Dieta Hashimoto - przepisy, zalecenia, jadłospis

Hashimoto to jedna z najczęściej występujących chorób autoimmunologicznych, która może prowadzić do rozwoju niedoczynności tarczycy. Stosowanie odpowiedniej diety przy Hashimoto może okazać się pomocne wśród osób zmagających się ze schorzeniem i może pozytywnie oddziaływać na jakość życia konsumentów. Czym jest autoimmunologiczne zapalenie tarczycy? Hashimoto - co jeść? Dieta Hashimoto - czego nie jeść? Jakie mogą być efekty stosowania diety przy Hashimoto?

Czym jest Hashimoto?

Choroba Hashimoto, znana również jako autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, to schorzenie autoimmunologiczne, w którym organizm człowieka produkuje przeciwciała atakujące tarczycę. Wśród osób zmagających się z chorobą Hashimoto można zaobserwować podwyższone stężenie przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej (anty-TPO) oraz przeciwko tyreoglobulinie (anty-TG), co może prowadzić do powstawania nacieków limfocytarnych oraz zniszczenia tarczycy.

Choroba Hashimoto to jedna z najczęściej występujących chorób autoimmunologicznych, która w krajach rozwiniętych jest jednocześnie najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy. Chorobę Hashimoto diagnozuje się przede wszystkim wśród kobiet, a dostępne dane sugerują, że autoimmunologiczne zapalenie tarczycy najczęściej jest wykrywane wśród pań pomiędzy 30. a 50. rokiem życia, a ryzyko rozwoju schorzenia zwiększa się wraz z wiekiem.

Przyczyny i objawy choroby Hashimoto

Na rozwój choroby Hashimoto mogą wpływać zarówno predyspozycje genetyczne, jak i niektóre czynniki środowiskowe, takie jak np. palenie papierosów, przewlekły stres, dysbioza jelitowa czy też infekcje wirusowe lub bakteryjne.

Objawy Hashimoto są natomiast niespecyficzne i mogą dotyczyć całego organizmu człowieka. Osoby cierpiące na autoimmunologiczne zapalenie tarczycy najczęściej skarżą się na przewlekłe zmęczenie, uczucie zimna, zaparcia, wypadanie włosów i suchość skóry, a także na zaburzenia miesiączkowania, problemy z koncentracją i spadki nastroju.

Polecane suplementy diety

Hashimoto dieta - co jeść przy Hashimoto?

Terapia Hashimoto polega na przyjmowaniu odpowiednich, przepisanych przez lekarza, leków, a także na zmianie stylu życia i codziennej diety. Jaka dieta w chorobie Hashimoto jest rekomendowana?

Nie istnieje jeden sposób odżywiania, który byłby zalecany wśród wszystkich osób zmagających się z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy. Dieta przy Hashimoto powinna być dopasowana indywidualnie do osoby zmagającej się ze schorzeniem, a jednocześnie powinna być zgodna z zasadami zdrowego odżywiania, prawidłowo zbilansowana i bogata w cenne składniki odżywcze.

Ze względu na fakt, iż Hashimoto to choroba autoimmunologiczna, która jest związana z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu immunologicznego i występującym w ustroju stanem zapalnym, w chorobie Hashimoto zwykle zaleca się stosowanie diety o charakterze przeciwzapalnym, która dostarcza do ustroju produkty wykazujące potencjał immunomodulujący.

Hashimoto dieta - produkty dozwolone. Co można jeść przy Hashimoto?

Podstawę diety w Hashimoto powinny stanowić warzywa i owoce, przede wszystkim w postaci nieprzetworzonej, choć dozwolone są również w formie gotowanej czy kiszonej. Ponadto dieta przy Hashimoto powinna uwzględniać pełnoziarniste produkty zbożowe, takie jak grube kasze (np. kasza gryczana) czy razowe makarony, a także powinna dostarczać do ustroju suche nasiona roślin strączkowych. W diecie na Hashimoto warto wykorzystywać również tłuszcze roślinne w postaci olejów roślinnych, takich jak np. olej lniany czy oliwa z oliwek, a także w formie pestek (np. pestki dyni), nasion (np. nasiona słonecznika) i orzechów (np. orzechy brazylijskie).

