Przytulia czepna to szeroko rozpowszechniony chwast, który może wykazywać szereg cennych właściwości. Niepożądana wśród rolników roślina o charakterystycznych, haczykowatych włoskach może m.in. wspomagać pracę układu odpornościowego, działać przeciwbakteryjnie oraz wykazywać potencjał przeciwzapalny. Jak wygląda przytulia czepna? Kiedy warto stosować przytulię? Przytulia czepna zastosowanie - jak używać rośliny?
Spis treści
Przytulia czepna - co to? Jak wygląda przytulia czepna?
Przytulia czepna (z języka łacińskiego Galium aparine L.) to roślina jednoroczna z rodziny marzanowatych, która jest popularnym, szeroko rozpowszechnionym chwastem. To przedstawicielka flory porastająca zarówno żyzne lasy, zarośla jak i przydroża, która ma rozgałęzioną łodygę wyposażoną w haczykowate włoski, którym zawdzięcza swoją nazwę - przytulia czepna może bowiem przyczepiać się do roślin, sierści zwierząt, a także do ludzkich ubrań. Haczykowate włoski umożliwiają jej również wspinanie się po innych roślinach, stanowiąc swoistą podporę dla przytulii czepnej.
Galium aparine to roślina o czterokanciastej łodydze, z której w okółkach wyrastają jednonerwowe liście. To ziele wyróżniające się drobnymi kwiatami na długich szypułkach, które są zebrane w wierzchotki istotnie dłuższe od liści. Owoc przytulii czepnej stanowi natomiast rozłupnia rozpadająca się na dwa rozłupki, które są pokryte haczykowatymi szczecinkami, co umożliwia rozsiewanie rośliny na znaczne odległości.
Przytulia czepna - składniki
Przytulia czepna to azotolubna roślina, która kwitnie od czerwca do sierpnia. To popularny chwast, który wyróżnia się bogactwem wartościowych substancji - w przytulii czepnej można znaleźć m.in.:
- kumarynę,
- glikozydy irydoidowe,
- flawonoidy,
- alkaloidy,
- saponiny,
- krzemionkę,
- kwasy fenolowe, w tym np. kwas kawowy,
- garbniki,
- taniny,
- witaminę C,
- olejki eteryczne.
Polecane produkty
Przytulia czepna - na co? Przytulia czepna - właściwości
Przytulia to roślina znana już od setek lat, która w starożytnej Grecji była rekomendowana jako remedium na osłabienie i wyczerpanie organizmu. Ziele wykorzystywano również w terapii ran i oparzeń, a także we wszelkiego rodzaju problemach skórnych. Wraz z upływem lat przytulię czepną stosowano też jako środek wzmacniający wątrobę i oczyszczający organizm, który miał wspomagać walkę z nadmierną masą ciała.
Współczesne analizy wskazują, że przytulia czepna może wykazywać szereg cennych właściwości, wspomagając prawidłowe funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Uznaje się, iż roślina może działać antyoksydacyjnie - ziele przytulii może wspomagać redukcję wolnych rodników i niwelować reaktywne formy tlenu, a tym samym może zmniejszać stres oksydacyjny i opóźniać procesy starzenia. Co więcej, badania naukowe sugerują, iż roślina może pozytywnie oddziaływać na procesy immunologiczne zachodzące w ustroju, wzmacniając odporność organizmu i stanowiąc naturalne wsparcie w walce z drobnoustrojami i infekcjami.
Wartościowe związki obecne w roślinie sprawiają, że przytulia czepna może również wykazywać potencjał przeciwbakteryjny, a także może działać moczopędnie, stanowiąc cenne wsparcie w terapii zakażeń dróg moczowych. Dodatkowo ziele może działać przeciwobrzękowo, a także może wykazywać właściwości antyseptyczne i przeciwzapalne.
Dostępne dane wskazują, że przytulia czepna może pozytywnie wpływać na krążenie krwi, wspomagając właściwe funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego. Wynika to z faktu, iż roślina może przeciwdziałać zakrzepom i zatorom, przyczyniając się jednocześnie do rozrzedzenia krwi. Jakby tego było mało, przytulia czepna może też korzystnie oddziaływać na proces gojenia się ran.
Choć zgodnie z tradycyjnymi wierzeniami przytulia czepna może przyspieszać przemianę materii, pozytywnie oddziałując na redukcję masy ciała, wciąż brakuje danych naukowych, które potwierdzałyby korzystny wpływ rośliny na proces odchudzania.
