GABA
GABA, czyli kwas gamma-aminomasłowy, to niebiałkowy aminokwas, który jest jednym z najważniejszych neuroprzekaźników w układzie nerwowym człowieka. To substancja, która może być naturalnie syntetyzowana w organizmie, a także dostarczana do ustroju wraz z codziennym pożywieniem oraz w postaci suplementów diety.
GABA - co to?
GABA - kwas γ-aminomasłowy to organiczny związek chemiczny z grupy aminokwasów niebiałkowych, który jest neuroprzekaźnikiem hamującym czynność ośrodkowego układu nerwowego. To składnik syntetyzowany w ustroju człowieka z glutaminianu z pomocą innych związków, m.in. witaminy B6.
Największe ilości kwasu gamma-aminomasłowego w organizmie człowieka można znaleźć w podwzgórzu i układzie pozapiramidowym, który znajduje się w ośrodkowym układzie nerwowym, odpowiadającym za automatyzm ruchów.
Źródła GABA w żywności
Ludzki organizm może samodzielnie produkować kwas gamma-aminomasłowy GABA, jednak wewnątrzustrojowa synteza związku może zachodzić jedynie w ograniczonym zakresie, dlatego też warto w codziennym jadłospisie uwzględniać produkty uznawane za bogate źródła składnika. Kwas GABA można znaleźć w produktach takich jak np.:
- zielona herbata,
- waleriana, znana też jako kozłek lekarski,
- soja,
- kiełkujący, brązowy ryż,
- kiszonki,
- przetwory mleczne, takie jak jogurty czy kefiry.
Działanie kwasu gamma-aminomasłowego
GABA na sen to kluczowy neuroprzekaźnik o działaniu hamującym, który wpływa na ośrodkowy układ nerwowy. Gdy wzrasta stężenie kwasu gamma-aminomasłowego w ustroju, następuje otwarcie kanałów jonowych w błonie neuronów, a także napływ do komórek jonów chlorkowych. To natomiast wywołuje hiperpolaryzację błony komórkowej, a tym samym przyczynia się do ograniczenia pobudliwości komórek nerwowych i zahamowania przekaźnictwa impulsów pomiędzy komórkami.
Zachowanie odpowiedniego poziomu kwasu gamma-aminomasłowego w neuronach jest niezwykle istotne i może mieć wpływ na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
Niedobór i nadmiar GABA
Zarówno niedobór, jak i nadmiar kwasu gamma-aminomasłowego może negatywnie oddziaływać na organizm człowieka. Niski poziom GABA w ustroju można zaobserwować wśród osób nadużywających alkoholu, a także w gronie osób, które borykają się z niedoborem kwasu glutaminowego lub awitaminozą. Na niedobór GABA może wpływać także nadmiar czynników stresowych w codziennym życiu. Niski poziom kwasu gamma-aminomasłowego może powodować występowanie niepożądanych objawów, takich jak bezsenność, zaburzenia koncentracji, rozdrażnienie czy złe samopoczucie. Z kolei nadmiar kwasu gamma-aminomasłowego może skutkować nadmierną sennością i ospałością, a także może przyczyniać się do chronicznego zmęczenia i braku motywacji.
GABA suplementy - dla kogo?
Suplementacja GABA może być stosowana przez osoby, które dostarczają niewielkie ilości związku do ustroju wraz z codziennym jadłospisem. GABA tabletki mogą stanowić dobre rozwiązanie również wśród sportowców, a także osób narażonych na długotrwały stres, pracę zmianową i problemy ze snem.
GABA suplement - jak stosować?
GABA to substancja coraz częściej wykorzystywana jako składnik suplementów diety, którą można dostarczać do ustroju w postaci kapsułek, tabletek lub w proszku. To związek który, choć może występować w jednoskładnikowych preparatach, znacznie częściej stosowany jest jako jeden ze składników kompleksowych suplementów diety. Kwas gamma-aminomasłowy może być suplementowany wraz z chmielem i walerianą, a także w towarzystwie witaminy B6. Pozytywnie na biodostępność składnika może oddziaływać również przyjmowanie GABA wraz z piperyną lub fosfatydylocholiną.
Kwas gamma-aminomasłowy należy stosować zgodnie z rekomendacją producenta. Zwykle zaleca się przyjmowanie związku około pół godziny przed snem. W zależności od źródeł wiedzy i wytycznych umieszczonych na opakowaniu produktu zalecana dzienna porcja suplementu wynosi od 500 do 2500 mg GABA.
Kwas gamma-aminomasłowy - skutki uboczne i przeciwwskazania
Aktualnie dostępne dane naukowe sugerują, iż kwas gamma-aminomasłowy jest bezpiecznym związkiem i nie przyczynia się do występowania niepożądanych skutków ubocznych. GABA stosowany w nadmiernych ilościach może powodować natomiast zawroty głowy, spłycenie oddechu lub niestrawność.
Wciąż brakuje szczegółowych danych dotyczących możliwych interakcji kwasu gamma-aminomasłowego z przyjmowanymi farmaceutykami. Dotychczas uzyskane informacje sugerują, iż związku nie należy łączyć z lekami oddziałującymi na układ nerwowy. Ze względu na fakt, iż GABA może powodować występowanie uczucia senności, nie zaleca się przyjmowania suplementu przed i w trakcie prowadzenia pojazdów.
GABA - opinie
GABA to dobrze tolerowany składnik, który w większości przypadków nie przyczynia się do występowania skutków ubocznych. Dlatego też, choć opinie dotyczące GABA wciąż są nieliczne, dotychczas konsumenci deklarowali głównie pozytywne wrażenia związane ze stosowaniem preparatów zawierających kwas gamma-aminomasłowy.
