Biała herbata to napój cieszący się rosnącą popularnością na całym świecie, który stanowi jedną z najstarszych herbat. To płyn o delikatnym smaku, pozbawiony taninowej goryczy, który jest chętnie spożywany przez pasjonatów naparów pozyskiwanych z krzewu herbacianego. Biała herbata - na co pomaga? Jak pozyskuje się białą herbatę? Jak parzyć białą herbatę? Właściwości białej herbaty - czy biała herbata na odchudzanie to dobry pomysł?
Spis treści
Biała herbata - co to?
Wszystkie dostępne na rynku herbaty - zarówno czarna, jak i zielona herbata, a także czerwona i biała herbata, są pozyskiwane z tej samej rośliny - z krzewu herbacianego, znanego jako Camellia sinensis. Rodzaj herbaty zależy jednak od sposobu i pory zbiorów, a także od metody suszenia i techniki przetwarzania produktu. Czym charakteryzuje się biała herbata?
Biała herbata to regionalny i sezonowy produkt tradycyjnie pochodzący z Chin, którego uprawa ma miejsce wyłącznie w prowincji Fujian, znajdującej się w południowo-wschodnich Chinach nad cieśniną Tajwańską, a zbiory rośliny odbywają się wczesną wiosną. To napar wytwarzany z pąków i liści krzewu herbacianego Camellia sinensis, które, zgodnie z tradycyjnymi recepturami, są poddawane jedynie minimalnym procesom przetwarzania. Tym samym produkcja białej herbaty polega na suszeniu rośliny metodą naturalną na słońcu, co przyczynia się do minimalnego utleniania cennych substancji zawartych w pąkach i liściach krzewu herbacianego, sprawiając, że biała herbata wyróżnia się bogactwem wartościowych związków.
Historia i sposób produkcji białej herbaty
Biała herbata ma bladożółtą barwę, a swoją nazwę zawdzięcza białemu meszkowi, którym są pokryte pąki kwiatowe w momencie zbiorów rośliny.
Historia naparu sięga wczesnych dynastii chińskich (VI-XIII wiek), gdzie napój przygotowywano podczas dorocznych hołdów, które poddani oddawali cesarzowi. Na podstawie dokumentacji pochodzącej z czasów dynastii Song, młode pąki krzewu herbacianego zbierano wczesną wiosną i poddawano działaniu pary wodnej. Następnie usuwano zewnętrzne liście, a pozostałą część rośliny płukano w wodzie źródlanej i w dalszej kolejności suszono. Zasuszone pąki mielono i zalewano gorącą wodą, a ze względu na fakt, iż koszty wytworzenia owej herbaty były niezwykle wysokie, jedyną osobą, która mogła sobie pozwolić na ten rarytas, był sam cesarz.
Obecny sposób produkcji białej herbaty nieco różni się od metody wykorzystywanej setki lat temu. Choć pora zbiorów pąków i liści krzewu herbacianego pozostała bez zmian, zgodnie ze współczesnymi metodami, krzewy herbaciane przeznaczone na produkcję białej herbaty przez kilka miesięcy przed zbiorami muszą być ochronione przed słońcem, co sprawia, że pąki rośliny są niemal zupełnie pozbawione chlorofilu, co ułatwia proces ich suszenia. Zebrane pąki są pozostawione na 72 godziny na słońcu lub w specjalnych pomieszczeniach w celu zwiędnięcia i wysuszenia, i w przeciwieństwie do pozostałych herbat dostępnych na rynku, nie są poddawane procesom naturalnej fermentacji, co przyczynia się do uzyskania niezwykle delikatnego smaku naparu.
