Babka płesznik – właściwości lecznicze i zastosowanie nasion dla zdrowia i procesów trawiennych
Babka płesznik to ceniona roślina jednoroczna, która do Polski przybyła z Bliskiego Wschodu. Nazywana również pchlicą lub pchlim nasieniem od wieków znajduje zastosowanie w medycynie naturalnej. Jej dominującym składnikiem jest śluz składający się z rozpuszczalnej frakcji polisacharydów, który pęcznieje w kontakcie z wodą, działając osłonowo i łagodząco na przewód pokarmowy. Jak wygląda babka płesznik i na co pomaga? Jakie są najważniejsze właściwości tej wartościowej rośliny? W jaki sposób suplementacja babką płesznik może wspomagać odchudzanie? Czy istnieją przeciwwskazania do stosowania babki płesznik?
Spis treści
- Czym jest babka płesznik?
- Nasiona babki płesznik - jak wygląda?
- Babka płesznik - właściwości i zastosowanie
- Babka płesznik - jak stosować? Dawkowanie
- Nasiona babki płesznik a picie wody
- Kleik z nasion babki stosowany na skórę
- Babka płesznik a babka jajowata
- Przeciwskazania do stosowania babki płesznik
Czym jest babka płesznik (Plantago psyllium)?
Babka płesznik (babka śródziemnomorska, z j. łac. Plantago psyllium L) to roślina jednoroczna, która jest uprawiana w krajach basenu Morza Śródziemnego, w obszarze od Hiszpanii po Azję Mniejszą. W Polsce ta odmiana babki występuje dość rzadko. Roślina posiada pionowo rozgałęzioną łodygę, która osiąga zwykle wysokość 20–40 cm oraz nieduży, wrzecionowaty korzeń.
Nasiona babki płesznik stanowią ceniony surowiec, który od wieków jest wykorzystywany w medycynie ludowej. Zawarte w roślinie związki bioaktywne sprawiają, że stosuje się ją głównie jako środek wspomagający trawienie przy biegunce i problemach z wypróżnianiem, a także w leczeniu hemoroidów, zespołu jelita drażliwego oraz stanach zapalnych układu pokarmowego.
Jak wygląda nasienie rośliny babki płesznik?
Nasiona babki płesznik mają charakterystyczny, jajowaty kształt i są wydłużone. Jeden z końców nasiona jest zawsze szerszy. Są również jedwabiste w dotyku. Nasiona wyróżniają się brązowym kolorem oraz błyszczącą w słońcu strukturą. Pojedyncze nasiono ma zwykle od 1,3 do 2,7 mm długości, a w przekroju poprzecznym przyjmuje kształt rogalika.
Babka płesznik – właściwości lecznicze
Babka płesznik stosowana od wieków w medycynie naturalnej wykazuje podobne właściwości do babki jajowatej oraz siemienia lnianego. Jej dobroczynne działanie sprawia, że znalazła powszechne zastosowanie jako środek regulujący wypróżnianie. Zawarte w nasionach babki płesznik związki absorbują wodę i uwalniają śluz, tworząc żel ułatwiający przesuwanie się zalegających mas kałowych w jelitach.
Nasiona babki płesznik pozytywnie oddziałują też na tworzenie dobrych bakterii jelitowych, regulują rytm wypróżnień oraz sprzyjają obniżeniu poziomu cholesterolu we krwi. Jakby tego było jeszcze mało, ta ceniona roślina może być stosowana zewnętrznie przy podrażnieniu skóry. Przemywanie naskórka płynem z nasion babki płesznik przynosi ulgę, wspiera gojenie ran oraz wykazuje działanie łagodzące na stany zapalne i obrzęki.
Wsparcie dla układu trawiennego
Za zdrowotne właściwości babki płesznik odpowiada między innymi zawarty w jej nasionach błonnik pokarmowy. To właśnie on w połączeniu ze śluzem wykazuje unikalne działanie na jelito grube, wspierając przemianę materii, wspomagając oczyszczanie wątroby oraz łagodząc bóle brzucha w przypadku zaparć. Z tego względu babka płesznik znajduje zastosowanie w leczeniu wielu dolegliwości ze strony układu pokarmowego, w tym towarzyszących zapaleniu jelita drażliwego.
Polecane produkty
Zobacz więcej w kategorii: Zioła i ekstrakty
Pchle nasienie – składniki aktywne i ich działanie
Babka płesznik swoją popularność zawdzięcza bogactwu różnorodnych związków aktywnych, które są obecne głównie w jej nasionach. Ważnym składnikiem nasion babki jest śluz znajdujący się w łupinie. W jego skład wchodzi rozpuszczalna frakcja polisacharydów z kwaśnymi arabinoksylanami, kwasem galakturonowym i ramnozą, a także białko, olej tłusty, palanteoza, fitosterole, aukubiny i triterpeny.
