Cynamon to przyprawa otrzymywana z suszonej kory cynamonowca. Najczęściej spotykana jest w formie laski lub proszku. Wyróżnia się charakterystycznym, słodko-korzennym zapachem i lekko pikantnym smakiem, dzięki czemu wykorzystywana jest powszechnie jako dodatek do dań. Jednak cynamon, oprócz walorów organoleptycznych wykazuje również prozdrowotne właściwości. Jak cynamon wpływa na organizm człowieka? Jak go stosować? Czy cynamon wspomaga odchudzanie?
Spis treści
Cynamon - co to takiego?
Cynamon uznawany jest za jedną z najstarszych przypraw na świecie. Szacuje się, że pochodzi z Chin, gdzie znany i stosowany był już 3 tysiące lat przed naszą erą, jednak trudno dokładnie określić, kto wynalazł cynamon. Pierwsze wzmianki w księgach zielarskich dotyczące przyprawy sięgają 2700 r. p.n.e. W starożytnym Egipcie substancję wykorzystywano nie tylko jako dodatek do dań, ale również jako środek konserwujący ciało, używany podczas balsamowania i mumifikacji. Z kolei Taoiści uważali cynamon za pokarm bogów i wykorzystywali go jako składnik eliksiru zapewniającego siłę. Sądzili również, że noszenie przyprawy przy sobie może zapobiegać wszelkim chorobom.
Dziś cynamon stanowi składnik, który znaleźć można w niemal każdej kuchni. Przyprawa doceniana jest zarówno ze względu na wyjątkowy smak i aromat, jak i właściwości prozdrowotne.
Cynamon wyróżnia się brązowym zabarwieniem, silnym aromatem oraz słodkim i korzennym smakiem, który zawdzięcza obecności olejku cynamonowego. To składnik pozyskiwany z wysuszonej kory cynamonowca, czyli drzewa z rodziny wawrzynowatych, do której zaliczyć można ponad 250 różnych gatunków roślin, uprawiany w strefie klimatu subtropikalnego. Najbardziej znani przedstawiciele tego rodzaju to cynamon otrzymywany z cynamonowca cejlońskiego (z łac. Cinnamomum verum) oraz cynamon wonny, zwany także chińskim (z łac. Cinnamomum cassia).
Polecane produkty z cynamonem
Cynamon chiński a cynamon cejloński - różnice
Najbardziej znaną i docenianą odmianą substancji jest cynamon cejloński, ponieważ inne gatunki rośliny rzadko są importowane do Europy.
Cynamon wonny jest tańszy, a dla przeciętnego konsumenta, trudny do odróżnienia od cynamonu pochodzącego z Cejlonu, dlatego też często jest fałszywie sprzedawany, jako cejloński. Warto więc wiedzieć, jakie są różnice pomiędzy gatunkami przyprawy.
Rodzaje cynamonu różnią się od siebie wyglądem laski - cynamon cejloński przypomina cygaro i zwija się po obu stronach kory, z kolei cynamon wonny jest skręcony pojedynczo. Różnice można zauważyć także podczas mielenia laski - cynamon chiński jest trudny do zmielenia, natomiast pochodzący z Cejlonu nie sprawia żadnych trudności. Ponadto substancje różnią się nieco barwą - cynamon chiński ma ciemny, rdzawy kolor, z kolei cejloński - jasnobrązowe, jasne ubarwienie. Niewielkie różnice można również wyczuć w zapachu i smaku przyprawy - wonna odmiana jest bardziej pikantna i aromatyczna, z kolei cejlońska posiada cytrusową nutę. Istotną różnicą pomiędzy substancjami jest również zawartość kumaryn, czyli związków, którym przypisuje się hepatotoksyczne działanie. Cynamon chiński może zawierać ok. 1% kumaryn, z kolei cejloński ok. 0,004%. tym samym cynamon z Cejlonu jest ok. 250 razy bezpieczniejszy niż cynamon pochodzący z Chin.
Cynamon - co zawiera? Wartości odżywcze cynamonu
Cynamon wyróżnia się dość wysoką energetycznością, jednak wykorzystując niewielkie ilości przyprawy na co dzień, nie należy się tym przejmować. W 100 g produktu można znaleźć ok. 247 kcal, natomiast jedna łyżeczka produktu zawiera zaledwie 10 kcal. Ponadto w przyprawie można znaleźć niewielkie ilości białka i węglowodanów, a także witaminę K i składniki mineralne, takie jak żelazo, magnez czy wapń.
