Kozieradka - właściwości, zastosowanie i skutki uboczne. Na co pomaga kozieradka?

Kozieradka - właściwości, zastosowanie i skutki uboczne. Na co pomaga kozieradka?

Kozieradka to roślina zielna, której nasiona wykorzystywane są powszechnie w różnych kuchniach świata jako przyprawa i aromatyczny dodatek do dań. Jednak kozieradka doceniana jest od wieków nie tylko ze względu na walory smakowe, ale również dzięki prozdrowotnym właściwościom, wynikającym z bogactwa substancji aktywnych występujących w roślinie.

W jaki sposób nasiona kozieradki mogą wspierać pracę organizmu człowieka? Jak stosować kozieradkę?

Kozieradka - co to takiego?

Kozieradka to roślina zielna należąca do rodziny bobowatych. Z języka łacińskiego jej nazywa "foenum-graecum" oznacza greckie siano. To jednoroczna roślina, której owoce stanowią brunatne strąki o długości 15-20 cm. W każdym strąku można znaleźć ok. 15 nasion, które wyróżniają się żółtobrązową barwą i intensywnym aromatem.

Kozieradka naturalnie występuje w rejonie Morza Śródziemnego, a także w Indiach, Chinach czy Pakistanie. Nasiona oraz liście kozieradki cieszą się ogromną popularnością szczególnie w krajach azjatyckich, gdzie wykorzystywane są jako aromatyczny dodatek do dań. Jednak roślina doceniana jest nie tylko ze względu na walory smakowe, ale również dzięki prozdrowotnym właściwościom. Za surowiec bogaty w cenne związki uznaje się przede wszystkim nasiona kozieradki.

Zastosowania medyczne kozieradki wywodzą się z indyjskiej Ajurwedy, jednak roślina ma duże znaczenie również w tradycyjnej medycynie irańskiej, gdzie używana była jako wsparcie w stanach zapalnych oczu oraz jako środek obniżający poziom cukru we krwi. W Starożytnym Egipcie z kolei kozieradka stosowana była w kadzidłach oraz jako składnik do balsamowania mumii. W tradycyjnej medycynie chińskiej natomiast wykorzystywano ją jako środek wzmacniający organizm.

Polecane produkty z kozieradką

Kozieradka - bogactwo substancji aktywnych

Kozieradka może zawierać 20-30% substancji śluzowych, składających się głównie z galaktomannanów. Dodatkowo w nasionach można wyróżnić:

  • węglowodany,
  • białka,
  • lipidy,
  • alkaloidy typu pirydyny,
  • flawonoidy np. apigeninę czy kwercetynę,
  • izoflawony,
  • wolne aminokwasy np. argininę czy histydynę,
  • składniki mineralne, takie jak żelazo, wapń, magnez i mangan,
  • saponiny,
  • glikozydy,
  • witaminy, takie jak witamina A, witaminy z grupy B czy witamina C.
Skorzystaj z rabatu na cały asortyment!

Kozieradka - właściwości

Stosowanie kozieradki może mieć pozytywny wpływ na organizm. Nasiona rośliny wykorzystywane są od dawna ze względu na obecność substancji śluzowych.

Wciąż trwają badania dotyczące możliwego wykorzystania kozieradki w codziennym życiu i terapii licznych schorzeń. Aktualne dane sugerują jednak, iż wykorzystywanie nasion i wyciągów z nasion kozieradki może wspierać pracę niektórych układów i korzystnie wpływać na zdrowie człowieka.

Kozieradka a układ pokarmowy

Nasiona kozieradki mogą stanowić cenne wsparcie w chorobach przewodu pokarmowego. Roślina może wykazywać działanie ochronne na błony śluzowe żołądka oraz właściwości przeciwzapalne. Może także zwiększać wydzielanie soku żołądkowego i ułatwiać procesy trawienne.

Nasiona kozieradki mogą być pomocne także wśród osób borykających się z bolesnymi zaparciami i problemami z wypróżnianiem, gdyż mogą działać przeczyszczająco. Mogą również zmniejszać dolegliwości w przypadku wrzodów żołądka czy dwunastnicy.

Roślina może również zmniejszać stany zapalne żołądka i jelit, a także aktywować enzymy przeciwutleniające w komórkach wątroby i redukować peroksydację tłuszczów.

