Koenzym Q10
Koenzym Q10 to silny przeciwutleniacz, który wspiera prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Choć kojarzy się głównie z preparatami opóźniającymi procesy starzenia, zakres jego działania jest znacznie szerszy.
Koenzym Q10 - co to jest?
Koenzym Q10 znany jest również jako ubichinon. To związek chemiczny należący do grupy kofaktorów, który warunkuje działanie niektórych enzymów. Jest substancją naturalnie wytwarzaną przez organizm człowieka.
Stanowi niezbędny składnik mitochondrium, który jest odpowiedzialny za produkcję energii i uczestniczy w wytwarzaniu ATP. Ubichinon bierze udział w przemianach metabolicznych, a dokładniej uczestniczy w cyklu Krebsa.
Wytwarzany jest z fenyloalaniny i tyrozyny, a produkcja związku ma miejsce w wątrobie. Synteza koenzymu Q10 poprawia się pod wpływem witamin z grupy B.
Ubichinon jest dobrze rozpuszczalny w tłuszczach i alkoholach, natomiast nie rozpuszcza się w wodzie. Substancja jest odporna na promieniowanie UV i temperaturę do 50 stopni Celsjusza. W wyższej temperaturze dochodzi do uszkodzenia związku.
Poziom koenzymu Q10 maleje wraz z wiekiem, a proces zmniejszania zawartości substancji w organizmie można obserwować już od ok. 30 roku życia.
Źródła koenzymu Q10
Zastanawiasz się w jakich, naturalnych produktach, występuje koenzym Q10? Jest on powszechnie dostępny w artykułach spożywczych, z których każdy korzysta na co dzień. Do źródeł ubichinonu możemy zaliczyć m.in.:
- tłuste ryby (tuńczyka, łososia, makrelę),
- nasiona roślin strączkowych,
- produkty pełnoziarniste,
- podroby,
- wysokiej jakości oleje,
- zielone warzywa (szpinak, brokuł, brukselka).
Należy pamiętać jednak, że obróbka termiczna prowadzi do zniszczenia istotnej części ubichinonu, zawartego w żywności.
Koenzym Q10 - właściwości
Koenzym Q10 ma duże znaczenie biologiczne. Odpowiada za transfer elektronów w komórkach narządów wewnętrznych i tkankach. Umożliwia wytwarzanie dużych nakładów energii, która jest potrzebna do procesów metabolicznych. Dodatkowo związek stabilizuje błony komórkowe i może przyczyniać się do zmniejszenia ich podatności na działanie szkodliwych czynników.
Ubichinon wykazuje właściwości antyoksydacyjne, a tym samym może opóźniać starzenie i zapobiegać uszkodzeniom białek i DNA. Może zmniejsza też stres oksydacyjny i wspomagać walkę z wolnymi rodnikami w organizmie.
Jednocześnie związek może pozytywnie wpływać na układ odpornościowy i zapewniać komórkom niezbędną energię do ochrony przed patogenami.
Koenzym Q10 wyróżnia się też wysokimi zdolnościami naprawczymi, dzięki czemu może przyspieszać procesy regeneracyjne. Tym samym związek znalazł zastosowanie jako składnik preparatów odmładzających. Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym dba o cerę i piękny wygląd. Zapewnia elastyczność i jędrność skóry.
Ubichinon może wpływać też na obniżenie poziomu "złego" cholesterolu LDL oraz poprawę przemiany materii. Badania sugerują również, że koenzym Q10 może korzystnie oddziaływać na organizm w przypadku niewydolności krążenia.
Substancja może wpływać również na dotlenienie i odżywienie komórek, co ma znaczenie dla osób aktywnych fizycznie. Ubichinon może pozytywnie wpływać na zdolności wysiłkowe wśród sportowców, jednak koenzym Q10 sam w sobie nie powoduje przyrostu masy mięśniowej.
Niedobór ubichinonu
Niedobory koenzymu Q10 związane są z nadmiernym stresem oksydacyjnym, na który narażone są osoby pracujące fizycznie, żyjące w zanieczyszczonym środowisku oraz sportowcy, którzy wykonują intensywny wysiłek fizyczny. Wynika to z zaburzenia procesu naturalnej syntezy ubichinonu.
