Witamina D3 na co pomaga? Kluczowe właściwości i korzyści zdrowotne
Jednym z niezbędnych składników odżywczych, który odgrywa fundamentalną rolę w utrzymaniu zdrowia i dobrej kondycji organizmu, jest witamina D3. To związek należący do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, który w ustroju człowieka jest syntetyzowany w skórze pod wpływem promieni słonecznych. Dodatkowo może być dostarczany do organizmu na drodze egzogennej wraz z pożywieniem.
Jakie właściwości wykazuje witamina D3 i na co pomaga? Dlaczego właściwy poziom cholekalcyferolu w organizmie jest tak ważny? Jakie mogą być skutki niedoboru witaminy D3? Oto krótki poradnik, który dostarczy Ci rzetelnej i praktycznej wiedzy na temat cholekalcyferolu - naturalnej postaci witaminy D3.
Spis treści
Rola witaminy D3 w organizmie
Zanim przejdziemy do omówienia znaczenia witaminy D w kontekście zdrowia, zatrzymajmy się na chwilę przy jej historii. Pierwsze doniesienia na temat witaminy D3, która obejmuje grupę rozpuszczalnych w tłuszczach organicznych związków chemicznych, pochodzą z połowy lat 50. XVII wieku. To właśnie wtedy angielski anatom i fizjolog Francis Glisson wykrył krzywicę u dzieci. Jednak dopiero w XIX wieku zauważono większą częstość występowania tej choroby u osób zamieszkujących tereny o mniejszym nasłonecznieniu. Kolejne badania opublikowane na początku XX wieku dostarczyły wyraźnych dowodów na to, że główną przyczyną rozwoju krzywicy jest niedobór witaminy D.
Z analiz naukowych przeprowadzonych na przestrzeni ostatnich lat wynika, że witamina D ma duże większe znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania organizmu niż przypuszczano wcześniej. Cholekalcyferol odgrywa istotną rolę w utrzymaniu zdrowia kości, mięśni i układu nerwowego. Reguluje poziom wapnia i fosforu w ustroju, wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego, a także bierze udział w procesach różnicowania i proliferacji komórek. Ponadto witamina D wpływa na procesy metaboliczne, w tym na wydzielanie insuliny i regulację poziomu cukru we krwi.
Obserwuje się również, że cholekalcyferol wykazuje zdolności przeciwzapalne, immunomodulacyjne i neuroprotekcyjne. Odpowiedni poziom witaminy D w organizmie może obniżać poziom produkcji cytokin i chemokin prozapalnych, oddziaływać na regulację aktywności neuronów oraz wspierać produkcję neuroprzekaźników takich jak serotonina. Zdaniem naukowców nawet niewielkie niedobory witaminy D w ustroju mogą przyczyniać się do upośledzenia funkcjonowania najważniejszych narządów i układów, w tym odpornościowego, sercowo-naczyniowego oraz nerwowego.
Wpływ witaminy D3 na zdrowie
Wiesz już, za co odpowiada witamina D3 i jakie są jej najważniejsze właściwości. W jaki sposób natomiast cholekalcyferol wpływa na zdrowie? Czy związek ten ma istotne znaczenie dla człowieka tylko ze względu na regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej oraz utrzymanie zdrowych kości i zębów?
Do tej pory najdokładniej opisanym działaniem witaminy D3 jest regulacja gospodarki wapniowo-fosforanowej poprzez wpływ na metabolizm kostny oraz wspomaganie wchłaniania wapnia i fosforu. Cholekalcyferol, który powstaje pod wpływem syntezy skórnej, jest też niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Pomaga w budowaniu naturalnej odporności, wspiera organizm w walce z infekcjami, a także zmniejsza ryzyko rozwoju chorób autoimmunologicznych.
Z doniesień naukowych wynika, że witamina D3 wspomaga też pracę układu sercowo-naczyniowego oraz ma korzystny wpływ na zdrowie psychiczne. Jej niedobór może przyczyniać się nie tylko do obniżenia odporności, ale także do zwiększonego ryzyka rozwoju takich schorzeń jak reumatoidalne zapalenie stawów, stwardnienie rozsiane czy choroba Alzheimera.
Witamina D3 w organizmie człowieka jest syntetyzowana w skórze pod wpływem promieniowania słonecznego. W Europie Środkowej warunki sprzyjające syntezie skórnej cholekalcyferolu występują od końca kwietnia do początku września. Trzeba jednak pamiętać, że skuteczność tego procesu jest uzależniona od wielu czynników, w tym między innymi od wieku oraz stopnia pigmentacji skóry. Aby uzyskać optymalny efekt, należy wystawić minimum 18% odkrytej powierzchni ciała na działanie promieni słonecznych między godziną 10:00 a 15:00.
Witamina D3 może być również dostarczana do organizmu człowieka wraz z pożywieniem. Źródłem witaminy D w postaci cholekalcyferolu są przede wszystkim tłuste ryby morskie, jaja oraz przetwory mleczne. W przypadku niskiego poziomu witaminy D można rozważyć przyjmowanie suplementów diety z cholekalcyferolem w postaci tabletek, kapsułek lub kropel.
Polecane produkty z witaminą D3
Niedobór witaminy D3 w organizmie
Chociaż witamina D3 występuje w wielu produktach pochodzenia zwierzęcego, jej niedobory są dość powszechne w społeczeństwie. Występują głównie w miesiącach zimowych u osób zamieszkujących średnie oraz wysokie szerokości geograficzne. Obniżone stężenie cholekalcyferolu w surowicy krwi może skutkować zwiększonym ryzykiem złamań, a także prowadzić do osłabienia mięśni, bólów kości i problemów ze snem.