Kozieradka a układ immunologiczny

Nasiona kozieradki mogą pobudzać czynność krwiotwórczą szpiku kostnego, a tym samym mogą przyczyniać się do produkcji większej ilości erytrocytów, czyli krwinek czerwonych. Ponadto działanie rośliny sprzyja zwiększaniu liczby białych krwinek, czyli leukocytów, co może przyczyniać się do zwiększenia odporności organizmu na działanie patogenów.

Jednocześnie kozieradka może wykazywać właściwości przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe, a także przeciwgorączkowe.

Kozieradka a cholesterol

Doustne stosowanie nasion kozieradki może sprzyjać obniżeniu poziomu cholesterolu całkowitego w surowicy krwi oraz zmniejszeniu stężenia frakcji LDL cholesterolu i poziomu trójglicerydów. Właściwości te mogą wynikać z obecności sapogenin, które mogą stymulować wydzielanie żółci i nasilać metabolizm cholesterolu do kwasów żółciowych, a jednocześnie sprzyjać wydalaniu cholesterolu. Dodatkowo związki mogą hamować aktywność lipazy i spowalniać procesy wchłaniania lipidów.

Nasiona zwiększają wydzielanie soku żołądkowego ułatwiając tym samym trawienie pokarmów. Jednocześnie zawarte w niej saponiny steroidowe spowalniają wchłanianie związków tłuszczowych, co przekłada się na mniejsze ryzyko wystąpienia miażdżycy. Osłania błonę śluzową przewodu pokarmowego, stymuluje wytwarzanie śluzu.

Kozieradka a układ nerwowy

Nasiona kozieradki dzięki zawartości alkaloidu trygoneliny mogą stymulować regenerację aksonów i dendrytów komórek nerwowych, stymulować powstawanie synaps, a dzięki temu mogą poprawiać pamięć i pozytywnie wpływać na funkcje poznawcze.

Kozieradka a cukrzyca

Właściwości przeciwcukrzycowe kozieradki są najlepiej przebadane spośród jej potencjalnych działań prozdrowotnych. Efekty hipoglikemiczne rośliny mogą wynikać z kilku mechanizmów.

Kozieradka zawiera aminokwas 4-hydroksyizoleucynę, która może zwiększać indukowane glukozą uwalnianie insuliny z komórek beta wysp trzustkowych. Może wpływać także na zwiększanie wychwytu glukozy i wrażliwości insulinowej. Działanie kozieradki może być związane także z wpływem na enzymy uczestniczące w metabolizmie. Kozieradka może wykazywać właściwości zmniejszające glikolizę, lipogenezę oraz może regulować zbyt intensywną glukoneogenezę.

Za właściwości hipoglikemiczne może odpowiadać również galaktomannan, czyli substancja śluzowa, będąca błonnikiem rozpuszczalnym. Związek może opóźniać opróżnianie żołądka, spowalniać trawienie pokarmów oraz wchłanianie składników pokarmowych, a tym samym może zmniejszać poposiłkowy wzrost stężenia glukozy we krwi.

Kozieradka a układ hormonalny

Kozieradka może być pomocna w łagodzeniu objawów menopauzy, gdyż może m.in. zmniejszać występowanie "uderzeń gorąca". Jednocześnie roślina może łagodzić dolegliwości bólowe podczas menstruacji i zmniejszać objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego.

Wyciąg z nasion kozieradki może wykazywać również właściwości androgenne, jednocześnie zwiększając stężenie progesteronu w surowicy krwi i przyczyniając się do nasilenia owulacji. Roślina może także wpływać na wzrost libido, zarówno wśród kobiet, jak i wśród mężczyzn.

Kozieradka na włosy

Kozieradka stanowi bogactwo związków, które mogą wspierać kondycję włosów i przyczyniać się do ich wzmocnienia. Poprzez właściwości przeciwutleniające i przeciwgrzybicze roślina może wspierać zdrowy wzrost włosów, sprawiając, że te będą silniejsze, grubsze i dłuższe.

Jednocześnie nasiona kozieradki mogą być pomocne w nadmiernym przetłuszczaniu się włosów oraz podczas swędzenia i łuszczenia się skóry głowy.