Polecane suplementy diety
Biała herbata: kofeina
Przez wiele lat uważano, że biała herbata wyróżnia się zdecydowanie niższą zawartością kofeiny niż pozostałe dostępne na rynku napary pozyskiwane z drzewa herbacianego. Obecne dane wskazują jednak, iż biała herbata nie tylko nie zawiera mniejszych ilości kofeiny, ale nawet może dostarczać do ustroju większe porcje pobudzającego związku niż popularna czarna herbata. Jednocześnie jednak warto zwrócić uwagę na fakt, iż czas parzenia białej herbaty jest krótszy niż innych naparów z Camellia sinensis, co sprawia, że ostateczna zawartość kofeiny w produkcie faktycznie może być niższa niż wśród innych herbat. Dotychczas przeprowadzone analizy sugerują, że filiżanka białej herbaty może dostarczać do ludzkiego organizmu od 6 do 55 mg kofeiny, a dokładna zawartość składnika w naparze jest zależna m.in. od czasu i temperatury parzenia, wielkości liści czy też od odmiany białej herbaty.
Zobacz też: Kofeina - właściwości. Jak działa kofeina?
Biała herbata - właściwości
Rosnące zainteresowanie białą herbatą ma związek nie tylko z jej wyjątkowym aromatem, ale przede wszystkim z potencjalnym, korzystnym wpływem naparu na funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Biała herbata wyróżnia się bowiem bogactwem antyoksydantów, takich jak polifenole i katechiny, a także garbników i kofeiny. Biała herbata właściwości zdrowotne - na co pomaga biała herbata?
Biała herbata może wykazywać działanie antyoksydacyjne, zwalczając wolne rodniki i reaktywne formy tlenu, a tym samym przyczyniając się do zmniejszenia stresu oksydacyjnego i spowolnienia procesów starzenia. Jakby tego było mało, napar pozyskiwany z liści i pąków Camellia sinensis zbieranych wczesną wiosną może wspomagać funkcjonowanie układu odpornościowego, pobudzając mechanizmy ochronne w organizmie i zmniejszając ryzyko rozwoju infekcji wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych.
Biała herbata zawiera fluor i katechiny, dzięki czemu może wzmacniać szkliwo i zęby, jednocześnie chroniąc je przed próchnicą i rozwojem drobnoustrojów w jamie ustnej. Co więcej, ze względu na niski poziom tanin w naparze, biała herbata może korzystnie oddziaływać na naturalną biel zębów, zapobiegając ich przebarwieniom.
Wstępne analizy wskazują także, iż napar może pozytywnie wpływać na działanie insuliny i przyczyniać się do obniżenia poziomu glukozy we krwi, tym samym stanowiąc wartościowe uzupełnienie diety wśród diabetyków i osób zmagających się z insulinoopornością, jednak potrzebne są dalsze badania, które potwierdzałyby pozytywny wpływ białej herbaty na organizmy cukrzyków.
Dotychczas przeprowadzone badania informują również, iż ekstrakt z białej herbaty może wpływać na metabolizm lipidów i cholesterolu, przyczyniając się do zmniejszenia produkcji lipoprotein o bardzo niskiej gęstości, a jednocześnie może obniżyć poziom trójglicerydów w surowicy krwi. Wyniki analiz sugerują także, iż biała herbata może być pomocna w schorzeniach wątroby, takich jak np. niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby, a przeprowadzone dotychczas badania na zwierzętach wskazują, że ekstrakt z białej herbaty może zmniejszać utratę masy kostnej, wykazując działanie ochronne poprzez zmniejszenie resorpcji kości u badanych zmagających się z osteoporozą.
Czy biała herbata pobudza?
Biała herbata zawiera kofeinę, a właściwie teinę, która wykazuje właściwości pobudzające, dlatego też napar z białej herbaty, podobnie jak i inne napoje przygotowywane z liści Camellia sinensis, może zwiększać poziom energii w ustroju, korzystnie oddziałując na uwagę i koncentrację, a także szybkość, wydajność i refleks.
Biała herbata a nadciśnienie
Dotychczas przeprowadzone analizy wskazują, iż obecne w białej herbacie polifenole mogą pozytywnie oddziaływać na funkcjonowanie układu krążenia, chroniąc układ sercowo-naczyniowy przed stresem oksydacyjnym. Jednocześnie katechiny zawarte w liściach i pąkach Camellia sinensis mogą przyczyniać się do uszczelnienia naczyń krwionośnych i zmniejszenia poziomu cholesterolu LDL w surowicy krwi.
