Dynia to popularne warzywo, często wykorzystywane do przygotowywania pożywnych zup, słodkich placuszków czy zimowych przetworów. Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę, że cennym składnikiem są również pestki dyni. To produkt, który stanowi bogactwo wartościowych składników odżywczych i witamin. Pestki z dyni i zawarte w nich związki mogą wspierać prawidłowe funkcjonowanie organizmu człowieka i wykazywać prozdrowotne działanie.
Jak pestki dyni mogą wpływać na organizm? W jaki sposób można je wykorzystywać na co dzień?
Czym są pestki dyni?
Dynia to roślina jednoroczna, pochodząca najprawdopodobniej z rejonów Ameryki Południowej i Środkowej. Aktualnie, ze względu na bezproblemową uprawę, dynię można spotkać na niemal wszystkich kontynentach. Warzywo cieszy się popularnością zarówno ze względu na walory smakowe, jak i wartości odżywcze, oraz bogactwo składników mineralnych i witamin.
Pestki dyni wyróżniają się płaskim, owalnym kształtem i nieco gorzkim, lekko orzechowym smakiem. Izolowane z miąższu dyni pestki, zaliczane są do jednych z najzdrowszych nasion.
Polecane produkty
Wartości odżywcze pestek z dyni
Pestki dyni należą do wysokoenergetycznych produktów - w 100 g nasion można znaleźć aż 574 kcal. Jednocześnie pestki wyróżniają się niskim indeksem oraz ładunkiem glikemicznym. Produkt jest cennym źródłem zdrowych kwasów tłuszczowych - niemal połowę masy nasion stanowi bowiem tłuszcz, a w szczególności wielonienasycone kwasy tłuszczowe, których zawartość wynosi ok. 20% masy nasion, przy czym dominującym związkiem jest kwas linolowy. W pestkach dyni można znaleźć także kwasy tłuszczowe jednonienasycone, które stanowią ok. 16% masy produktu, a głównym ich przedstawicielem jest kwas oleinowy, oraz nasycone kwasy tłuszczowe, które pokrywają ok. 8% masy nasion.
Pestki dyni to także cenne źródło białka oraz błonnika pokarmowego. Nasiona obfitują również w składniki mineralne i witaminy. Na szczególną uwagę zasługuje magnez - w 100 g produktu można znaleźć bowiem niemal 600 mg tego związku. Pestki dyni to także świetne źródło cynku, fosforu, potasu, żelaza, wapnia, sodu, miedzi i selenu. W pestkach można znaleźć również witaminę A oraz witaminę E, jak również witaminy z grupy B, wśród których przeważa kwas foliowy i niacyna.
Pestki dyni - właściwości
Dzięki temu, że pestki dyni zawierają znaczne ilości cennych kwasów tłuszczowych, nasiona mogą pozytywnie wpływać na pracę układu sercowo-naczyniowego. Włączenie pestek dyni do codziennej diety może sprzyjać obniżeniu poziomu cholesterolu w surowicy krwi i zmniejszeniu ciśnienia tętniczego krwi. Jednocześnie, korzystnie na układ krążenia mogą oddziaływać zawarte w nasionach składniki mineralne, takie jak potas i magnez.
Ponieważ pestki dyni stanowią źródło cynku i witamin, które wyróżniają się antyoksydacyjnym działaniem, nasiona mogą wspierać zwalczanie wolnych rodników oraz redukcję stresu oksydacyjnego, a tym samym mogą opóźniać procesy starzenia. Dodatkowo pestki dyni mogą korzystnie wpływać na funkcjonowanie układu immunologicznego, wspierając odporność organizmu i zmniejszając podatność ustroju na infekcje.
Pestki dyni, dzięki bogactwu błonnika pokarmowego, mogą również regulować perystaltykę jelit i pomagać w zapobieganiu zaparciom. Dodatkowo, między innymi dzięki zawartości magnezu, mogą wspierać funkcjonowanie układu nerwowego i łagodzić dolegliwości migrenowe, a jednocześnie przyczyniać się do poprawy nastroju i samopoczucia.
Pestki dyni i zawarte w nich substancje mogą dbać także o kondycję włosów, skóry i paznokci. Mogą wzmacniać, nawilżać i wygładzać włosy, a co więcej, mogą zapobiegać błyszczeniu się skóry i wyrównywać jej koloryt. Regularne spożywanie produktu może korzystnie wpływać na stan paznokci oraz wzrost nowych włosów, a także na zmniejszenie widoczności zmarszczek i bruzd.
Dodatkowo nasiona, a w szczególności zawarty w nich cynk, witamina E i sterole roślinne, mogą pozytywnie wpływać na układ moczowy i płodność wśród mężczyzn. Pestki dyni mogą przyspieszać diurezę, a ponadto mogą korzystnie oddziaływać na pracę gruczołu krokowego, zmniejszając ryzyko przerostu prostaty. Nasiona mogą również pozytywnie wpływać na płodność i jakość plemników.
Pestki dyni na odchudzanie? Ponieważ nasiona wyróżniają się wysoką zawartością błonnika pokarmowego, mogą również wspierać regulację przemiany materii i zapewniać uczucie sytości, jednocześnie hamując napady głodu.