Cynamon zawiera również wiele związków czynnych i stanowi źródło substancji wyróżniających się wysoką aktywnością biologiczną. W produkcie można znaleźć polifenole, takie jak m.in. kwas cynamonowy, kwas galusowy czy katechiny, a także składniki lotne. W korze cynamonowca można wyróżnić także kumaryny i cynamoaldehyd, zwany również aldehydem cynamonowym, czyli związki odpowiedzialne za smak i zapach przyprawy.
Właściwości cynamonu. Jak cynamon wpływa na organizm?
Cynamon od tysięcy lat doceniany jest nie tylko ze względu na wyjątkowy smak i aromat, ale również na właściwości prozdrowotne. Jak cynamon wpływa na organizm?
Cynamon a cukrzyca
Badania naukowe skupiają się przede wszystkim na wpływie cynamonu na poziom cukru we krwi. Dotychczas przeprowadzone analizy sugerują, że stosowanie cynamonu może przyczyniać się do obniżenia poziomu hemoglobiny glikowanej, a także do zmniejszenia stężenia glukozy na czczo we krwi.
Choć Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne wyraziło stanowisko, informujące, że cynamon nie dostarcza korzyści zdrowotnych wśród osób cierpiących na cukrzycę, wiele danych naukowych wskazuje na to, że przyprawa może wykazywać właściwości hipoglikemizujące. Szczczególnie skuteczny w obniżaniu poziomu glukozy we krwi może okazać się aldehyd cynamonowy, którego źródłem jest olejek cynamonowy zawarty w przyprawie.
Cynamon a cholesterol
Ponadto badania dowodzą, że regularne spożywanie cynamonu może pozytywnie oddziaływać na obniżenie poziomu cholesterolu całkowitego w surowicy krwi, a także przyczynić się do zmniejszenia stężenia frakcji LDL cholesterolu i poziomu trójglicerydów we krwi.
Niektóre dane sugerują również, że cynamon może przyczyniać się do zwiększenia stężenia frakcji HDL cholesterolu, jednak inne wyniki zaprzeczają tym stwierdzeniom. Dlatego też potrzebne są dalsze analizy, aby określić wpływ przyprawy na poziom cholesterolu HDL w surowicy krwi.
Cynamon a PCOS
Zespół policystycznych jajników to schorzenie, które może wiązać się z występowaniem niepożądanych dolegliwości związanych z zaburzeniami metabolicznymi. Dane naukowe wskazują, że suplementacja cynamonem może pozytywnie oddziaływać na parametry zdrowotne wśród kobiet borykających się z PCOS.
Zgodnie z wynikami badań, cynamon może przyczyniać się do obniżenia poziomu cukru we krwi na czczo, a także do zmniejszenia poziomu cholesterolu całkowitego i trójglicerydów w surowicy krwi. Co więcej, może obniżać wartość wskaźnika insulinooporności (HOMA-IR). Istnieją również dane sugerujące, że cynamon może zwiększać regularność cyklów miesiączkowych.
Inne, potencjalne prozdrowotne właściwości cynamonu
Istnieją również publikacje sugerujące, że cynamon może:
- wykazywać właściwości przeciwzapalne, a tym samym być pomocny w terapii reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS), przyczyniając się do zmniejszenia poziomu białka C-reaktywnego i TNF-alfa, czyli cząsteczek występujących w ludzkim organizmie w nadmiernych ilościach podczas stanu zapalnego,
- zmniejszać i łagodzić bóle menstruacyjne oraz skracać czas ich trwania,
- wykazywać silne działanie dezynfekujące,
- przyczyniać się do zmniejszenia masy ciała - niektóre dane sugerują, że cynamon należy do termogeników, czyli substancji przyspieszających przemianę materii. Badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały, że aldehyd cynamonowy może aktywować reakcję termogeniczną w komórkach tłuszczowych i przyczyniać się do redukcji masy ciała, z kolei inne dane sugerują, że cynamon może sprzyjać obniżeniu wskaźnika BMI. Istnieją jednak również wyniki informujące, że przyprawa nie wykazuje właściwości odchudzających, dlatego też wciąż potrzeba dalszych badań, aby potwierdzić wpływ cynamonu na redukcję masy ciała,
- wykazywać aktywność przeciwutleniającą, a tym samym przyczyniać się do neutralizowania wolnych rodników i zmniejszania stresu oksydacyjnego w ustroju, a także opóźniać procesy starzenia,
- korzystnie wpływać na mikroflorę jelitową, m.in. poprzez zwiększanie ilości pożytecznych bakterii w jelitach,
- być pomocny w bolesnych skurczach żołądka, a także w niestrawnościach i wzdęciach,
- w nieznacznym stopniuwykazywać właściwości obniżające ciśnienie krwi,
- odświeżać oddech i neutralizować bakterie w jamie ustnej.
