy lub w celu przywrócenia, poprawienia czy modyfikacji fizjologicznych funkcji organizmu ludzkiego lub zwierzęcego".

Lek to preparat, który wykazuje właściwości lecznicze i przed wprowadzeniem na rynek musi przejść szereg badań klinicznych, które zagwarantują bezpieczeństwo jego stosowania i potwierdzą korzystny wpływ na organizm człowieka. Co więcej, leki muszą spełniać rygorystyczne wymogi i nawet po wprowadzeniu do obrotu, wciąż muszą być badane pod kątem możliwych działań niepożądanych.

Suplementy diety natomiast nie wykazują właściwości leczniczych. Mogą stanowić jednak uzupełnienie codziennej diety, dostarczając do organizmu cenne witaminy, składniki mineralne czy inne substancje, które mogą wykazywać efekt odżywczy, czy inny fizjologiczny. Wprowadzenie suplementów diety na rynek jest nieco prostsze niż leków, jednak suplement diety również musi zostać uznany za bezpieczny związek, zanim stanie się preparatem szeroko dostępnym wśród konsumentów.

Rodzaje suplementów diety

Podstawowy podział suplementów diety dotyczy sposobu ich otrzymywania. Można zatem wyróżnić:

• syntetyczne suplementy diety, które mogą powstawać na drodze licznych reakcji chemicznych,
• naturalne suplementy diety, które otrzymywane są z surowców występujących naturalnie w przyrodzie.

Suplementy można rozróżnić również ze względu na ich skład. Wówczas produkty można podzielić na preparaty witaminowe i bogate w składniki mineralne, suplementy diety zawierające niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, produkty będące źródłem błonnika pokarmowego, probiotyków, enzymów czy aminokwasów. Kolejny podział suplementów dotyczy ich przeznaczenia. Tym samym można wyróżnić m.in. suplementy dla seniorów czy preparaty dla sportowców.

Kiedy warto stosować suplementy diety?

Prawidłowo zbilansowana i zróżnicowana dieta powinna dostarczać do ustroju człowieka niezbędne makro- i mikroskładniki. Niekiedy jednak stosowany jadłospis nie zapewnia odpowiedniej podaży wszystkich istotnych składników odżywczych. Aby zapobiegać powstawaniu niedoborów, warto rozważyć przyjmowanie suplementów diety bogatych w pożądane substancje, które mogą ułatwić zapewnienie odpowiedniego spożycia cennych związków.

Suplementy diety mogą okazać się pomocne również w okresie wzmożonego zapotrzebowania np. wśród sportowców wykonujących intensywne wysiłki sportowe, a także w gronie osób stosujących diety roślinne czy redukcyjne.

Rola suplementów diety

Zgodnie z definicją suplementy diety to środki spożywcze, które mogą stanowić uzupełnienie codziennego jadłospisu. Warto jednak pamiętać, że stosowanie suplementów diety nie zastąpi prawidłowej i różnorodnej diety - dostępne na rynku preparaty mogą jednak ułatwić zaspokojenie zapotrzebowania organizmu wówczas, gdy modyfikacja jadłospisu jest trudna lub niemożliwa do zrealizowania.

Bezpieczeństwo suplementów diety - czy suplementy diety są szkodliwe?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, suplementy diety, które są dostępne na rynku i są oferowane konsumentom, nie mogą stanowić zagrożenia dla zdrowia lub życia człowieka, dlatego też uznaje się, iż suplementy diety to bezpieczne preparaty, które stosowane zgodnie z wytycznymi producenta, nie przyczyniają się do występowania niepożądanych dolegliwości i skutków ubocznych w ludzkim organizmie.

Jakie suplementy diety warto przyjmować?

Wybierając odpowiedni preparat, warto zwrócić uwagę na jego skład. Wysokiej jakości suplementy diety powinny zawierać pożądaną substancję lub preferowane składniki, bez zbędnych dodatków i wypełniaczy. Nie warto więc kierować się ceną i reklamą, lecz przede wszystkim jakością i składem produktu.

Co więcej, dostępne na rynku suplementy diety często mają przyciągać uwagę konsumenta nazwą produktu, dlatego też wśród powszechnie oferowanych preparatów można znaleźć m.in.:

• suplementy diety dla mężczyzn, które zwykle zawierają witaminę E, witaminy z grupy B, selen, cynk czy bor,
• suplementy diety dla kobiet, które często stanowią źródło cynku, biotyny, kwasu foliowego, jodu, żelaza czy kolagenu,
• suplementy diety dla seniora, które są bogate w witaminę A, witaminę K i D3 oraz wapń i cynk,
• suplementy diety dla sportowca, w których skład wchodzą związki, takie jak witamina D3, witamina K, magnez czy potas.

Chwytliwe tytuły i sugerowane przeznaczenie suplementu diety nie powinno być jednak istotne dla świadomego konsumenta, któremu zależy na uzupełnieniu codziennej diety w konkretne składniki. Najważniejsze jest bowiem dopasowanie stosowanego preparatu do indywidualnych potrzeb i przyjmowanie suplementów diety wyłącznie wówczas, gdy codzienny jadłospis nie zapewnia odpowiedniej podaży wszystkich istotnych składników.