Co więcej, warto zwrócić uwagę na spożycie ryb, w szczególności tłustych ryb morskich, takich jak np. łosoś, tuńczyk czy makrela oraz owoców morza. W jadłospisie można uwzględniać również chude mięso oraz mleko i produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczu.

Hashimoto dieta - czego nie wolno jeść? Dieta Hashimoto - produkty zakazane

W diecie Hashimoto, podobnie jak w diecie DASH czy też w klasycznym jadłospisie zgodnym z zasadami zdrowego odżywiania, rekomenduje się ograniczenie podaży produktów pochodzenia zwierzęcego. W szczególności należy zwrócić uwagę na zmniejszenie spożycia tłustych mięs, takich jak np. wieprzowina, wołowina, kaczka czy baranina, a także na wyeliminowanie z jadłospisu podrobów, boczku czy słoniny. Nie zaleca się również spożywania oleju palmowego, smalcu oraz tłustych produktów mlecznych - zwłaszcza śmietany i serów dojrzewających.

W diecie przy Hashimoto warto ograniczyć podaż cukrów prostych i wyeliminować z jadłospisu żywność wysokoprzetworzoną. Nie zaleca się również sięgania po napoje gazowane i alkohol oraz po słone przekąski i żywność typu fast-food. Co więcej, warto ograniczyć spożywanie produktów zawierających goitrogeny, określanych mianem związków wolotwórczych, które mogą hamować wchłanianie jodu w ustroju i zwiększać wydalanie pierwiastka z organizmu. Za bogate źródła goitrogenów uznaje się produkty sojowe, a także brokuły, kalafior i warzywa kapustne.

Poszukując informacji o diecie w chorobie Hashimoto często można spotkać się ze stwierdzeniami, iż podczas autoimmunologicznego zapalenia tarczycy należy wyeliminować z diety gluten oraz laktozę. Choć nietolerancja laktozy i celiakia mogą występować wśród osób zmagających się z chorobą Hashimoto, najnowsze badania naukowe wskazują, iż nie należy wykluczać glutenu i laktozy z jadłospisu bez stwierdzonego występowania powyższych schorzeń. Tym samym choroba Hashimoto nie stanowi powodu do eliminowania z codziennego menu związków, takich jak gluten i laktoza.

Hashimoto dieta - witaminy i składniki mineralne

Choć dieta rekomendowana przy Hashimoto nie odbiega od zasad zdrowego odżywiania, istnieją pewne składniki odżywcze, na które warto zwrócić szczególną uwagę podczas planowania jadłospisu o charakterze przeciwzapalnym. Do takich związków można zaliczyć m.in.:

• jod - pierwiastek niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Zarówno niedobór, jak i nadmiar jodu w ustroju może zaburzać pracę tarczycy, dlatego też istotne jest regularne monitorowanie spożycia i poziomu składnika w organizmie. Jod można znaleźć w tłustych rybach morskich, owocach morza, a także w jodowanej soli kuchennej;
• cynk - pierwiastek, który uczestniczy w produkcji hormonów tarczycy, a jego niedobór może negatywnie oddziaływać na pracę gruczołu. Cynk można dostarczać do organizmu wraz z produktami, takimi jak jaja, orzechy, mięso z kurczaka;
• witaminę D - witamina rozpuszczalna w tłuszczach, która wspomaga właściwe funkcjonowanie układu odpornościowego. Badania naukowe sugerują, że suplementacja witaminą D może przyczynić się do zmniejszenia miana przeciwciał anty-TPO. Witaminę D można znaleźć w tłustych rybach morskich;
• selen - mikroelement, który wykazuje potencjał przeciwzapalny i antyoksydacyjny, a jednocześnie wspomaga prawidłowe funkcjonowanie tarczycy. Dotychczas uzyskane dane naukowe sugerują, iż kobiety zmagające się z Hashimoto mają niższy poziom selenu w ustroju niż zdrowe kobiety. Dlatego też w diecie przy autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy warto uwzględniać m.in. orzechy brazylijskie, jaja czy owoce morza, które stanowią cenne źródła pierwiastka;
• kwasy tłuszczowe omega-3 takie jak kwas eikozapentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA) mogą wykazywać właściwości przeciwzapalne, a tym samym mogą zmniejszać stany zapalne w ustroju i wspierać układ odpornościowy. Kwasy tłuszczowe omega-3 można dostarczać do organizmu wraz z tłustymi rybami morskimi oraz z mikroalgami.

