Glukozamina to aminocukier, który naturalnie występuje w chrząstce i mazi stawowej. To substancja, która może stymulować syntezę kolagenu i kwasu hialuronowego, jednocześnie pozytywnie oddziałując na kondycję stawów. Tym samym glukozamina jest chętnie wykorzystywana jako składnik suplementów na stawy stosowany zarówno przez osoby z chorobami zwyrodnieniowymi stawów, jak i przez sportowców. Gdzie występuje glukozamina? Jaka glukozamina jest najlepsza? Glukozamina na stawy - jak działa?
Spis treści
Co to jest glukozamina?
Glukozamina to związek organiczny, który stanowi pochodną glukozy. To substancja naturalnie występująca w organizmie człowieka, która powstaje z cząsteczki glukozy i glutaminy pod wpływem działania enzymu znanego jako syntetaza glutaminy. Naturalna synteza składnika zmniejsza się jednak wraz z wiekiem.
Glukozamina wyróżnia się prostą budową cząsteczkową i stanowi substrat do biosyntezy proteoglikanów - substancji budujących chrząstkę stawową. To związek rozpuszczalny w wodzie, który uczestniczy również w powstawaniu tkanki łącznej i mazi stawowej.
Źródła glukozaminy
Glukozamina jest naturalnie wytwarzana w ludzkim organizmie. Niewielkie ilości substancji można znaleźć również w żywności - w owocach morza, a przede wszystkim w skorupiakach. Tym samym za źródła związku uznaje się m.in. kraby, homary, krewetki, małże czy raki.
Ponieważ synteza glukozaminy w ustroju zmniejsza się wraz z wiekiem, a związek nie występuje w powszechnie dostępnych produktach spożywczych, pomocnym rozwiązaniem mogą okazać się suplementy diety uznawane za skarbnicę cennego składnika.
Polecane produkty z glukozaminą
Glukozamina - właściwości
Glukozamina stanowi prekursor glikozaminoglikanów i proteoglikanów, będąc tym samym składnikiem budulcowym więzadeł, skóry i stawów. To substancja, która może wzmacniać ich elastyczność i wykazywać działanie chondroprotekcyjne.
Co więcej, związek może stymulować syntezę kolagenu i kwasu hialuronowego, przyspieszać proces gojenia się ran i pozytywnie oddziaływać na nawilżenie skóry. Glukozamina może też zmniejszać widoczność zmarszczek oraz wykazywać właściwości przeciwzapalne.
Jakby tego było mało, związek stanowi inhibitor tyrozynazy, który może hamować produkcję melaniny i zapobiegać występowaniu przebarwień, a także może zmniejszać stres oksydacyjny, wykazując właściwości przeciwutleniające. Niektóre dane naukowe sugerują również, iż glukozamina może łagodzić migrenowe bóle głowy, przyczyniając się do redukcji częstotliwości lub intensywności bólu.
Najczęściej jednak glukozamina wykorzystywana jest jako związek na stawy, stosowany zarówno przez osoby borykające się ze schorzeniami aparatu ruchu, jak i przez sportowców, którzy wykonują intensywne wysiłki fizyczne.
Glukozamina na stawy - działanie
Choroby zwyrodnieniowe stawów to bardzo częsty problem wśród ludzi, który nasila się wraz z wiekiem. Naturalne zużywanie stawów, zmniejszona synteza związków budulcowych, mechaniczne uszkodzenia oraz nadmierna masa ciała to czynniki, które mogą osłabiać stawy i przyczyniać się do występowania niepożądanych objawów w obrębie układu ruchu.
Glukozamina uznawana jest za jedną z najlepiej przebadanych substancji, która może korzystnie oddziaływać na stawy. Związek może zmniejszać aktywność enzymów odpowiedzialnych za degradację i uszkodzenia chrząstki stawowej, a także może ułatwiać chondrocytom dotarcie do uszkodzonych obszarów, wspomagając regenerację chrząstki stawowej. Glukozamina może również hamować degradację kolagenu typu II i zmniejszać aktywność prozapalnych cytokin, a także wspierać procesy naprawcze zachodzące w tkance chrzęstnej. Co więcej, suplementacja cennym związkiem może zmniejszać sztywność stawów i łagodzić ból związany z chorobami stawów. Regularne korzystanie z glukozaminy może również spowolnić progresję choroby zwyrodnieniowej stawów.
Glukozamina to związek, który wyróżnia się największą popularnością wśród osób z chorobą zwyrodnieniową stawów i z reumatoidalnym zapaleniem stawów, jednak glukozamina jest chętnie wykorzystywana również przez osoby aktywne fizycznie i sportowców, w szczególności po różnego rodzaju urazach i kontuzjach. Dotychczas uzyskane dane sugerują, że substancja może wspomagać regenerację chrząstki stawowej wśród zawodników.
Glukozamina czy kolagen? Jaki suplement diety na stawy wybrać?
