Suplementy diety

Suplementy diety to preparaty, które mogą stanowić źródło cennych substancji wykazujących efekt odżywczy i pozytywnie oddziaływać na pracę organizmu człowieka. Produkty te mogą stanowić uzupełnienie codziennej diety i wspierać funkcjonowanie ustroju również w okresie wzmożonego zapotrzebowania na poszczególne składniki odżywcze.

Warto jednak pamiętać, że suplementy diety należy stosować z rozsądkiem i umiarem. Przypadkowa suplementacja nie ma najmniejszego sensu, jednak przyjmowanie preparatów, które mogą odpowiadać na indywidualne potrzeby organizmu, może być dobrym rozwiązaniem, wspierającym pracę całego ustroju i poprawiającym samopoczucie.

Czym są suplementy diety?

Suplement diety to skoncentrowane źródło wartościowych substancji, które mogą pozytywnie oddziaływać na funkcjonowanie organizmu człowieka.

Zgodnie z definicją, suplement diety to środek spożywczy, który może być spożywany w celu uzupełnienia codziennej diety. Może stanowić skoncentrowane źródło witamin, składników mineralnych lub innych substancji, które wykazują efekt odżywczy lub inny, fizjologiczny. Suplement diety musi być wprowadzany do obrotu w formie, która umożliwia jego dawkowanie, a mianowicie w postaci tabletek, kapsułek, ampułek z płynem, saszetek z proszkiem czy drażetek.

Dopuszczalny, maksymalny poziom zawartości witamin i składników mineralnych oraz innych substancji wyróżniających się efektem odżywczym lub innym efektem fizjologicznym w suplementach diety musi gwarantować konsumentom, że stosowanie preparatu zgodnie z wytycznymi będzie bezpieczne dla zdrowia i życia człowieka.

Szczegółowe wymagania dotyczące składu  i oznakowania suplementów diety określone są w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 9 października 2007 r. w sprawie składu i oznakowania suplementów diety (Dz. U. z 2018 r., poz. 1951, z późn. zm.).

Suplementy diety a leki - czym się różnią?

Zgodnie z prawem, suplement diety zaliczany jest do produktów żywnościowych i może stanowić uzupełnienie codziennej diety. Nie może więc być mylony z preparatem leczniczym.

Lek to preparat, który wykazuje właściwości lecznicze - może zapobiegać chorobom lub wspomagać ich leczenie. Przed wprowadzeniem leku na rynek, produkt musi przejść szereg badań klinicznych, które zagwarantują bezpieczeństwo jego stosowania i potwierdzą korzystny wpływ na organizm człowieka. Leki muszą spełniać również rygorystyczne wymogi i nawet po wprowadzeniu do obrotu, wciąż muszą być badane pod kątem możliwych działań niepożądanych.

Suplementy diety natomiast nie wykazują właściwości leczniczych. Mogą stanowić jednak uzupełnienie codziennej diety, dostarczając do organizmu cenne witaminy, składniki mineralne czy inne substancje, które mogą wykazywać efekt odżywczy i pozytywnie wpływać na organizm człowieka, i jego prawidłowe funkcjonowanie. Wprowadzenie suplementów diety na rynek jest nieco prostsze, niż leków, jednak suplement diety również musi zostać uznany za bezpieczny, zanim będzie szeroko dostępny dla konsumentów.

Rodzaje suplementów diety

Podstawowy podział suplementów diety dotyczy sposobu ich otrzymywania. Można zatem wyróżnić:

• syntetyczne suplementy diety, które mogą powstawać na drodze licznych reakcji chemicznych,
• naturalne suplementy diety, które otrzymywane są z surowców występujących naturalnie w przyrodzie.

Suplementy można rozróżnić również ze względu na ich skład. Wówczas można spotkać się m.in. z preparatami witaminowymi i bogatymi w składniki mineralne, suplementami diety zawierającymi niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe, produktami będącymi źródłem błonnika pokarmowego, probiotyków, enzymów czy aminokwasów.

Kolejny podział suplementów diety dotyczy ich wpływu na organizm, a konkretniej na poszczególne organy, układy czy funkcje. Tym samym można wyróżnić m.in. suplementy odchudzające, wspierające pamięć i koncentrację, preparaty przeznaczone dla sportowców, suplementy wzmacniające włosy i paznokcie czy też wspierające kości i stawy oraz opóźniające procesy starzenia.

Kiedy warto stosować suplementy diety?