Do objawów niedoboru koenzymu Q10 możemy zaliczyć:
- osłabienie i ogólne zmęczenie,
- spadek odporności, a tym samym wzrost podatności na infekcje,
- obniżenie sprawności fizycznej, związane z niedoborem energii niezbędnej do podejmowania wysiłku.
Długotrwały niedobór ubichinonu może przyczynić się także do zaburzeń pracy serca.
Należy pamiętać, że powyższe objawy mogą świadczyć również o innych dolegliwościach, dlatego zawsze warto skonsultować się z lekarzem w przypadku występowania wszelkiego rodzaju niepożądanych symptomów.
Dla kogo jest zalecana suplementacja koenzymu Q10?
Stosowanie suplementów zawierających koenzym Q10 jest zalecane:
- Dla osób po 30 roku życia, kiedy to zmniejsza się naturalna produkcja związku. Przede wszystkim rekomenduje się stosowanie ubichinonu przez osoby starsze, u których naturalna synteza substancji jest na najniższym poziomie,
- dla osób narażonych na stres oksydacyjny, pracujących w ciężkich warunkach i żyjących w zanieczyszczonym środowisku,
- dla sportowców podejmujących regularne, intensywne treningi.
Suplementację związkiem mogą stosować także osoby, którym zależy na poprawie stanu skóry i cery, a także wsparciu funkcjonowania całego organizmu.
Powszechnie dostępne suplementy diety bogate w koenzym Q10 zawierają od 30 do 100 mg związku. Dla osób młodszych zalecane są niższe dawki preparatów, z kolei w przypadku osób starszych zalecana suplementacja może sięgać nawet do 300 mg ubichinonu na dobę.
Zawsze należy stosować się do wytycznych umieszczonych na opakowaniu przyjmowanego preparatu. Każdorazowo warto również omówić suplementację z lekarzem.
Jaki koenzym Q10 wybrać?
Istnieją różne formy koenzymu Q10 dostępne dla człowieka, zarówno te do stosowania doustnego, jak i te przeznaczone do stosowania zewnętrznego, na skórę. Ubichinon wykorzystywany jest w preparatach kosmetycznych oraz w suplementach diety, a na rynku dostępne są zarówno preparaty jedno-, jak i wieloskładnikowe. Niektóre produkty są wzbogacone lecytyną sojową czy witaminą E. Każdy preparat wyróżnia się też nieco innym składem. Jaki więc koenzym Q10 będzie najlepszy?
Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, gdyż wszystko zależy od indywidualnych potrzeb konsumenta.
Można jednak stwierdzić, iż najlepszy suplement diety zawierający ubichinon to taki, który nie ma w składzie dodatkowych, zbędnych substancji takich jak wypełniacze czy polepszacze smaku. Dobry suplement jest starannie przebadany i bezpieczny. Nie warto sięgać po specyfiki nieznanych firm niewiadomego pochodzenia.
Przy wyborze preparatu nie należy kierować się ceną, lecz jakością i skutecznością produktu.
Przeciwwskazania do stosowania ubichinonu
Koenzym Q10 jest związkiem, który naturalnie występuje w ludzkim organizmie, dlatego też jego przyjmowanie nie wywołuje skutków ubocznych, które mogłyby zagrażać zdrowiu lub życiu.
Niemniej jednak zawsze należy stosować preparaty zgodnie z zaleceniami producenta i nie przekraczać rekomendowanych porcji produktów. Dobrze jest również skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji.
Koenzym Q10 stosowany w nadmiarze może prowadzić do wystąpienia niepożądanych reakcji takich jak dolegliwości ze strony układu pokarmowego, spadek apetytu czy bezsenność. Może przyczynić się także do bólu głowy i zmęczenia.
Szczególną ostrożność powinny zachować osoby przyjmujące warfarynę - lek przeciwzakrzepowy. Koenzym Q10 może wchodzić w interakcje z tą substancją. Również osoby z niskim ciśnieniem krwi powinny uważać, stosując ubichinon, gdyż związek ten może nasilać działanie leków hipotensyjnych.