Miłek wiosenny to bylina, która naturalnie występuje na terenach Europy i Azji, a w Polsce uznawana jest za roślinę objętą ścisłą ochroną gatunkową. To niewielkich rozmiarów ziele, które w okresie wiosennym mieni się kwiatami o intensywnie żółtej barwie. Miłek wiosenny wykorzystywany jest w ogrodnictwie, a niegdyś był stosowany również w medycynie ludowej czy ziołolecznictwie. Jakie właściwości wykazuje roślina? Czy stosowanie miłka wiosennego jest bezpieczne?
Spis treści
Miłek wiosenny - opis i charakterystyka
Miłek wiosenny (z j. łac. Adonis vernalis L.) to długowieczna bylina należąca do rodziny jaskrowatych, nazywana często również adonisem, okiem bażanta czy ciemiernikiem fałszywym. Roślina naturalnie występuje na terenach Europy i Azji, a w Polsce, gdzie jest rzadko spotykaną byliną, objęta jest ścisłą ochroną gatunkową.
Miłek wiosenny porasta żyzne, nasłonecznione gleby zasobne w wapń. To roślina zielna, która może osiągać maksymalnie 40 cm wysokości. Charakteryzuje się prostą i słabo rozgałęzioną łodygą oraz pierzastymi liśćmi, których blaszki są zazwyczaj nagie. Adonis kwitnie wiosną, od kwietnia do maja - wówczas na szczycie łodygi miłka można znaleźć pojedyncze kwiaty o żółtym ubarwieniu. Owoc rośliny stanowią natomiast drobne orzeszki zebrane w owoc zbiorowy, który wyglądem przypomina jeżynę. Za surowiec zielarski z kolei uznaje się kwitnące ziele miłka wiosennego, które wyróżnia się bogactwem cennych składników.
Miłek wiosenny - właściwości i skład
Ziele miłka wiosennego, które wykorzystywane jest w medycynie naturalnej i ziołolecznictwie, zawiera liczne glikozydy kardenolidowe, zwane także glikozydami nasercowymi, takie jak adonitoksyna, adonitoksol czy cymaryna, a także flawonoidy, takie jak np. luteolina, witeksyna czy orientyna. Dodatkowo w roślinie można znaleźć także składniki mineralne, alkohol cukrowy, karotenoidy, adonitol czy kumaryny.
Obecność wyżej wymienionych składników sprawia, że miłek wiosenny może wpływać na pracę układu sercowo-naczyniowego, zwiększając siłę skurczu mięśnia sercowego, a jednocześnie zmniejszając jego częstotliwość. To sprawia, że serce może pompować więcej krwi w jednostce czasu, a przerwa pomiędzy skurczami może trwać dłużej.
Dodatkowo miłek wiosenny może wykazywać właściwości moczopędne i przeciwobrzękowe, a także może działać uspokajająco, przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie. Warto jednak wiedzieć, iż ze względu na niewielkie powinowactwo do białek osocza, miłek wiosenny nie jest kumulowany w organizmie, a jego działanie na ustrój człowieka jest krótkotrwałe. Ponadto należy zwrócić uwagę na fakt, iż wszystkie części adonisa uznawane są za trujące, a stosowanie rośliny może odbywać się wyłącznie pod nadzorem lekarza, gdyż tylko wówczas wydaje się w pełni bezpieczną praktyką.
Zastosowanie miłka wiosennego
Miłka wiosennego można znaleźć w ogrodach, gdzie używany jest do tworzenia wielobarwnych, wiosennych rabat, w których mieni się żółtym ubarwieniem. Roślinę można spotkać również na skalniakach, gdzie tworzy atrakcyjne kompozycje w towarzystwie innych kwiatów. Jednocześnie miłek wiosenny to bylina, która niegdyś była wykorzystywana w medycynie ludowej i ziołolecznictwie, w szczególności jako wsparcie w dolegliwościach układu sercowo-naczyniowego, a także jako środek moczopędny i przeciwobrzękowy.
Należy jednak pamiętać, że ziele miłka to surowiec silnie działający, który powinien być stosowany wyłącznie pod nadzorem lekarza. Dlatego tez aktualnie roślina dostępna jest wyłącznie na receptę w postaci ziela lub wieloskładnikowej nalewki, w której stanowi jeden z wartościowych związków.
Miłek wiosenny - skutki uboczne i przeciwwskazania do stosowania
Miłek wiosenny, choć może być pomocny w różnego rodzaju dolegliwościach, jest rośliną silnie trującą, dlatego też może być stosowany wyłącznie pod opieką lekarza i zgodnie z jego zaleceniami. Niewłaściwe dawkowanie adonisa może wiązać się z występowaniem licznych skutków ubocznych - można wówczas zaobserwować nudności, wymioty, skurcze, a także zaburzenia widzenia, spowolnienie akcji serca czy nawet zatrzymanie pracy serca.
Z preparatów zawierających ziele miłka wiosennego powinny zrezygnować osoby, które przyjmują leki moczopędne, przeciwarytmiczne, przeczyszczające czy też farmaceutyki kortykosteroidowe, gdyż roślina może nasilać działanie leków i zwiększać prawdopodobieństwo występowania niepożądanych objawów.
Nasze bestsellery
Bibliografia:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30778296/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27748195/
- https://www.actahort.org/books/756/756_41.html
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26122089/