Prawidłowo zbilansowana i zróżnicowana dieta powinna dostarczać do ustroju wszystkie niezbędne makro- i mikroskładniki, i zapewniać właściwą pracę całego organizmu człowieka.

Niekiedy jednak stosowana dieta nie wnosi do ustroju wszystkich istotnych składników odżywczych. Aby zapobiegać powstawaniu niedoborów, które mogą negatywnie oddziaływać na pracę organizmu i przyczyniać się do rozwoju wielu poważnych chorób, warto włączyć do codziennego jadłospisu odpowiednie suplementy diety, które mogą okazać się cennym wsparciem.

Z dobrodziejstwa suplementacji warto korzystać także w okresie wzmożonego zapotrzebowania np. wśród sportowców wykonujących intensywne wysiłki sportowe, kiedy to potrzeby organizmu są większe niż podczas normalnego funkcjonowania, a codzienna dieta nie jest wystarczającym źródłem istotnych składników odżywczych.

Suplementy diety mogą okazać się pomocne także w gronie osób stosujących restrykcje żywieniowe, np. wśród wegetarian czy wegan. Przyjmowanie odpowiednich preparatów może zapobiegać rozwojowi niedoborów i pozytywnie wpływać na samopoczucie.

Kolejną sytuacją, kiedy suplementy diety mogą okazać się cennym wsparciem, są możliwe zaburzenia przyswajania poszczególnych składników diety. Kiedy organizm nie pracuje prawidłowo, a spożywane wraz z codziennym jadłospisem składniki nie są wchłaniane do ustroju w odpowiednich ilościach, doskonałym rozwiązaniem może być wykorzystanie suplementów bogatych w brakujący składnik.

Rola suplementów diety

Zgodnie z definicją suplementy diety mogą stanowić uzupełnienie codziennego jadłospisu. Ich głównym zadaniem jest więc uzupełnienie występujących niedoborów lub przeciwdziałanie ich występowaniu. Ponadto suplementy diety mogą zaspokajać wzmożone potrzeby organizmu, pozytywnie wpływać na pracę całego ustroju i samopoczucie konsumenta.

Warto pamiętać, że stosowanie suplementów diety nie zastąpi prawidłowej i różnorodnej diety, jednak może wspomóc organizm, kiedy tego potrzebuje - wówczas, gdy modyfikacja jadłospisu jest trudna lub niemożliwa do zrealizowania.

Czy suplementy diety są szkodliwe?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, suplementy diety, które są dostępne na rynku i są oferowane konsumentom, nie mogą stanowić zagrożenia dla zdrowia lub życia człowieka.

Stosowanie suplementów zgodnie z zaleceniami producenta, dobór składników i proporcji między nimi, musi być bezpieczny i nie może negatywnie oddziaływać na funkcjonowanie organizmu.

Spożywanie nadmiernych ilości preparatów może przyczynić się do wystąpienia niepożądanych skutków ubocznych, najczęściej ze strony układu pokarmowego. Objawy mogą być jedynie skutkiem błędnej suplementacji i wynikać np. z przekroczenia zalecanych porcji produktu. Niepożądane zjawiska nie powinny wystąpić podczas stosowania preparatów zgodnie z informacją i wskazówkami umieszczonymi na opakowaniu czy ulotce produktu.

Zwracając uwagę na potrzeby organizmu i przyjmując suplementy diety świadomie oraz zgodnie z zaleceniami, można czuć się bezpiecznie podczas ich stosowania.

Jak wybrać odpowiedni suplement diety?

Suplementy diety powinny być dobrane indywidualnie do potrzeb organizmu. Ponieważ preparaty mają wspomóc zdrowie i codzienne funkcjonowanie człowieka, nieodpowiednie ich stosowanie może nie tylko nie przyczynić się do wystąpienia pożądanego efektu, ale również wywołać efekt odwrotny od zamierzonego i negatywnie wpłynąć na pracę ustroju.

Dlatego też przed rozpoczęciem przyjmowania suplementów diety warto wykonać podstawowe badania i skonsultować się z lekarzem.

Wybierając odpowiedni suplement, warto zwrócić uwagę na jego skład. Dobry preparat powinien zawierać substancję aktywną i nie powinien stanowić źródła sztucznych dodatków i wypełniaczy. Nie warto więc kierować się modą i reklamą, a jakością i właściwościami odżywczymi produktu.

Jakie suplementy diety warto przyjmować?