W pestkach dyni można wyróżnić również kukurbitacynę, która występuje w cienkiej warstwie widocznej błonki. To organiczny związek chemiczny, który stanowi inhibitor dekarboksylazy histydynowej, a jednocześnie w medycynie naturalnej, stosowany jest do walki z pasożytami. Uznaje się, iż kukurbitacyna może unieszkodliwiać pasożyty obecne w organizmie człowieka, porażając ich układ nerwowy, a następnie może przyspieszać proces ich usuwania z układu pokarmowego. Substancja może także działać żółciopędnie oraz wzmagać wydzielanie soku żołądkowego, jelitowego i trzustkowego, a także może wykazywać działanie przeciwzapalne.
Czy wszystkie pestki z dyni są jadalne?
Pestki dyni to smaczny i zdrowy dodatek do dań. Czy jednak wszystkie pestki dyni są jadalne?
Dynie można podzielić na jadalne oraz ozdobne. Jak łatwo się domyślić, nasiona pochodzące z odmian jadalnych również są jadalne, natomiast pestki dyń zaliczanych do ozdobnych nie powinny być spożywane, gdyż mogą być trujące.
Wśród dyń jadalnych wyjątek stanowią pestki dyni Hokkaido, które zawierają niewielką ilość miąższu, przez co są suche, a dodatkowo mogą wywoływać efekt przeczyszczający, dlatego nie powinny być wykorzystywane jako składnik diety.
Sposób na pestki z dyni
Pestki dyni to wartościowa i zdrowa przekąska, którą warto włączyć do codziennego jadłospisu. Choć nasiona zaliczane są do wysokoenergetycznych produktów, już niewielka ilość pestek dyni w diecie może zapewnić uczucie sytości i korzystnie oddziaływać na pracę całego organizmu.
Pestki dyni można spożywać na surowo, wykorzystując je jako dodatek do zupy, makaronu czy ryżu. Nasiona nadadzą się również do jogurtu, sałatki, owsianki czy domowego chleba lub bułek. Pestki dyni są dostępne zarówno w formie łuskanej, jak i niełuskanej. Choć spożywanie niełuskanych pestek dyni jest możliwe, powinny zrezygnować z nich osoby z wrażliwym układem pokarmowym - mogą wywoływać bóle brzucha i biegunkę. Wówczas znacznie lepszym rozwiązaniem mogą być łuskane pestki dyni. Ponadto z pestek dyni przygotowuje się również olej, który także może stanowić wartościowy składnik diety i świetnie nada się jako uzupełnienie sałatek, kanapek czy surówek.
Jak suszyć pestki dyni?
Kiedy jesienią przygotowujesz ulubiony krem z dyni, zwykle zostają Ci pestki. Co z nimi zrobić? Można je ususzyć.
Wydrążone z warzywa nasiona wystarczy dokładnie opłukać i powycierać ręcznikiem kuchennym. Następnie należy przełożyć je na blachę wyłożoną papierem do pieczenia i umieścić w nagrzanym do ok. 70 stopni Celsjusza piekarniku na godzinę. W dalszej kolejności należy wyłączyć piekarnik, uchylić i pozostawić nasiona do wystygnięcia.
Jak prażyć pestki dyni?
Aby nieco odmienić pestki dyni, wystarczy je podprażyć. Wówczas nasiona mogą wyróżniać się zupełnie innymi walorami smakowymi i zapachowymi, a co więcej, pod wpływem temperatury z pestek można usunąć wszelkie zanieczyszczenia i mikroorganizmy.
Pestki dyni można prażyć w piekarniku lub na patelni. Aby przygotować je w piekarniku, wystarczy na blachę z papierem do pieczenia rozsypać nasiona i piec je przez ok. 15 minut w 75 stopniach Celsjusza. Z kolei przygotowując pestki dyni na patelni, należy wyłożyć je na suche i mocno rozgrzane naczynie, mieszając od czasu do czasu, aby zapobiec przypaleniu nasion.
Jak przechowywać pestki dyni?
Ponieważ pestki z dyni stanowią źródło tłuszczu, powinny być przechowywane w szczelnie zamkniętych pojemnikach, z dala od światła i źródeł ciepła. Dobrym rozwiązaniem może być również umieszczenie produktu w lodówce.
Skutki uboczne i przeciwwskazania do stosowania pestek dyni
Pestki dyni zwykle nie przyczyniają się do występowania skutków ubocznych. Należy jednak pamiętać, iż jest to produkt o wysokiej energetyczności, którego nadmiar w diecie może przyczynić się do zwiększenia masy ciała. Dlatego też nie zaleca się przyjmowania większej ilości nasion niż 30 g na dobę.
Sięgając po pestki dyni, szczególną ostrożność powinny zachować osoby borykające się z dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi, zapaleniem błony śluzowej żołądka czy wrzodami. Niekiedy może również dojść do wystąpienia reakcji alergicznej po spożyciu pestek dyni, dlatego spożywając nasiona, należy czujnie obserwować swój organizm.
Bibliografia:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25196580/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35465120/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35904246/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33544448/
- https://www.czytelniamedyczna.pl/5505,dynia-zdrowa-ale-zapomniana.html
- https://ptfarm.pl/pub/File/bromatologia_2011/3/911-915.pdf
