Detoks
Detoks organizmu to działanie zmierzające do usunięcia z ustroju toksyn. W ostatnich czasach detoksykacja stała się modnym trendem propagowanym przez celebrytów.
Choć w literaturze medycznej termin ten oznacza odstawienie przyjmowanych używek, powszechnie w społeczeństwie detoks traktowany jest jako forma poprawy samopoczucia i pozbycia się z organizmu nagromadzonych, niepotrzebnych substancji. Czym naprawdę jest detoks i jakie korzyści wynikają z jego stosowania?
Detoks organizmu - co to takiego?
Detoks należy do metod oczyszczania organizmu z toksyn oraz zbędnych produktów przemiany materii, które przyczyniają się do występowania zmęczenia, niestrawności i uczucia ciężkości.
Diety detoksykacyjne są zwykle krótkotrwałe i trwają od 2 do 21 dni.
Cieszą się niezwykłą popularnością wśród osób, którym zależy na szybkiej utracie nadprogramowych kilogramów, gdyż odtruwanie organizmu mylnie nazywane jest dietą odchudzającą. Choć detoks faktycznie może wspomóc redukcję masy ciała, nie należy do klasycznych metod odchudzających.
Pomimo powszechnego stosowania pojęcia detoksu i diet detoksykacyjnych, termin toksyna pozostaje w tym zakresie niezdefiniowany. W konwencjonalnej medycynie "toksyna" odnosi się do narkotyków i alkoholu, a proces detoksykacji polega na odstawieniu przyjmowanych przez pacjentów używek.
Kiedy można rozważyć detoksykację organizmu?
Jak rozpoznać, że nasz organizm potrzebuje detoksu? Długotrwały, utrzymujący się brak energii, zmęczenie, apatia, osłabienie i złe samopoczucie to objawy, które mogą sugerować potrzebę przeprowadzenie detoksykacji. Do innych symptomów zaliczamy także problemy skórne, osłabione włosy i paznokcie, a także bóle głowy i problemy trawienne m.in. gazy.
Przy takich objawach warto jednak zasięgnąć również konsultacji lekarskiej, gdyż mogą to być zwiastuny różnych, niekiedy poważnych, chorób.
Korzyści wynikające ze stosowania detoksykacji
Do zalet detoksu zaliczyć możemy przede wszystkim odtrucie organizmu z toksyn i pozbycie się z ustroju szkodliwych substancji, co niweluje występujące wcześniej objawy, takie jak bóle głowy, zmęczenie, apatię i senność.
Kilkudniowe oczyszczanie organizmu może sprzyjać poprawie samopoczucia oraz przyczynić się do wystąpienia uczucia lekkości. Jednocześnie może pozytywnie wpłynąć na witalność i homeostazę organizmu.
Detoks może także przyczynić się do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi, poziomu cholesterolu LDL i trójglicerydów, a także może poprawić wchłanianie witamin i składników mineralnych w organizmie. Co więcej, detoksykacja może wspomóc pracę wątroby i układu odpornościowego, jak również zadbać o układ trawienny.
Prawidłowo przeprowadzony proces odtruwania organizmu może także wspomóc pozbycie się zbędnych kilogramów.
Sposoby na detoks organizmu
Istnieją różne warianty i sposoby przeprowadzania detoksu całego organizmu. Niektóre z nich należy stosować bardzo krótko, inne mogą być dłużej trwającymi procesami. Zawsze warto zachować jednak zdrowy rozsądek i zwracać uwagę na samopoczucie w trakcie stosowania detoksykacji.
Głodówka
Jedną z popularnych metod detoksu jest głodówka, która może być stosowana jedynie przez osoby zdrowe, a czas trwania takiej "diety" nie powinien przekraczać dwóch dni.
Głodówka polega na całkowitej rezygnacji z przyjmowania pokarmów. Przy jej stosowaniu zawsze należy zachować ostrożność, aby nie przyczynić się do osłabienia organizmu i wywołania efektów odwrotnych od zamierzonego. Podczas tej formy detoksu niezbędne jest picie dużych ilości wody, aby wypłukać z organizmu wszystkie toksyny.
To niebezpieczna forma detoksykacji organizmu, która może prowadzić do wystąpienia licznych niedoborów. W przypadku zdecydowania się na taką formę detoksu należy pamiętać, że to tylko krótkotrwałe rozwiązanie.
Detoks sokowy
Innym wariantem diety detoksykacyjnej jest dieta sokowa, którą można stosować w dwojaki sposób.