Obecność cennych składników sprawia, że biała herbata może wspomagać funkcjonowanie serca, sprzyjając redukcji ciśnienia tętniczego krwi, co może zmniejszać ryzyko wystąpienia nadciśnienia tętniczego, a także zminimalizować możliwość rozwoju miażdżycy czy choroby niedokrwiennej serca.
Biała herbata a odchudzanie
Biała herbata, podobnie jak zielona herbata, zawiera kofeinę i katechiny, czyli związki, które mogą wspomagać procesy spalania tkanki tłuszczowej. Ekstrakt z białej herbaty może zwiększać wydatek energetyczny i przyspieszać przemianę materii, a także może stymulować rozkład lipidów w ustroju, zapobiegając jednocześnie powstawaniu nowych komórek tłuszczowych.
Badania naukowe sugerują, że ekstrakt z białej herbaty może indukować termogenezę i tłumić stan zapalny, jednocześnie ograniczając nadmierny przyrost masy ciała i zmniejszając ryzyko otyłości.
Biała herbata - zastosowanie
Biała herbata zwykle jest spożywana w formie naparu i choć najczęściej stanowi samodzielnie występujący składnik, może również wchodzić w skład herbacianych mieszanek, gdzie jest wykorzystywana wraz z jaśminem lub suszonymi owocami.
Białą herbatę coraz częściej można znaleźć również wśród składników suplementów diety. Najczęściej ekstrakt jest wykorzystywany w preparatach na odchudzanie, jednak niekiedy biała herbata może występować w środkach pobudzających czy w przedtreningówkach.
Jakby tego było mało, zbierane wczesną wiosną liście i pąki krzewu herbacianego są chętnie stosowane jako składniki kosmetyków, w szczególności produktów przeciwstarzeniowych, gdzie wchodzą w skład toników, kremów i maseczek.
Jak parzyć białą herbatę?
Parzenie białej herbaty jest niezwykle proste. Aby uzyskać delikatny napar o charakterystycznym smaku, należy we filiżance umieścić jedną lub dwie łyżeczki suszu z białej herbaty, a następnie zalać go ciepłą, lecz nie wrzącą wodą - zwykle rekomenduje się, aby woda przeznaczona do zaparzenia białej herbaty miała ok. 75 stopni Celsjusza. Herbatę należy parzyć od 1 do 3 minut, a następnie należy oddzielić napar od liści, usiąść wygodnie i delektować się aromatycznym smakiem napoju.
Białą herbatę należy przechowywać w szczelnie zamkniętych pojemnikach, chroniąc ją przed wilgocią. Dobrym rozwiązaniem wydaje się trzymanie suszu w chłodnym i zacienionym miejscu, bez bezpośredniego dostępu promieni słonecznych.
Biała herbata - przeciwwskazania i skutki uboczne
Biała herbata jest uznawana za bezpieczny napój, który, spożywany w umiarkowanych ilościach, nie powinien przyczyniać się do występowania niepożądanych skutków ubocznych. Nadmierna podaż naparu, a także spożywanie znacznych ilości napoju charakteryzującego się długim czasem parzenia, może przyczynić się do występowania objawów, takich jak nadmierne pobudzenie, rozkojarzenie, bóle głowy, zaburzenia rytmu serca i trudności z zasypianiem, co może być efektem nadmiernego spożycia kofeiny.
Ze względu na zawartość kofeiny, ostrożność podczas stosowania białej herbaty powinny zachować kobiety w ciąży i okresie laktacji. Co więcej, ponieważ taniny obecne w produkcie mogą nasilać usuwanie żelaza z ustroju, biała herbata nie jest rekomendowana wśród osób zmagających się z anemią.
Napój nie powinien być nadużywany również przez konsumentów borykających się z wrzodami dwunastnicy, a osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe czy przeciwbólowe powinny skonsultować się z lekarzem przed konsumpcją naparu z białej herbaty.
Bibliografia:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32334376/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35569768/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34202230/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32564021/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25601602/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34369381/