Przytulia czepna - zastosowanie
Przytulia czepna to roślina o wszechstronnym zastosowaniu. W starożytnej Grecji pędy przytulii wyposażone w haczykowate włoski wykorzystywano do produkcji sit, które służyły do przecedzania mleka. Niegdyś roślinę uprawiano również jako pokarm dla gęsi, kur czy kaczek, a także wykorzystywano jako remedium na różnego rodzaju schorzenia. Przytulia czepna znalazła zastosowanie również jako czerwony barwnik czy jako wypełnienie materacy. Ziele, obecnie uznawane za chwast, wykorzystywano niegdyś także jako składnik płukanek wzmacniających włosy.
Ponieważ młode pędy przytulii czepnej są jadalne, roślinę można stosować również do celów kulinarnych - przytulię czepną można wykorzystywać jako składnik sałatki, zupy czy gulaszu, a także jako dodatek do mięs czy surówek. Owoce przytulii czepnej mogą stanowić natomiast wartościowy substytut kawy - suszone, prażone i mielone nasiona Galium aparine mają smak i aromat zbliżony do tradycyjnej kawy, a jednocześnie zawierają niewielkie ilości kofeiny. Jakby tego było mało, z rośliny można przygotowywać także napary, odwary oraz prozdrowotne nalewki. Coraz częściej na rynku można znaleźć również przytulię czepną w formie tabletek, kapsułek czy proszku, czyli wartościowych suplementów diety, które dostarczają do ustroju skoncentrowane ilości cennych substancji.
Przytulia czepna - jak pić?
Aby przygotować napar z przytulii czepnej, należy jedną łyżeczkę suszu z rośliny zalać 250 ml wrzącej wody, a następnie pozostawić mieszankę pod przykryciem na ok. 15 minut. Po kwadransie napar należy przecedzić i wypić. Płyn można spożywać 3 razy dziennie. Z przytulii czepnej można również przygotować nalewkę - wystarczy 50 g suszonego ziela rośliny zalać 400 ml 40% alkoholu. Słoik z mieszanką należy odstawić w suche i zacienione miejsce. Codziennie należy delikatnie potrząsać naczyniem, aby wymieszać roztwór. Nalewkę można spożywać po minimum 10 dniach.
Dobrym pomysłem może okazać się również spożywanie świeżych pędów przytulii czepnej, które można np. zmiksować w blenderze wraz z dodatkiem ulubionych owoców, przygotowując z rośliny smoothie lub koktajl.
Przytulia czepna - jak długo stosować?
Najczęściej rekomenduje się okresowe stosowanie preparatów zawierających przytulię czepną. Suplementy diety, które stanowią skoncentrowane źródło ekstraktu z rośliny, należy przyjmować zgodnie z wytycznymi producenta, z kolei domowe wyroby zawierające przytulię czepną, takie jak np. napary, warto dostarczać do ustroju przez 2-3 miesiące, a następnie zastosować kilkutygodniową przerwę w przyjmowaniu produktu zawierającego ziele przytulii czepnej.
Przytulia czepna - szkodliwość i skutki uboczne
Przytulia czepna jest uznawana za bezpieczną roślinę, która stosowana zgodnie z wytycznymi, nie powinna przyczyniać się do występowania niepożądanych objawów. Nadmierne ilości ziela mogą natomiast powodować nudności, bóle brzucha i wysypkę skórną.
Choć przytulia czepna wykazuje szereg cennych właściwości, roślina stanowi jednocześnie chwast, który może powodować znaczne starty w rolnictwie - przytulia może wplątywać się w inne rośliny, ograniczając im dostęp do światła i jednocześnie zmniejszając ich odporność. Co więcej, ziele przytulii stanowi istotne pożywienie dla mszyc, które nie są pożądane w rolnictwie, ponieważ niszczą plantację, siejąc spustoszenie na polach uprawnych. Roślina może stanowić też zagrożenie dla zwierząt hodowlanych - spożywana w znacznych ilościach może negatywnie oddziaływać na układ pokarmowy zwierząt.
Przytulia czepna - przeciwwskazania
Przytulia czepna oraz preparaty zawierające ekstakt z rośliny nie powinny być stosowane przez osoby zmagające się z nadciśnieniem tętniczym. Ziele nie jest rekomendowane również wśród konsumentów, którzy przyjmują leki przeciwzakrzepowe oraz moczopędne, a także przewlekle stosują niektóre farmaceutyki. Osoby borykające się z różnego rodzaju schorzeniami powinny natomiast skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem stosowania przytulii czepnej.
Bibliografia:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31775336/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23211618/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/38474724/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39044256/
- https://dergipark.org.tr/en/pub/jfpanu/issue/65218/977776
