Miłorząb japoński, znany również jako Ginkgo biloba, to jedna z najstarszych roślin nasiennych, która często określana jest mianem żywej skamieliny. To drzewo uznawane za roślinę ozdobną, której liście, ze względu na bogactwo wartościowych składników, wykorzystywane są również w medycynie naturalnej. Jak wygląda miłorząb dwuklapowy? Jakie właściwości może wykazywać roślina z rodziny miłorzębowatych? Czy warto włączyć do codziennej diety suplementy z miłorzębem japońskim?
Spis treści
Czym jest miłorząb japoński? Podstawowe informacje o Ginkgo biloba
Miłorząb japoński, znany również jako Ginkgo biloba lub miłorząb dwuklapowy, to roślina z rodziny miłorzębowatych, która uznawana jest za jedną z najstarszych roślin nasiennych na świecie. To długowieczny gatunek drzewa, który może rosnąć nawet 4000 lat i z tego względu często określany jest mianem żywej skamieliny. Choć Ginkgo biloba zwany jest miłorzębem japońskim, tak naprawdę pochodzi z Chin, a potoczna nazwa rośliny wynika z faktu, iż do Polski miłorząb dwuklapowy po raz pierwszy przybył właśnie z Japonii. Dziś roślina znana i uprawiana jest na całym świecie, pełniąc funkcję ozdobną, choć doceniana jest również ze względu na szereg prozdrowotnych właściwości.
Z miłorzębem japońskim wiąże się bogata symbolika, a samo drzewo uznawane jest za magiczną roślinę. W Azji miłorzęby dwuklapowe są sadzone w pobliżu świątyń i klasztorów, a liście rośliny wykorzystywane są nie tylko jako surowiec leczniczy, ale także jako talizmany. Miłorząb japoński to jedyny przedstawiciel rodziny miłorzębowatych na świecie, który aktualnie uznawany jest za roślinę reliktową. To wysokie, osiągające nawet 40 metrów wysokości drzewo, którego pień może mieć 4,5 metra średnicy. Miłorząb dwuklapowy to dwupienna roślina, której liście mają charakterystyczny kształt, przypominający wachlarz. Blaszka liściowa miłorzębu przyjmuje żywo zielony kolor, a jesienią mieni się złoto-żółtą barwą. Miłorząb japoński to odporne drzewo, które nie wymaga praktycznie żadnych zabiegów pielęgnacyjnych. Z tego względu coraz częściej roślinę można spotkać zarówno w parkach, jak i na miejskich skwerach.
Miłorząb japoński - składniki aktywne
Ginkgo biloba to drzewo o wieloletniej tradycji, które jest związane przede wszystkim z medycyną dalekiego wschodu. Za cenny surowiec uznaje się przede wszystkim liście miłorzębu japońskiego, które stanowią bogate źródło ponad 60 różnych, wartościowych składników. Roślina zawiera m.in.:
- glikozydy flawonolowe, takie jak kwercetyny czy katechiny,
- terpeny laktonowe, takie jak ginkgolidy i bilobalidy,
- proantocyjanidyny,
- karotenoidy,
- polisacharydy,
- glukozę,
- składniki mineralne, m.in. selen,
- witaminy, takie jak witamina C i E.
Polecane produkty z Ginkgo biloba
Właściwości i działanie miłorzębu japońskiego
Wyniki badań naukowych sugerują, że miłorząb dwuklapowy może mieć wielokierunkowy wpływ na funkcjonowanie organizmu. Ginkgo biloba wykorzystywany jest bowiem m.in. jako roślina wspomagająca procesy pamięciowe. Dotychczas przeprowadzone analizy informują, iż ekstrakt z liści miłorzębu japońskiego może przyczyniać się do ustabilizowania funkcji poznawczych wśród osób cierpiących na zaburzenia poznawcze i otępienie, a także może spowalniać proces ich pogorszenia. Dodatkowo miłorząb japoński może pozytywnie oddziaływać na krążenie krwi w obrębie naczyń mózgowych i może sprzyjać zmniejszeniu uszkodzonych komórek nerwowych, a także wpływać na poprawę pamięci, zwłaszcza pamięci poznawczej. Co więcej, ze względu na bogactwo substancji biologicznie czynnych, roślina może wykazywać właściwości przeciwzapalne, pozytywnie oddziałując na rozwijające się w ustroju stany zapalne - ekstrakt z liści miłorzębu może przyczyniać się do zmniejszenia stężenia tlenku azotu, interferonu czy prostaglandyny E2, a także może powodować zwiększoną aktywację kinazy białkowej AMPK i oksygenazy hemowej. Roślinie przypisuje się również działanie antybakteryjne, a także przeciwutleniające, a zgodnie z wynikami badań ostatnich badań, najwyższe działanie antyoksydacyjne wykazują procyjanidyny i flawony zawarte w liściach miłorzębu japońskiego.