Wiele osób borykających się z bólami w obrębie układu ruchu, zastanawia się, jaki związek najlepiej wybrać, aby wspierać dobrą kondycję stawów. Najczęściej konsumenci sięgają po glukozaminę lub kolagen, ponieważ zarówno jedna, jak i druga substancja może pozytywnie oddziaływać na ludzki organizm.
Na rynku suplementów diety można znaleźć kompleksowe preparaty na stawy, zawierające wiele wartościowych składników, a także monoprodukty, będące źródłem jednej, cennej substancji, która może zmniejszać stan zapalny, wspomagać odbudowę uszkodzonych stawów oraz wchodzić w skład mazi i chrząstki stawowej. Dobór odpowiedniego suplementu diety zależy od indywidualnych potrzeb i preferencji konsumenta. Wybierając preparat, warto jednak zwrócić uwagę na biodostępność wykorzystanych składników oraz zawartość pożądanych związków w porcji produktu. Istotna jest też cierpliwość - suplementy diety na stawy nie działają bowiem z dnia na dzień. Ważne również, aby stosować się do wytycznych producenta wybranego preparatu, aby nie doprowadzić do występowania niepożądanych skutków ubocznych.
Dostępne na sklepowych półkach preparaty na stawy zwykle zawierają glukozaminę. W suplementach można jednak znaleźć również związki, takie jak:
- chondroityna – organiczny związek chemiczny z grupy glikozaminoglikanów, będący składnikiem budulcowym chrząstki stawowej który, zgodnie z wynikami badań naukowych, może zmniejszać ból i sztywność stawów, a także może spowalniać postęp choroby zwyrodnieniowej stawów;
- kolagen – główne białko strukturalne, spoiwo łączące komórki kości, chrząstek i skóry. Dotychczas uzyskane dane sugerują, że kolagen może poprawiać funkcjonalność stawów, a także zmniejszać bóle stawów;
- kwas hialuronowy – polisacharyd z grupy glikozaminoglikanów, który odpowiada za utrzymanie nawilżenia tkanki łącznej. Jednocześnie związek może zapobiegać tarciu kości i zmniejszać objawy bólowe podczas pracy stawów;
- MSM - siarka organiczna - związek, który może przyczyniać się do zmniejszenia bólu i sztywności stawów, a także do redukcji stanów zapalnych w ich obrębie;
- kwas bosweliowy – organiczny związek chemiczny pozyskiwany z kadzidłowca indyjskiego (Boswellia serrata), który wykazuje działanie przeciwzapalne. Wyniki analiz sugerują, że kwas bosweliowy może działać przeciwbólowo i przyczyniać się do zmniejszenia sztywności stawów.
Jaka glukozamina jest najlepsza?
Na rynku glukozamina jest dostępna w trzech postaciach – siarczanu glukozaminy, chlorowodorku glukozaminy i N-acetyloglukozaminy. Która forma glukozaminy jest najlepsza?
Najczęściej wśród suplementów diety można znaleźć związek w postaci siarczanu lub chlorowodorku. Obie postaci substancji mogą wykazywać podobne działanie, jednak to siarczan glukozaminy jest najlepiej przebadaną formą związku, która wyróżnia się znacznie większą biodostępnością, sięgającą niemal 90%. Tym samym glukozamina, która trafia do lidzkiego ustroju w formie siarczanu, może zostać niemal natychmiast wykorzystana przez organizm człowieka. Co więcej, dotychczas przeprowadzone analizy sugerują, że siarczan glukozaminy nie wchodzi w interakcje z lekami, co może mieć istotne znacznie wśród osób przyjmujących również inne farmaceutyki.
Glukozamina - skutki uboczne
Glukozamina jest uznawana za bezpieczny związek który, stosowany zgodnie z rekomendacją producenta, nie powinien przyczyniać się do występowania niepożądanych skutków ubocznych. Nadmierna podaż suplementu diety do ustroju może natomiast skutkować objawami ze strony układu pokarmowego, takimi jak wymioty, nudności, bóle brzucha. W sporadycznych przypadkach można także zaobserwować bóle głowy, zmęczenie, reakcje skórne czy senność.
Glukozamina - przeciwwskazania
Ze względu na fakt, iż glukozamina jest pozyskiwana z krabów, raków czy krewetek, z suplementów diety zawierających związek powinny zrezygnować osoby uczulone na skorupiaki. Ponadto szczególną ostrożność podczas stosowania glukozaminy powinny zachować osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe - dotychczas uzyskane dane sugerują, że glukozamina może bowiem nasilać działanie przeciwzakrzepowe.
Istnieją również przesłanki, iż glukozamina jako pochodna glukozy może przyczyniać się do wzrostu poziomu glukozy we krwi, jednak wciąż potrzeba dalszych badań potwierdzających potencjalny wpływ glukozaminy.
Bibliografia:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17716251/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10985908/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24861964/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30940583/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30132529/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22293240/