Dieta w chorobie Hashimoto a interakcje z lekami

Osoby borykające się z Hashimoto zwykle oprócz stosowania odpowiedniej diety, przyjmują również indywidualnie dobrane przez lekarza leki. Aby stosowana terapia była skuteczna, warto zwrócić uwagę na możliwe interakcje pomiędzy spożywaną żywnością a przyjmowanymi farmaceutykami.

Produkty pełnoziarniste, które stanowią bogate źródło błonnika, mogą zaburzać wchłanianie leków, dlatego też rekomenduje się, aby wysokobłonnikowe produkty spożywcze przyjmować w minimum godzinnym odstępie od medykamentów. Podobne działanie mogą wykazywać produkty sojowe, a także kawa - w przypadku tych artykułów spożywczych również warto zachować odpowiedni odstęp czasu od stosowania leków na Hashimoto.

Niekorzystnie na wchłanianie medykamentów może wpływać również owoc, jakim jest papaja, dlatego też zaleca się ograniczenie jej spożycia. Co więcej, suplementy diety z wapniem oraz preparaty z żelazem mogą zmniejszać skuteczność terapii, dlatego też warto zachować 2-4-godzinny odstęp czasu pomiędzy przyjmowanymi farmaceutykami.

Witamina C i produkty bogate w kwas askorbinowy mogą natomiast pozytywnie oddziaływać na biodostępność i przyswajalność leku stosowanego w chorobie Hashimoto.

Dieta przeciwzapalna Hashimoto - efekty

Modyfikacja stylu życia, stosowanie zdrowej i zbilansowanej diety, prawidłowa suplementacja oraz przyjmowanie zalecanych leków zgodnie z rekomendacją lekarza może pozytywnie oddziaływać na jakość życia osób zmagających się z chorobą Hashimoto.

Uwzględnienie w codziennym jadłospisie zasad diety przeciwzapalnej może przyczynić się do złagodzenia niepożądanych objawów choroby i ułatwić codzienne funkcjonowanie. Co więcej, stałe monitorowanie schorzenia i przestrzeganie zaleceń może pozytywnie wpływać na kontrolę i redukcję masy ciała.

Dieta Hashimoto - jadłospis

Jadłospis przy Hashimoto powinien bazować na zasadach zdrowego odżywiania, a jednocześnie powinien dostarczać do ustroju produkty zawierające składniki o charakterze przeciwzapalnym. Osoby zmagające się z autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy powinny skonsultować się z doświadczonym dietetykiem w celu dopasowania jadłospisu do indywidualnych preferencji i potrzeb konsumenta. Jak może wyglądać przykładowy jadłospis przy diecie Hashimoto?

Śniadanie - Kolorowa owsianka

Potrzebne składniki

• 200 ml mleka 1,5% tłuszczu,
• 40 g płatków owsianych,
• garść borówek,
• pół banana,
• łyżka masła orzechowego,
• łyżeczka nasion chia.

Sposób przygotowania: Mleko wlać do garnuszka, dodać płatki owsiane i zagotować. Zdjąć naczynie z palnika, przykryć i pozostawić na kilka minut do napęcznienia. Przełożyć owsiankę do miseczki. Dodać masło orzechowe i umyte borówki oraz pokrojonego w plastry banana. Całość posypać nasionami chia.

