Czy przedawkowanie witaminy C jest w ogóle możliwe? Tak wiele mówi się o jej niedoborze, jednak czy nadmiar kwasu askorbinowego również może być niebezpieczny dla zdrowia?
Witamina C to związek rozpuszczalny w wodzie, dlatego też nadmiar kwasu askorbinowego jest wydalany z organizmu wraz z moczem. Czy jednak nadmierna podaż substancji pozostaje obojętna dla ustroju, czy też może mieć negatywne skutki zdrowotne?
Spis treści
Czym jest witamina C i jakie funkcje pełni w organizmie?
Witamina C, zwana również kwasem askorbinowym, to organiczny związek chemiczny z grupy alkoholi polihydroksylowych. To jedna z witamin rozpuszczalnych w wodzie, która jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka.
Witamina C może wpływać na pracę układu immunologicznego i nerwowego. Jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania tkanki łącznej i kości. Może przyspieszać gojenie się ran, a także uczestniczyć w regulacji produkcji kolagenu. To jeden z głównych przeciwutleniaczy, który chroni organizm ludzki przed działaniem wolnych rodników i stresem oksydacyjnym.
Zapotrzebowanie na witaminę C
Zgodnie z Normami Żywienia opracowanymi przez Instytut Żywności i Żywienia, dobowe zapotrzebowanie na witaminę C wśród dorosłych kobiet wynosi 75 mg, z kolei wśród mężczyzn - 90 mg.
Zwiększone zapotrzebowanie można zaobserwować wśród kobiet w ciąży i w okresie laktacji, a także w gronie osób starszych czy narażonych na długotrwały stres.
Czy można przedawkować witaminę C ?
Witamina C to związek rozpuszczalny w wodzie, dlatego też jej nadmiar jest usuwany na bieżąco z organizmu wraz z moczem. Nie sprawia to jednak, iż zbyt duża ilość witaminy C pozostaje obojętna dla zdrowia człowieka.
Jednorazowe zastosowanie bardzo dużej dawki kwasu askorbinowego lub długotrwałe stosowanie znacznych porcji suplementu (powyżej 1000 mg na dobę) może doprowadzić do przedawkowania witaminy C.
Mało realna wydaje się natomiast możliwość przedawkowania witaminy dostarczanej do organizmu wyłącznie z dietą.
Szczególnie niebezpieczne może być przyjmowanie nadmiernych ilości kwasu askorbinowego wśród osób, które borykają się z zaburzeniami czynności nerek. Wówczas wydalenie nadmiaru witaminy C z organizmu może być utrudnione.
Polecane produkty zawierające witaminę C
Nadmiar witaminy C - objawy przedawkowania
Choć kwas askorbinowy nie jest toksyczny, to nadmiar witaminy C w organizmie może przyczynić się przede wszystkim do wystąpienia dolegliwości ze strony układu pokarmowego, m.in. takich jak:
- nudności,
- bóle brzucha,
- wzdęcia,
- zgaga,
- wymioty.
Niekiedy może dojść również do wystąpienia zmian skórnych, objawiających się pojawieniem wysypki czy świądem.
Przy przewlekłym przyjmowaniu nadmiernych porcji witaminy C może dojść również do wystąpienia bolesnych ataków kolki nerkowej.
Nadmiar witaminy C - skutki uboczne
Jednorazowe przekroczenie zalecanej porcji suplementu zwykle nie jest groźne, a nadmiar substancji zostaje usunięty z organizmu wraz z moczem. Jednak przewlekłe stosowanie dużych dawek witaminy C może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Długotrwała, nadmierna podaż kwasu askorbinowego może przyczynić się do zwiększenia stężenia kwasu szczawiowego, co może skutkować krystalizacją szczawianów i w efekcie może przyczynić się do wystąpienia kamicy dróg moczowych.
Dodatkowo hiperwitaminoza może być niebezpieczna dla osób z towarzyszącymi schorzeniami zaburzeń metabolizmu żelaza, takimi jak hemochromatoza czy talasemia. Ponieważ kwas askorbinowy zwiększa przyswajalność żelaza z przewodu pokarmowego, w przypadku występowania wymienionych stanów chorobowych, może dojść do pogłębienia zaburzenia.
Postępowanie w przypadku przedawkowania witaminy C
W przypadku przedawkowania witaminy C i wystąpienia niepożądanych dolegliwości i objawów należy zmniejszyć porcję przyjmowanego preparatu lub całkowicie zaprzestać suplementacji kwasem askorbinowym.
Warto również zwiększyć ilość przyjmowanych płynów, aby usunąć nadmiar substancji z organizmu wraz z moczem.
Jak nie przedawkować witaminy C?
Dostarczając kwas askorbinowy wyłącznie w sposób naturalny, wraz z codzienną dietą, spożycie nadmiernych ilości witaminy C jest niezwykle trudne.
Aby dostarczyć do organizmu ponad 1000 mg związku, czyli dawkę, która może przyczynić się do wystąpienia niepożądanych objawów, należałoby zjeść 20 kg jabłek. Raczej nikt z nas (nawet wielcy miłośnicy jabłek) nie dostarcza każdego dnia do swojego jadłospisu takich ilości owoców.
Zdecydowanie łatwiej przedawkować witaminę C przyjmując ją w postaci suplementów diety. Aby zadbać o odpowiednią podaż kwasu askorbinowego, stosuj się do zaleceń producenta umieszczonych na opakowaniu i słuchaj swojego organizmu.
Bibliografia:
- Doseděl M, Jirkovský E, Macáková K, et al. Vitamin C-Sources, Physiological Role, Kinetics, Deficiency, Use, Toxicity, and Determination.Nutrients. 2021;13(2):615. Published 2021 Feb 13. doi:10.3390/nu13020615
- Ferraro P, Curhan G, Gambaro G, Taylor E. Total, Dietary, and Supplemental Vitamin C Intake and Risk of Incident Kidney Stones. Am J Kidney Dis 2016 Mar;67(3):400-7. doi: 10.1053/j.ajkd.2015.09.005.Epub 2015 Oct 14.
- Spolestra-de-Man A, Elbers P, Oudemans-Van-Straaten H. Vitamin C: should we supplement? Curr Opin Crit Care 2018 Aug;24(4):248-255 doi:10.1097/MCC.0000000000000510.
