Zgaga to nieprzyjemne uczucie, objawiające się pieczeniem w okolicy przełyku. To często występujący objaw, który może mieć wiele przyczyn, począwszy od nieprawidłowej diety, przez nadmierny stres, po poważne schorzenia układu pokarmowego. Co powoduje zgagę? Skąd się bierze zgaga i jakie są jej objawy? Jakie są sposoby na zgagę? Czy zgaga jest niebezpieczna?
Spis treści
Zgaga - co to i skąd się bierze?
Zgaga (z języka łacińskiego pyrosis) to nieprzyjemne pieczenie w okolicy mostka, powszechnie opisywane jako "palenie w przełyku". To często występujący objaw, spowodowany cofaniem się soku żołądkowego z żołądka z powrotem do przełyku poprzez dolny zwieracz przewodu pokarmowego. To zjawisko zachodzące w kierunku przeciwnym do fal perystaltycznych, które może mieć różne przyczyny i objawy.
Zgaga przyczyny - co ją wywołuje?
Skąd się bierze zgaga? Przyczynę zgagi stanowi podrażnienia błony śluzowej przełyku, które najczęściej jest efektem cofania się kwaśnej treści pokarmowej z żołądka do przełyku, znane jako refluks żołądkowo-przełykowy. To zjawisko, które może być spowodowane zaburzeniami funkcji dolnego zwieracza przełyku, które mogą być związane m.in. z nadmierną masą ciała, złymi nawykami żywieniowymi, brakiem aktywności fizycznej, paleniem tytoniu czy długotrwałym przebywaniem w pozycji leżącej. Przyczyną zgagi może być również przepełnienie żołądka, a także niedokładne i pośpieszne przeżuwanie pokarmu.
Zwiększone ryzyko wystąpienia zgagi można natomiast zaobserwować wśród osób, które cierpią na schorzenia takie jak:
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy,
- przepuklina rozworu przełykowego,
- zaburzenia psychonerwicowe,
- niestrawność,
- choroby dróg żółciowych.
Wzrost częstotliwości zgagi można zauważyć również wśród kobiet w ciąży, a także wśród pacjentów po resekcji żołądka czy w gronie osób zażywających na czczo antybiotyki i leki z kwasem acetylosalicylowym.
Polecane produkty i suplementy diety
Zgaga objawy - jak rozpoznać problem?
Zgaga objawia się przede wszystkim charakterystycznym uczuciem pieczenia w klatce piersiowej, które najczęściej pojawia się za mostkiem, choć niekiedy może promieniować nawet do gardła. Dodatkowo objawem zgagi jest pieczenie w przełyku oraz gorzki posmak w ustach, związany z kwaśnym odbijaniem. Zgaga może powodować również chrypkę i suchy kaszel, a niekiedy może przyczyniać się także do występowania nudności i wymiotów.
Czy zgaga jest niebezpieczna?
Okazjonalna i sporadyczna zgaga nie powinna stanowić powodu do niepokoju, jednak uporczywa i długo utrzymująca się zgaga, której towarzyszą również inne, niepożądane objawy, powinna być skonsultowana z lekarzem, ponieważ częsta zgaga może być objawem poważniejszej choroby, m.in. choroby refluksowej przełyku czy zapalenia przełyku.
Kiedy zgaga staje się powodem do niepokoju?
Jeżeli zgaga pojawia się regularnie, co najmniej dwa razy w ciągu tygodnia, a jej objawy są nasilone i utrudniają codzienne funkcjonowanie, uniemożliwiając swobodne wykonywanie obowiązków, warto skonsultować się z lekarzem, w celu przeprowadzenia szerszej diagnostyki i określenia przyczyny nieprzyjemnego uczucia pieczenia w przełyku.
Jeżeli zgadze towarzyszy silny i narastający ból w klatce piersiowej, występujący wraz z promieniującym bólem ramienia, a także objawy takie jak osłabienie, trudności w oddychaniu, kołatanie serca i zawroty głowy, należy jak najszybciej wezwać pomoc, ponieważ powyższe symptomy mogą wskazywać na zawał serca.
