Witamina E

Witamina E to jedna z substancji rozpuszczalnych w tłuszczach, która wspiera pracę całego organizmu. Nazywana jest witaminą młodości i płodności, gdyż pozytywnie wpływa na kondycję skóry, hamując proces starzenia, a także wspiera funkcjonowanie układu rozrodczego i dba o właściwy przebieg ciąży. Witamina E zapewnia również prawidłowy metabolizm mięśni i odgrywa wiele innych, istotnych ról w ustroju.

Witamina E - czym jest?

Witamina E to grupa organicznych związków chemicznych, określana mianem tokoferoli. Naturalnie istnieją różne formy witaminy E, wyróżnić możemy więc alfa-, beta-, gamma- i delta-tokoferol oraz alfa-, beta-, gamma- i delta-tokotrienol. Postaci te mają różne poziomy aktywności, jednak za najbardziej aktywny biologicznie uznaje się alfa-tokoferol.

Witamina E należy do substancji rozpuszczalnych w tłuszczach tak, jak witamina A, D czy K. Jest więc magazynowana w organizmie człowieka, głównie w tkance tłuszczowej i nadnerczach, a nie, jak w przypadku witamin rozpuszczalnych w wodzie, wydalana wraz z potem i moczem.

Źródła witaminy E w żywności

Witamina E występuje w różnych produktach spożywczych. Gdzie jest jej najwięcej? Dobrym źródłem mikroskładnika są produkty takie jak:

• oleje roślinne - bogactwo witaminy E występuje przede wszystkim w oleju słonecznikowym i oleju z zarodków pszennych,
• orzechy laskowe,
• zarodki nasion zbóż,
• kiełki,
• szpinak,
• nasiona słonecznika,
• pestki dyni,
• migdały,
• ryby
• natka pietruszki.

Witamina E - właściwości

Witamina E w organizmie pełni wiele różnorodnych funkcji. Przede wszystkim jest silnym przeciwutleniaczem, który ze względu na właściwości antyoksydacyjne może chronić organizm przed stresem oksydacyjnym, niszcząc wolne rodniki, a tym samym spowalniać procesy starzenia.

Dodatkowo związek może chronić czerwone krwinki przed rozpadem i wspierać transport tlenu w organizmie, a także wzmacnia ściany w naczyniach krwionośnych i chronić je przed rozpadem. Uczestniczy również w przekazywaniu sygnałów nerwowych w całym ustroju.

Mikroskładnik zwany jest również witaminą płodności, gdyż jest niezbędny do prawidłowej pracy narządów rozrodczych. Uczestniczy w spermatogenezie, wspiera owulację, a także może wpłynąć na prawidłowy rozwój płodu i uczestniczy w kształtowaniu wzroku. W połączeniu z kwasem foliowym może zapobiegać rozwojowi wad wrodzonych płodu i uszkodzeniom układu nerwowego. Dba też prawidłową masę urodzeniową dziecka.

Ze względu na opóźnianie procesów starzenia skóry, witaminę E określa się także mianem witaminy młodości. Mikroskładnik może odżywiać, nawilżać i regenerować skórę, a także widocznie poprawić jej kondycję. Stanowi także naturalny filtr UV, co sprawia, że witamina ta jest wykorzystywana nie tylko w kosmetykach przeciwzmarszczkowych, ale również w kremach do opalania.

Jakby tego było mało, witamina E może wspierać i chronić wzrok, zapewnia jego sprawność, a także dba o ostrość widzenia. Może wspomagać także prawidłową wydolność mięśni i ich pracę, dlatego jest ważna w życiu każdego sportowca.

Zapotrzebowanie na witaminę E

Dzienne zapotrzebowanie na witaminę E, tak jak i w przypadku innych witamin, zależy od płci, wieku oraz stanu fizjologicznego.

Wśród kobiet dobowa podaż mikroskładnika, według Norm Żywienia na poziomie wystarczającego spożycia, powinna wynosić 8 mg, z kolei wśród mężczyzn - 10 mg. Wśród dzieci zapotrzebowanie wynosi od 4 do 10 mg/dobę, natomiast w przypadku kobiet w ciąży - 10 mg. W czasie karmienia zaleca się przyjmowanie 11 mg alfa-tokoferolu każdego dnia.

Zapotrzebowanie wzrasta także wśród osób, u których stwierdzono zaburzenia wchłaniania lub niedobór mikroskładnika.

Objawy i skutki niedoboru witaminy E

Niedobory witaminy E występują głównie wśród osób z zaburzeniami wchłaniania tłuszczów, z celiakią czy też mukowiscydozą. Mogą zdarzać się także wśród dzieci urodzonych przedwcześnie.

Główne, możliwe objawy i skutki niedoboru witaminy E to:

• wypadanie włosów,
• zmęczenie i rozdrażnienie,
• przedwczesne starzenie,
• zwiększona podatność na infekcje,
• zaburzenia neurologiczne,
• zaburzenia funkcjonowania mięśni i osłabienie mięśni,
• anemia,
• pogorszenie wzroku,
• bezpłodność.

Niedobór mikroskładnika zmniejsza też wydzielanie hormonu gonadotropowego, co może powodować występowanie nieprawidłowości w strukturze męskich plemników. Z kolei wśród kobiet niedostateczna podaż witaminy E może przyczynić się do przedwczesnego pęknięcia błon płodowych i przedwczesnego porodu, a w skrajnych przypadkach do poronienia i obumarcia płodu.

Nadmiar witaminy E w organizmie

Przedawkowanie witaminy E zdarza się niezwykle rzadko. Jest szczególnie trudne, jeśli mikroskładnik dostarczany jest do organizmu wyłącznie z pożywieniem.

Nadmierna podaż alfa-tokoferolu jest możliwa w przypadku niewłaściwego przyjmowania suplementów diety i może prowadzić do wystąpienia objawów takich jak:

• bóle głowy,
• zaburzenia jelitowe,
• podwójne widzenie,
• zmęczenie,
• osłabienie.

Suplementacja witaminy E

Przyjmowanie witaminy E w formie suplementu diety powinny rozważyć szczególnie kobiety w III trymestrze ciąży, gdyż jest to niezwykle istotny mikroskładnik dla prawidłowego rozwoju płodu.

Ponadto warto, aby preparaty zawierające alfa-tokoferol do swojego jadłospisu wprowadzili mężczyźni borykający się z bezpłodnością, a także kobiety skarżące się na bolesne miesiączki.

Suplementy diety z witaminą E mogą wspomóc także osoby narażone na niedobory tego składnika, m.in. z celiakią, mukowiscydozą czy chorobami układu pokarmowego.

Ponieważ witamina E zaliczana jest do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, aby zwiększyć jej wchłanianie i biodostępność, zaleca się jej przyjmowanie wraz z bogato tłuszczową żywnością.