Kurkuma

Kurkuma to substancja, która kojarzy się z azjatycką przyprawą i składnikiem mieszanki curry. Choć to skojarzenie jest jak najbardziej prawidłowe, kurkuma ze względu na swoje prozdrowotne właściwości, jest również od lat wykorzystywana w tradycyjnej medycynie Dalekiego Wschodu. Roślina wykazuje pozytywny wpływ na ludzki organizm, co sprawia, że wzbudza coraz większe zainteresowanie wśród mieszkańców całego globu.

Kurkuma – co to właściwie jest?

Kurkuma otrzymywana jest z korzenia ostryżu długiego, czyli rośliny z rodziny imbirowatych, która rośnie głównie w Indiach i Chinach. Wyglądem przypomina imbir. Ostryż długi w naturalnych warunkach osiąga nawet do jednego metra wysokości, a jego prosta łodyga zakończona jest dużym kwiatowym kłosem z kwiatami o rurkowatych kielichach.

W Europie kurkuma znana jest także jako szafran indyjski. Roślina jest tak nazywana ze względu na złoty kolor i orientalny smak. Najczęściej wykorzystywana jest jako składnik znanej przyprawy curry.

Kurkuma nazywana jest także przyprawą długowieczności. Wynika to z faktu, iż jest powszechnie stosowana przez mieszkańców wyspy Okinawa, którzy słyną z długiego życia.

Wyjątkowy składnik kurkumy, czyli kurkumina

Kurkuma swoją żółtą barwę zawdzięcza kurkuminie, organicznemu związkowi chemicznemu, który stanowi polifenol o właściwościach przeciwzapalnych.

Mimo wielu wspaniałych właściwości kurkumina jest słabo przyswajalna i wchłaniana podczas trawienia, dlatego należy dobrać do niej odpowiednie towarzystwo, aby zwiększyć jej biodostępność.

Jednym ze sposobów, aby zwiększyć przyswajalność kurkuminy, jest połączenie jej z ekstraktem z owoców czarnego pieprzu. Również olejki eteryczne zawarte w korzeniu ostryżu pomagają zwiększyć wchłanianie kurkuminy. Z tego względu zaleca się korzystnie z całego korzenia kurkumy, a nie tylko wyizolowanej zeń substancji.

Właściwości i działanie kurkumy

Kurkuma od dawien dawna wykorzystywana była w ludowej medycynie ze względu na liczne właściwości prozdrowotne. Naukowcy zafascynowani działaniem substancji wciąż prowadzą nowe badania, które odkrywają przed nami jej kolejne tajniki. Wedle już potwierdzonych informacji możemy stwierdzić, że kurkuma może:

• działać przeciwzapalnie,
• pobudzać wydzielanie żółci,
• działać antybakteryjnie i rozkurczająco,
• wykazywać działanie antyoksydacyjne i jako silny przeciwutleniacz pomagać zwalczać wolne rodniki,
• łagodzić dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego,
• wspomagać wydzielanie soków trawiennych,
• wzmacniać układ krążenia,
• obniżać poziom cukru we krwi,
• wspomagać usuwanie toksyn i oczyszczanie organizmu.

Dostępne dane sugerują, że długotrwałe stosowanie kurkumy może wspierać także walkę z nadmiernymi kilogramami, gdyż ogranicza rozwój tkanki tłuszczowej i przyspiesza jej spalanie. Tym samym może pozytywnie wpływać na rozbudowę masy mięśniowej. Stanowi więc substancję, która powinna zagościć w diecie sportowca.

W kurkumie znajdziemy również związek znany jako tumeron. Wspomaga on namnażanie i różnicowanie komórek mózgowych. To sprawia, że częste wykorzystywanie kurkumy w diecie może korzystnie wpłynąć na poprawę pamięci. Trwają badania, czy tym samym kurkuma może zmniejszać ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera, gdyż jej właściwości są obiecujące.

Kurkuma w codziennym życiu

Gdzie możemy spotkać kurkumę? Sprawdźmy!

Kurkuma w suplementach diety

Kurkumę można dostarczać do organizmu w formie tabletek jako suplement diety, gdzie zwykle występuje wraz z innymi składnikami, które zwiększają jej biodostępność. Przyjmowanie substancji w formie suplementu zwykle rekomendowane jest w celach terapeutycznych.

Kurkuma w kuchni

Zaleca się również korzystanie z przyprawy podczas przygotowywania potraw, nie tylko tych znanych w kuchni azjatyckiej. Już szczypta kurkumy wystarczy, aby nadać daniom wyjątkowego aromatu. Przyprawa świetnie smakuje jako dodatek do duszonych warzyw, ryżu czy potraw z drobiu.

Świeża kurkuma doskonale sprawdzi się starta na tarce lub pokrojona w plasterki i zalana wodą. Wówczas można przygotować z niej prozdrowotny napar. Mielona kurkuma z kolei fantastycznie nadaje się do barwienia potraw (jako żółty barwnik) oraz jako dodatek do dań jako pikantna, orientalna przyprawa.

Na bazie kurkumy można przygotować także popularny, ajurwedyjski napój zwany złotym mlekiem. Płyn bazuje na mleku krowim lub napoju roślinnym i zawiera wiele przypraw, a główną rolę w miksturze odgrywa oczywiście kurkuma. To świetny sposób na wzmocnienie odporności i walkę z infekcjami.

Kurkuma w kosmetyce

Substancja wykorzystywana jest również zewnętrznie jako okłady na rany czy oparzenia. Ponadto może kojąco działać na skórę i wspomagać walkę z trądzikiem czy egzemą.

Dodatkowo jest to cenny składnik wykorzystywany w kosmetyce. Ze względu na właściwości przeciwutleniające, stosowana jest w preparatach przeciwzmarszczkowych i opóźniających procesy starzenia.

Przeciwwskazania i skutki uboczne

Nie ma przeciwwskazań do uzupełniania diety w kurkumę i przyjmowania preparatów z jej dodatkiem.

Należy jednak zwrócić uwagę na możliwe interakcje substancji wraz ze stosowanymi lekarstwami. Kurkuma nasila działanie leków przeciwzakrzepowych oraz przeciwcukrzycowych, dlatego osoby przyjmujące te specyfiki powinny skonsultować się z lekarzem przed dostarczeniem do organizmu przyprawy znanej jako szafran indyjski.

Ostrożność powinny zachować również osoby, które mają kamienie żółciowe oraz cierpią na niedrożność dróg żółciowych, gdyż kurkuma może nasilać dolegliwości bólowe.

Przyjmując suplementy diety zawierające kurkumę, należy zawsze stosować się do zaleceń umieszczonych na ulotce lub opakowaniu produktu i nie przekraczać rekomendowanych porcji preparatu.

Z kolei używając kurkumy jako przyprawy, trudniej kontrolować ilość substancji wykorzystaną w diecie, jednak zawsze zalecany jest umiar.

Po spożyciu nadmiernych ilości kurkumy może dojść do wystąpienia niepożądanych skutków ubocznych takich jak biegunka, wymioty, ból głowy, wysypka, podrażnienie żołądka.