Pierwsza opcja polega na spożywaniu wyłącznie soków owocowych i warzywnych przez okres od kilku dni do dwóch tygodni. Jest to proces, który może wspomóc usunięcie toksyn z organizmu, jednak jednocześnie może doprowadzić do pozbawienia organizmu wielu cennych składników odżywczych, dlatego też ta forma detoksu nie jest zalecana.
Druga opcja diety sokowej opiera się na włączeniu ok. 2 litrów soków owocowo-warzywnych do jadłospisu, bez jednoczesnej rezygnacji ze spożywania produktów spożywczych (warto wyeliminować wówczas z diety niezdrowe produkty wysoko przetworzone, słodycze i fast foody). Jest to korzystna forma detoksykacji, która wyklucza z naszej diety ciężkostrawne potrawy, a dostarcza wiele witamin i składników mineralnych wraz ze świeżymi sokami.
Dieta niskoenergetyczna
Dieta bardzo niskoenergetyczna polega na spożywaniu dużo mniejszej ilości kalorii każdego dnia, niż sugeruje nasze zapotrzebowanie.
Dieta ubogokaloryczna może wspomóc proces detoksykacji i odchudzania, jeżeli redukcja energii nie jest zbyt duża, a kalorie niezbędne do zaspokojenia potrzeb organizmu zostają dostarczone każdego dnia wraz z pożywieniem.
Jeżeli decydujemy się na stosowanie diety, która wnosi do organizmu bardzo niewiele kalorii (a więc zakrawa o głodówkę), możemy spowodować lawinę niepożądanych skutków, jak np. osłabienie czy utrata cennych składników. Po zakończeniu restrykcji żywieniowych stracone kilogramy mogą szybko powrócić w formie efektu jo-jo.
Zdrowy detoks
Najbardziej zalecaną formą detoksykacji jest wsparcie organizmu w jego naturalnym, prawidłowym działaniu.
Warto wyeliminować z diety produkty uznawane za niezdrowe (słodycze, słone przekąski, fast foody, żywność wysoko przetworzoną), zrezygnować z tłustych, ciężkostrawnych dań i korzystać z produktów nisko przetworzonych, pełnowartościowych i lekkostrawnych.
Świetnym rozwiązaniem jest zdrowa i zbilansowana dieta bogata w warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, chude mięso i ryby, a także mleko i produkty mleczne.
Ponadto warto do codziennego jadłospisu włączyć produkty, które wspierają metabolizm oraz pracę wątroby, nerek i jelit, czyli narządów, które odpowiadają w ustroju za procesy detoksykacji.
Aby zadbać o swój organizm i wspomóc go w procesie detoksu należy:
- Pić duże ilości płynów (minimum dwa litry wody na dobę), która jest niezbędna do prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych i przemiany materii,
- odżywiać się regularnie - przyjmować niewielkie porcje posiłków w regularnych odstępach czasu,
- włączyć do diety produkty takie jak:
- zielona herbata, która pozytywnie wpływa na metabolizm,
- błonnik pokarmowy, który wspiera pracę całego układu pokarmowego i korzystnie oddziałuje na perystaltykę jelit,
- warzywa i owoce, a w szczególności cytrynę, która wspomaga pracę wątroby oraz wspiera walkę z zakwaszeniem organizmu, figi i buraki, które pozytywnie wpływają na narządy odpowiadające za detoksykację oraz seler, który pomaga usuwać z organizmu zbędne substancje i odkwasza organizm,
-
zioła - czystek, mniszek lekarski czy napary z ziół są zalecane, ponieważ wspierają pracę układu trawiennego, działają moczopędnie i dbają o florę jelitową,
- kiszonki, które są źródłem probiotyków wspierających pracę organizmu i układu trawiennego,
- pamiętać o aktywności fizycznej i regularnie uprawiać sporty, co pobudza przemianę materii (pot wydzielany w czasie wysiłku również wspomaga usuwanie zbędnych substancji z organizmu).
Detoks organizmu a badania naukowe
Zdaniem naukowców procesy oczyszczania i detoksykacji zachodzą samodzielnie w naszym organizmie dzięki prawidłowej pracy narządów, takich jak wątroba, jelita czy nerki, a wszystkie restrykcyjne diety detoksykacyjne stanowią jedynie chwyt marketingowy i chwilową modę.
Organizm potrafi pozbyć się toksyn samodzielnie, tak samo szybko, jak są w nim produkowane. Dlatego też najlepszym rozwiązaniem dla wsparcia organizmu jest stosowanie zbilansowanej i zdrowej diety, która nie zakłóca pracy poszczególnych narządów, lecz wspiera ich funkcjonowanie przy ewentualnym wsparciu suplementami diety w przypadku tylko częściowego pokrycia diety antyoksydacyjnej.