Ile trwa zgaga i co ją wywołuje?
Czas trwania zgagi to kwestia indywidualna - najczęściej uczucie pieczenia w przełyku mija po kilku godzinach, jednak zdarzają się sytuacje, kiedy zgaga utrzymuje się kilka dni, a nawet tygodni.
Zgaga może występować sporadycznie u zupełnie zdrowych osób w wyniku konsumpcji niektórych pokarmów, które mogą podrażniać błonę śluzową przełyku, czy też opóźniać opróżnienie żołądka, powodując zaleganie treści pokarmowej, co może sprzyjać jej cofaniu do przełyku. Niektóre produkty spożywcze mogą również osłabiać działanie dolnego zwieracza przełyku, zmniejszając jego skuteczność podczas zatrzymywania treści pokarmowej w żołądku. Po czym zgaga? Do pokarmów, które mogą wywoływać uczucie pieczenia w przełyku, najczęściej można zaliczyć:
- tłuste potrawy oraz dania ciężkostrawne,
- pikantne potrawy,
- napoje gazowane,
- alkohol,
- mocną kawę i herbatę,
- miętę,
- owoce cytrusowe,
- pomidory i ich przetwory.
Wiele osób zastanawia się również, czy zgaga po słodkim to częste zjawisko? Uczucie pieczenia za mostkiem można zaobserwować w efekcie stosowania nieprawidłowej diety, obfitującej w słodycze. Słodkim produktem, który najczęściej powoduje nieprzyjemne objawy, jest czekolada.
Jak zapobiec zgadze? Poznaj skuteczne sposoby!
Aby zapobiegać występowaniu zgagi, warto stosować domowe sposoby na zgagę, takie jak rezygnacja z palenia papierosów i spożywania alkoholu, dbanie o prawidłową masę ciała czy regularne uprawianie aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności. Pomocne może okazać się również stosowanie zdrowej i zbilansowanej diety, rezygnacja z wysokoprzetworzonej żywności, ciężkostrawnych potraw i napojów gazowanych, oraz częste spożywanie małych porcji pokarmów. Dobrym rozwiązaniem może być także rezygnacja z ciasnych ubrań, w szczególności tych, które uciskają brzuch, jak również układanie się do snu na lewym boku.
Jak wyleczyć zgagę? Oprócz zmiany stylu życia i dbania o zdrową oraz zbilansowaną dietę warto również rozważyć stosowanie suplementów diety, które mogą wspomagać trawienie, zmniejszając ryzyko pieczenia w przełyku, a w przypadku długo utrzymującej się zgagi należy zgłosić się do lekarza w celu przeprowadzenia szczegółowych badań. Rozwiązaniem rekomendowanym przez specjalistę mogą okazać się leki zobojętniające kwaśną treść żołądkową czy też farmaceutyki obniżające produkcję kwasu solnego w żołądku.
Podsumowanie - jak radzić sobie ze zgagą na co dzień?
Zgaga to charakterystyczne uczucie pieczenia za mostkiem, które może mieć wiele przyczyn i objawów. Najczęściej stanowi sporadyczne zjawisko, wynikające ze stosowania nieprawidłowej diety, jednak niekiedy może być związana z występowaniem poważniejszych chorób, co sprawia, że zgagi nie należy bagatelizować.
Wśród domowych sposobów na zgagę warto wymienić zmianę stylu życia, spanie na lewym boku czy stosowanie wartościowych suplementów diety, które mogą okazać się cennym wsparciem podczas niepożądanego uczucia palenia w przełyku. W przypadku występowania dodatkowych objawów oraz długotrwałego utrzymywania się zgagi warto natomiast skonsultować się z lekarzem.
Bibliografia:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27206157/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37477199/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22451252/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/18542113/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19232278/