Nie da się jednoznacznie i wprost odpowiedzieć na pytanie "jaki preparat warto lub należy suplementować", gdyż jak już wcześniej wspomnieliśmy, dobór odpowiednich suplementów diety jest kwestią bardzo indywidualną.

Wśród poszczególnych grup osób można jednak często zaobserwować podobne problemy i niedobory, dlatego też przedstawiony poniżej podział może stanowić swoistą wskazówkę, jakie suplementy mogą okazać się pomocne.

Suplementy diety dla mężczyzn

Prawidłowa dieta jest niezwykle ważna i stanowi podstawowe źródło cennych składników odżywczych. Niekiedy jednak mężczyźni, szczególnie ci, którzy stosują monotonną, mało urozmaiconą dietę, mogą cierpieć na niedobory niektórych składników.

Ze względu na ilość obowiązków czy tempo życia, panowie często skarżą się na dolegliwości, które mogą być związane z niewystarczającą podażą składników, takich jak m.in. witamina D3, witaminy z grupy B, witamina E, cynk, selen czy bor.

Suplementy diety dla kobiet

Kobiety dużą uwagę przywiązują do wyglądu, dlatego też często sięgają po suplementy diety, które są bogate w składniki takie jak m.in. cynk, miedź, witamina C, witamina E, biotynę, kwas hialuronowy czy kolagen.

Ponadto panie często borykają się z dolegliwościami ze strony tarczycy czy osłabioną odpornością, a wówczas pomocne może być stosowanie preparatów zawierających jod, selen, żelazo, witaminę D3 czy witaminy z grupy B.

Suplementy diety dla seniora

Wśród seniorów można niekiedy zaobserwować problemy z pamięcią czy koncentracją, a także ze wzrokiem i odpornością. Dlatego też wśród osób starszych często zaleca się stosowanie suplementów diety bogatych w:

• witaminę A,
• cynk,
• witaminę D3,
• witaminę C,
• witaminę K,
• wapń,
• lecytynę,
• kolagen,
• magnez.

Suplementy diety dla sportowca

Sportowcy, to grupa osób, wśród której można zaobserwować zwiększone zapotrzebowanie na wiele istotnych składników odżywczych. Wynika to m.in. z faktu, iż podczas wykonywania intensywnych aktywności fizycznych cenne składniki są wydalane wraz z potem z organizmu. Dlatego też wśród osób aktywnych fizycznie warto zwrócić uwagę m.in. na spożycie witamin z grupy B, witaminy D3, magnezu, kolagenu, witaminy C czy E.

Suplementy diety, które mogą wspierać odchudzanie

Suplementy diety mogą wspierać organizm w redukcji masy ciała. Warto jednak pamiętać, iż preparaty same w sobie nie przyczynią się do utraty zbędnych kilogramów. Suplementy wspierające odchudzanie mogą pozytywnie wpłynąć na organizm jedynie wówczas, gdy są stosowane wraz ze zbilansowaną dietą i aktywnością fizyczną.

Do substancji, które mogą korzystnie oddziaływać na redukcję masy ciała, można zaliczyć m.in. chrom, błonnik pokarmowy, kwas linolowy, ekstrakt z zielonej herbaty czy kapsaicynę.

Suplementy diety, które mogą wzmacniać kości i stawy

Dobra kondycja układu ruchu to podstawa prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. To dzięki niemu możemy się poruszać, a także wykonywać różnego rodzaju wysiłki fizyczne. Z wiekiem może dojść jednak do pogorszenia kondycji kości i stawów, dlatego też warto rozważyć stosowanie suplementów diety, które mogą wspierać prawidłową pracę aparatu ruchu.

Do składników, które mogą pozytywnie wpływać na kości i stawy, można zaliczyć m.in. kolagen, kwas hialuronowy, chondroitynę, siarkę organiczną czy glukozaminę.

Suplementy diety jako codzienne wsparcie organizmu

Stosowanie suplementów diety nie zastąpi zdrowej i zbilansowanej diety, jednak podczas występowania niedoborów cennych składników odżywczych czy w okresie wzmożonego zapotrzebowania lub utrudnionego wchłaniania, suplementy diety mogą okazać się pomocne w zachowaniu pełni zdrowia.

Stosowanie preparatów witaminowych czy też produktów bogatych w inne, wartościowe składniki odżywcze, zawsze powinno być przemyślane i dobrane indywidualnie do potrzeb konsumenta. Dobrze dopasowana suplementacja może bowiem nie tylko wspierać prawidłowe funkcjonowanie organizmu, ale także pozytywnie oddziaływać na samopoczucie.