Roślina może zapobiegać rozdwajaniu się końcówek oraz może dbać o sprężystość włosów i odpowiednie nawilżenie skóry głowy.

Jak stosować kozieradkę?

Kozieradka, w zależności od celu jej stosowania, może być używana na kilka sposobów.

  • Wspierając kondycję włosów, warto przygotować wcierkę z rośliny i aplikować ją bezpośrednio na skórę głowy przy pomocy pipety lub strzykawki bez igły. Samodzielne stworzenie wcierki jest bardzo proste, wystarczy łyżeczkę mielonej kozieradki zalać 100 ml wrzącej wody i pozostawić pod przykryciem na 15 minut. W dalszej kolejności płyn należy odcedzić i otrzymaną miksturę nakładać na włosy, a następnie wmasowywać ją okrężnymi ruchami w skórę głowy.
  • Z kozieradki można przygotować również kleik - łyżkę zmielonych nasion należy wymieszać w szklance wody, a następnie gotować ok. 15 minut na wolnym ogniu, co jakiś czas mieszając. Kleik można spożywać 3 razy dziennie przed posiłkiem, aby wspierać hipoglikemiczny wpływ rośliny na organizm.
  • Nasiona kozieradki mogą być również wykorzystywane jako przyprawa do różnego rodzaju dań i potraw. Może być stosowana jako dodatek do mięs czy ryb, a także jako składnik sosów czy zup. Nasiona często używane są również w połączeniu z miodem lub konfiturą. Co ciekawe, w niektórych regionach Afryki prażone nasiona kozieradki są używane także jako zamiennik kawy.
  • Zewnętrznie na rany czy stany zapalne skóry można stosować okłady z kozieradki. Wówczas należy sproszkowane nasiona kozieradki wymieszać z wodą do uzyskania konsystencji pasty. Warto dodać także pół łyżeczki 10% kwasu octowego i wymieszać razem składniki, a przygotowany roztwór wyłożyć na gazę i przykładać do uszkodzonych miejsc ciała. Takie okłady należy zmieniać 2-3 razy dziennie.
  • Kozieradkę można także przyjmować doustnie w formie suplementów diety. Dobrym rozwiązaniem może być korzystanie z preparatu Ostrovit Kozieradka VEGE 90 kapsułek, który wyróżnia się wysoką jakością i bezpieczeństwem stosowania. Dodatkowo produkt jest wydajny, łatwy w użyciu i nie zawiera zbędnych, dodatkowych składników.
  • Zwolennicy kapsułek mogą sięgnąć natomiast po Ostrovit Ekstrakt z Kozieradki 100g, czyli preparat odpowiedni dla wegetarian i wegan, który występuje w formie łatwych do połknięcia tabletek. Produkt również wyróżnia się wysoką jakością i bezpieczeństwem stosowania, a 90 kapsułek wystarcza na trzy miesiące regularnej suplementacji.
Sproszkowane nasiona kozieradki, oraz ususzone liście kozieradki sprawdzą się w kuchni jako przyprawy. Jej nasiona są składnikiem ostrych sosów typu curry.

Kozieradka - przeciwwskazania i możliwe skutki uboczne

Kozieradka uznawana jest za składnik ogólnie bezpieczny. Spożywanie wysokich porcji nasion rośliny może przyczynić się do wystąpienia niepożądanych objawów ze strony przewodu pokarmowego, takich jak np. wzdęcia, nudności, wymioty czy biegunki. Ponadto w nielicznych przypadkach, kozieradka może przyczynić się do wystąpienia reakcji alergicznych.

Kozieradka nie powinna być stosowana przez kobiety w ciąży. Roślina może także zaburzać działanie leków przeciwzakrzepowych.

Bibliografia:

  1. https://www.researchgate.net/profile/Barbara-Krol-Kogus/publication/268978781_Kozieradka_pospolita_-_zrodlo_zwiazkow_o_aktywnosci_hormonalnej_Fenugreek_-_source_of_compounds_with_hormonal_activity/links/565d889e08aeafc2aac7e3b2/Kozieradka-pospolita-zrodlo-zwiazkow-o-aktywnosci-hormonalnej-Fenugreek-source-of-compounds-with-hormonal-activity.pdf
  2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32048383/
  3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33378775/
  4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31583253/
  5. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30651162/
  6. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27225291/
pixel