Ginkgo biloba może pozytywnie oddziaływać na wzrok osób cierpiących na zwyrodnienie plamki żółtej (AMD), a także może opóźniać lub całkowicie hamować uszkodzenia naczyń krwionośnych w siatkówce oka, prowadzące do zaburzeń widzenia wśród osób borykających się z cukrzycą typu II. Co więcej, ekstrakt z rośliny może przyczyniać się do zmniejszenia częstotliwości występowania napadów migreny i może łagodzić dolegliwości związane z zespołem napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Miłorząb japoński może pozytywnie oddziaływać również na pracę nerek, poprawiając ich funkcjonowanie, szczególnie wśród osób borykających się z nefropatią cukrzycową. Roślina może wpływać na przepływ krwi, a także chronić nerki przed działaniem szkodliwych substancji.
Miłorząb dwuklapowy, zgodnie z dotychczas przeprowadzonymi analizami, może także wykazywać właściwości przeciwmiażdżycowe, gdyż przyczynia się do obniżenia stężenia cholesterolu i trójglicerydów. Roślina może działać przeciwcukrzycowo, ponieważ wpływa na regulację metabolizmu glukozy i insuliny, a także może zmniejszać ryzyko występowania otyłości, przyczyniając się do zmniejszenia masy tkanki tłuszczowej, związanej z redukcją adipocytów. Choć materiały naukowców sugerują, iż Ginkgo biloba może wspierać pracę ustroju, wciąż potrzeba dalszych badań, aby potwierdzić skuteczny wpływ rośliny na organizm ludzki, gdyż większość dotychczas przeprowadzonych badań bazowała na organizmach zwierzęcych.
Stosowanie - w jakiej formie przyjmować Ginkgo biloba?
Miłorząb japoński najczęściej dostępny jest w formie suplementów diety, zawierających ekstrakt z liści Ginkgo biloba. Preparaty z miłorzębem dwuklapowym są dostępne w różnych formach - w postaci tabletek, kapsułek, a także proszku. Wybór odpowiedniego produktu jest kwestią indywidualną i powinien być dopasowany do potrzeb konsumenta. Poszukując odpowiedniego suplementu diety z miłorzębem japońskim, warto jednak zwrócić uwagę na skład produktu i obecność składników aktywnych. Najlepsze preparaty z miłorzębem japońskim zawierają ekstrakt z liści rośliny standaryzowany na zawartość pożądanych składników bioaktywnych, takich jak ginkoflawonoglikozydy czy laktony terpenowe i są wolne od zbędnych dodatków i wypełniaczy. Decydując się na stosowanie preparatów z miłorzębem dwuklapowym, warto pamiętać, iż kilkudniowa suplementacja nie przyczyni się do występowania pozytywnych efektów - aby zauważyć korzystne rezultaty związane ze stosowaniem miłorzębu japońskiego, należy nastawić się na długoterminową podaż preparatu, która powinna trwać ok. 2-3 miesięcy.
Na rynku, oprócz suplementów diety zawierających ekstrakt z liści rośliny, można znaleźć także inne produkty z miłorzębem dwuklapowym. Dostępne są m.in. herbaty, nalewki czy napary wykorzystujące liście drzewa. Wyciąg z miłorzębu japońskiego stanowi także składnik kosmetyków, ponieważ uznaje się, że roślina może wzmacniać tkankę łączną skóry oraz stymulować proces produkcji kolagenu, a tym samym może opóźniać procesy starzenia. Co więcej, ponieważ Ginkgo biloba może pozytywnie oddziaływać na krążenie krwi i może wzmacniać naczynia krwionośne, roślina z rodziny miłorzębowatych stosowana jest do produkcji kremów przeznaczonych do pielęgnacji cery naczynkowej, ponieważ może zmniejszać widoczność naczyń krwionośnych.
Przeciwwskazania i skutki uboczne stosowania miłorzębu japońskiego
Choć Ginkgo biloba wykazuje właściwości prozdrowotne, które zostały potwierdzone naukowo, stosując miłorząb japoński, należy zachować szczególną ostrożność, m.in. ze względu na fakt, iż ekstrakt z liści rośliny może zwiększać ryzyko krwawienia. Tym samym nie należy stosować preparatów zawierających roślinę przed planowanym zabiegiem czy operacją. Ponadto osoby, które przyjmują leki przeciwzakrzepowe czy przeciwpłytkowe powinny skonsultować się z lekarzem prowadzącym przed rozpoczęciem stosowania suplementów diety z miłorzębem japońskim, gdyż ekstrakt z rośliny może nasilać działanie niektórych leków, a także wchodzić w niepożądane interakcje z farmaceutykami.
Skutki uboczne wynikające ze stosowania suplementów diety zawierających miłorząb japoński pojawiają się niezwykle rzadko. W sporadycznych przypadkach miłorząb dwuklapowy może przyczynić się do występowania dolegliwości, takich jak nudności, wymioty, bóle i zawroty głowy czy wysypki skórne.
Bibliografia:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10222153/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35056751/
- https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2468550X17302290
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23440785/
- https://pesquisa.bvsalud.org/portal/resource/pt/wpr-641209
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32097990/