Objawy niedoboru witaminy D3 mogą być mało charakterystyczne, ale najczęściej obejmują takie symptomy jak:
- spadek nastroju
- uczucie zmęczenia
- choroby dziąseł
- większa podatność na infekcje
- wzmożone wypadanie włosów
- pogorszenie kondycji skóry
- krzywica i zaburzenia wzrostu (u dzieci)
Liczne badania wskazują, że niedostateczna ilość witaminy D w organizmie znacznie zwiększa ryzyko rozwoju różnorodnych chorób przewlekłych, w tym chorób nowotworowych jelita grubego, trzustki, piersi, chorób układu sercowo-naczyniowego, zespołu metabolicznego, depresji oraz gruźlicy.
Dodatkowo wykazano, że skutkiem niedoboru witaminy D może być nadciśnienie tętnicze i choroby zapalne takie jak nieswoiste zapalenie jelit, miażdżyca czy zapalenie przyzębia.
Zalecane dzienne dawkowanie witaminy D3
Profilaktyczne stosowanie witaminy D powinno być dostosowane do wieku, masy ciała, prowadzonego trybu życia, a także do nasłonecznienia (pory roku). Noworodki i niemowlęta niezależnie od sposobu karmienia powinny otrzymywać od 400 do 600 IU na dobę, natomiast w przypadku dzieci do lat dziesięciu rekomendowana dawka cholekalcyferolu wynosi od 600 do 1000 IU dziennie.
U zdrowych osób dorosłych przebywających na słońcu w okresie od maja do września suplementacja witaminy D nie jest konieczna, choć zalecana i bezpieczna. Jeśli powyższe warunki nie zostaną spełnione, zalecana dawka wynosi od 800 do 2000 IU na dobę, w zależności od masy ciała oraz podaży cholekalcyferolu w diecie.
Dawki powyżej 4000 IU dziennie mogą być niebezpieczne, dlatego powinny być konsultowane z lekarzem. Przedawkowanie witaminy D może prowadzić do hiperkalcemii objawiającej się zwiększonym pragnieniem, ogólnym osłabieniem, bólem kości, a nawet zaburzeniami świadomości i omdleniami. Badania wykazały, że nadmiar witaminy D w organizmie może też być przyczyną zwapnienia naczyń krwionośnych, nadciśnienia tętniczego oraz nieregularnej pracy serca.
Suplementacja witaminy D3 - kiedy warto ją rozważyć?
W przypadku trudności z dostarczeniem optymalnej dawki cholekalcyferolu zaspokajającej dzienne zapotrzebowanie lub występowania objawów wskazujących na niedobór tego związku w organizmie, można rozważyć suplementację witaminy D. Przed jej rozpoczęciem zaleca się jednak konsultację z lekarzem oraz wykonania badania krwi na poziom witaminy D.
Ze względu na zmniejszoną skuteczność syntezy skórnej oraz potencjalnie obniżoną absorpcję z przewodu pokarmowego witamina D3 powinna być regularnie przyjmowana przez osoby starsze w dawce od 2000 do 4000 IU na dobę. Suplementacja jest też zalecana kobietom w okresie ciąży i karmienia piersią w ilości 2000 IU dziennie.
Kto jeszcze powinien przyjmować witaminę D? Szczególną grupę ryzyka stanowią pacjenci z otyłością. Badania sugerują, że mogą oni wymagać nawet podwójnej dawki cholekalcyferolu. W każdym przypadku jednak suplementacja powinna być prowadzona w oparciu o kontrolne badania ilościowe stężenia witaminy D w surowicy krwi w celu utrzymania jej prawidłowego poziomu w organizmie.
Wybierz suplementy diety z witaminą D3 od OstroVit!
Suplementy diety z witaminą D3 są dostępne w różnych formach. Preparaty w postaci tabletek, kapsułek oraz kropli mogą być pomocne przy objawach niedobory cholekalcyferolu, a także w przypadku zwiększonego zapotrzebowania na ten związek (np. w okresie ciąży, karmienia piersią, intensywnego wzrostu kośćca).
Ponieważ witamina D należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, suplementy z cholekalcyferolem najlepiej przyjmować w trakcie posiłku zawierającego tłuste ryby, awokado, orzechy lub oliwę z oliwek. Podczas suplementacji nie należy przekraczać dziennych zalecanych porcji przez producenta - nadmiar witaminy D może przyczyniać się do znacznego wzrostu poziomu wapnia we krwi i być przyczyną niepożądanych skutków ubocznych w postaci nudności, wymiotów, osłabienia.
W sklepie internetowym OstroVit oferujemy zarówno jednoskładnikowe preparaty z witaminą D3, jak i kompleksowe suplementy diety, w których cholekalcyferol został połączony z innymi składnikami takimi jak magnez, wapń czy witamina K. Dużą popularnością wśród konsumentów cieszą się także produkty zawierające witaminę D3 i wielonienasycone kwasy tłuszczowe Omega-3. Związki te działają synergicznie na wiele sposobów, wspierając układ odpornościowy, wzmacniając organizm i zmniejszając ryzyko rozwoju chorób serca.
Co daje przyjmowanie witaminy D3? Podsumowanie
Głównym źródłem witaminy D jest synteza skórna przebiegająca pod wpływem promieniowania słonecznego. Ograniczona ekspozycja na słońce w okresie wiosenno-letnim, zaburzenia pracy jelit, a także mało urozmaicona dieta sprawiają, że wiele osób zmaga się z niedoborem tego składnika.
Tymczasem rola witaminy D w organizmie jest nie do przecenienia: poza tym, że jest ważna dla utrzymania zdrowych kości i zębów, ma korzystny wpływ na układ krążenia i zdrowie psychiczne. Stąd niezmiernie istotna jest edukacja społeczeństwa oraz regularna suplementacja witaminy D3, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym.
Bibliografia