Tak bogaty i zróżnicowany skład sprawia, że babka płesznik może stanowić wsparcie nie tylko przy problemach z układem pokarmowym. Ta wartościowa roślina lecznicza może też regulować poziom cukru we krwi, sprzyjać wzrostowi dobrego cholesterolu, a także przyspieszać przemianę materii, co ma istotne znaczenie w przypadku osób dążących do utraty tkanki tłuszczowej.
Babka płesznik – zastosowanie
Za sprawą wysokiej zawartości błonnika babka płesznik jest wykorzystywana w łagodzeniu przykrych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Dzięki swoim właściwościom reguluje pracę jelit, spowalnia wchłanianie tłuszczów, a także obniża poziom cholesterolu we krwi. Podczas kuracji babką śródziemnomorską należy pamiętać, aby pić duże ilości płynów, minimum 1,5 l dziennie. Odpowiednie nawodnienie wzmacnia właściwości babki płesznik.
Z babki płesznik można również przygotować prozdrowotny kleik. Pojedynczą porcję nasion babki wystarczy zalać letnią wodą i odstawić na kilkanaście minut. Nasiona w połączeniu z wodą tworzą żel, który możemy wypić, dodać do posiłku, a nawet stosować zewnętrznie na skórę.
Babka płesznik – przeciwwskazania i ewentualne skutki uboczne
Pomimo tego, że nasiona babki płesznik zawierają wiele dobroczynnych substancji, istnieją pewne przeciwwskazania do ich stosowania. Z uwagi na dużą ilość błonnika pokarmowego nie są polecane osobom z niedrożnością jelit. Babki płesznik nie powinny też stosować osoby ze schorzeniami wątroby, z refluksem i zgagą. Działania niepożądane występują sporadycznie i najczęściej obejmują dolegliwości trawienne, takie jak wzdęcia, gazy, bóle brzucha, nudności oraz wymioty.
Babka płesznik – interakcje z lekami i bezpieczeństwo stosowania
Babka płesznik może osłabiać wchłanianie niektórych leków, dlatego zaleca się ich przyjmowanie w przynajmniej 2-godzinnym odstępie. Pacjenci regularnie stosujący leki na nadciśnienie, hormony tarczycy czy preparaty przeciwcukrzycowe, przed rozpoczęciem suplementacji powinni zasięgnąć konsultacji lekarskiej.
Babka płesznik - jak przygotować, dawkować i pić?
Nasiona babki płesznik można spożywać samodzielnie lub jako dodatek do potraw, np. sałatek, owsianek, smoothie czy jogurtów. Aby w pełni wykorzystać jej właściwości, zaleca się przyjmowanie 8 łyżeczek nasion babki dziennie, w porcjach po 2-3 łyżeczki jednorazowo.
Ponadto można spożywać babkę płesznik w formie kleiku. Kleik z nasion babki płesznik - jak przygotować? Wystarczy zalać porcję nasion letnią wodą i odczekać kilkanaście minut. Babka płesznik - jak pić? Gotową mieszankę najlepiej spożywać kilka razy dziennie, pamiętając przy tym o odpowiednim nawodnieniu organizmu.
Suplementy zawierające babkę płesznik a odchudzanie
Przyjmowanie suplementów diety na bazie nasion babki jest często polecane podczas przeprowadzania kuracji odchudzających. Babka płesznik może pomagać w ograniczeniu wchłaniania tłuszczów, a dzięki zawartości błonnika poprawiać funkcjonowanie układu pokarmowego i zapobiegać zaparciom. Spożywanie nasion płesznika zapewnia też długotrwałe uczucie sytości, pozwalając ograniczyć podjadanie między posiłkami, a co za tym idzie, zmniejszyć kaloryczność diety. Dodatkowo babka płesznik ma pozytywny wpływ na przemianę materii.
Podsumowanie – dlaczego warto sięgnąć po babkę płesznik?
Nasiona babki płesznik wykorzystywane są zarówno jako surowiec zielarski, jak i jako produkt leczniczy. Zawarte w nich związki razem z błonnikiem regulują wypróżnianie, wspierają zdrowie jelit, a także łagodzą objawy zaparć i hemoroidów. Dodatkowo mogą wspomagać proces odchudzania, poprawiając przemianę materii i ograniczając wchłanianie tłuszczów. Babka płesznik jest w pełni bezpieczna, także dla kobiet w ciąży i w okresie karmienia piersią, jednak warto stosować ją z umiarem, a w razie wątpliwości zawsze skonsultować się z lekarzem.
Bibliografia