II śniadanie - Smoothie warzywno-owocowe

Potrzebne składniki

• Garść świeżego szpinaku,
• 1 korzeń selera naciowego,
• 1 jabłko,
• 1 gruszka,
• sok z połówki cytryny,
• woda.

Sposób przygotowania: Warzywa i owoce umyć. Szpinak umieścić w kielichu blendera, dodać drobno pokrojony korzeń selera naciowego oraz obrane i pokrojone jabłko i gruszkę. Do składników wlać sok z cytryny i odrobinę wody. Całość zblendować na gładką masę. W razie potrzeby dodać trochę więcej wody.

Obiad - Łosoś pieczony na ryżu podany z sałatką z buraków

Potrzebne składniki:

• 150 g fileta z łososia,
• 50 g ryżu brązowego,
• garść pomidorków koktajlowych,
• sok z połówki cytryny,
• 4 plastry cytryny,
• ulubione przyprawy,
• garść rukoli,
• 1 burak,
• plaster sera feta,
• 3 łyżki oleju rzepakowego.

Sposób przygotowania

: Odciąć skórę z łososia, a następnie umyć, osuszyć i pokroić rybę na mniejsze kawałki. Przyprawić ulubionymi przyprawami i skropić sokiem z cytryny. Ryż ugotować zgodnie ze wskazówkami umieszczonymi na opakowaniu produktu. Ugotowany ryż umieścić w naczyniu żaroodpornym wysmarowanym olejem. Na ryżu ułożyć kawałki łososia i umyte, pokrojone na połówki, pomidorki koktajlowe. Obok pomidorków umieścić również plasterki cytryny. Całość skropić olejem i posypać ulubionymi przyprawami. Piec 15-20 minut w piekarniku nagrzanym do 200 stopni Celsjusza. W międzyczasie przygotować sałatkę - rukolę umyć i osuszyć, umieścić w dużej misce. Buraka ugotować i obrać, a następnie pokroić w kostkę i dodać do naczynia z rukolą. Pokroić w drobną kostkę ser feta i dodać do pozostałych składników. Całość skropić olejem rzepakowym i wymieszać.

Podwieczorek - Sałatka owocowa z jogurtem naturalnym

Potrzebne składniki:

• 1 banan,
• 1 jabłko,
• 1 kiwi,
• 1 gruszka,
• 3 łyżki jogurtu naturalnego,
• garść orzechów brazylijskich,
• łyżeczka siemienia lnianego.

Sposób przygotowania: Owoce umyć, obrać i drobno pokroić. Umieścić w misce. Dodać jogurt naturalny, orzechy brazylijskie i siemię lniane. Wymieszać wszystkie składniki.

Kolacja - Gryczane naleśniki z awokado

Potrzebne składniki:

• 0,5 szklanki mąki gryczanej,
• 1 jajko,
• 0,5 szklanki wody,
• 1/4 szklanki mleka,
• 3 łyżki oleju rzepakowego,
• szczypta soli,
• 1 pomidor,
• 1 awokado,
• garść świeżego szpinaku.

Sposób przygotowania: W dużej misce umieścić wszystkie składniki i zmiksować je na gładką masę. Rozgrzać patelnię do naleśników i wylewać na nią niewielkie porcje ciasta. Po minucie odwrócić naleśnika na drugą stronę. Zarumienione placuszki zdejmować z patelni. Przygotować farsz do naleśników - umyć, obrać i drobno pokroić pomidora. Awokado rozciąć na pół, wyjąć pestkę, obrać i drobno pokroić miąższ. Umieścić w misce z umytym szpinakiem. Składniki wymieszać. Przygotowany farsz nakładać łyżką na naleśniki, a następnie zawijać ciasto w rulon.

Bibliografia:

1. https://ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2015/nr%202/Bromatologia%202_2015%20s_%20117-127.pdf
2. https://journals.viamedica.pl/forum_zaburzen_metabolicznych/article/view/56317
3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31275780/
4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30208979/
5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32588591/
6. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31071734/