Zastosowanie cynamonu
Cynamon to wszechstronny produkt, który może być wykorzystywany zarówno w kuchni, jak i w przemyśle farmaceutycznym czy kosmetycznym, a nawet w rolnictwie. Jak stosować cynamon?
Cynamon - zastosowanie w kuchni
Cynamon to aromatyczna przyprawa, która ma charakterystyczny zapach. Sprawdzi się zarówno jako dodatek do dań słodkich - ciast i wypieków, jak i do potraw wytrawnych - ryb i mięs. Często substancja wykorzystywana jest podczas przygotowywania owsianki, koktajlu lub ciastek, znanych jako cynamonki.
Cynamon często stosowany jest także jako dodatek do napojów, np. kawy. Dlaczego warto dodawać cynamon do kawy? Połączenie przyprawy z kofeiną może pozytywnie wpływać na procesy trawienne, a także może być pomocne w redukcji masy ciała.
Ponadto cynamon można znaleźć wśród składników likierów, grzanego wina, kompotów czy dżemów.
Inne zastosowania cynamonu
Oprócz w kuchni cynamon doceniany jest również w przemyśle kosmetycznym, gdzie używany jest składnik kosmetyków, np. kremów i balsamów, ze względu na właściwości aromatyzujące. Przyprawę wykorzystuje się również w produkcji perfum, a także past do zębów - zawarty w produkcie olejek cynamonowy może być pomocny w przypadku występowania próchnicy zębów i stanów zapalnych dziąseł.
Oprócz w kosmetyce cynamon stosowany jest również w przemyśle farmaceutycznym, jako substancja poprawiająca smak i zapach niektórych leków. Bywa również używany jako składnik preparatów, które dodawane są do pasz zwierząt.
3 szybkie przepisy z cynamonem
Skoro cynamon może wykazywać wiele prozdrowotnych właściwości, warto włączyć go do codziennego jadłospisu. Jakie szybkie i smaczne dania można stworzyć z jego udziałem?
Ryż na mleku z jabłkiem i cynamonem
Potrawa, która sprawdzi się zarówno wśród młodszych, jak i wśród starszych. Danie, które zadowoli kubki smakowe o poranku, jak również na wieczór. Ryż na mleku z jabłkiem i cynamonem to smak dzieciństwa, do którego warto wracać niezależnie od wieku!
Składniki: Szklanka mleka, 100 g białego ryżu, 1 jabłko, łyżeczka miodu, pół łyżeczki cynamonu.
Sposób przygotowania: Mleko zagotować, dodać ryż i łyżkę miodu. Gotować, aż ryż będzie miękki. Gdy ryż będzie gotowy, dodać cynamon i wymieszać. Jabłko obrać, zetrzeć na tarce i również dodać do ryżu. Wszystkie składniki wymieszać i przełożyć na talerz.
Cynamonki - bułeczki z cynamonem
Choć nie jest to najbardziej dietetyczny wypiek, jest naprawdę smaczny. Czasami można pozwolić sobie na takie małe grzeszki...
Najszybsze cynamonki można przygotować z gotowego ciasta francuskiego. Mając nieco więcej czasu, warto rozważyć samodzielne przygotowania ciasta lub stworzenie cynamonków na bazie drożdży. Niezależnie od tego, którą opcję wybierzesz, ciastka na pewno będą pyszne! Aby ułatwić Ci zadanie, prezentujemy przepis na drożdżową wersję cynamonków.
Składniki: 120 ml mleka, 25 g świeżych drożdży, 250 g mąki pszennej, 15 g cukru, 1 jajko, 50 g masła, 2 łyżeczki cynamonu, 2 łyżeczki cukru waniliowego.
Sposób przygotowania: Podgrzać mleko, dodać drożdże i cukier, i stworzyć rozczyn. Mąkę przesiać do miski, dodać jajko i przygotowany rozczyn. Ugnieść ciasto i pozostawić na pół godziny do wyrośnięcia. Gotowe ciasto rozwałkować i posmarować masłem. Posypać cynamonem i cukrem waniliowym i zawinąć w rulon. Pociąć w poprzek. Gotowe "ślimaki" układać na wyłożonej papierem do pieczenia blaszce. Piec w nagrzanym do 180 stopni piekarniku przez ok. 15 minut, aż do zarumienienia ciasta.
Pieczone jabłko z twarogiem i cynamonem
Aromatyczna przekąska, która najlepiej smakuje zimą, spożywana przy kominku, jednak doskonale sprawdzi się jako drugie śniadanie czy podwieczorek o każdej porze roku!
Składniki: 1 jabłko, 1 łyżeczkę cynamonu, 30 g twarogu półtłustego.
Sposób przygotowania: Jabłko umyć i rozkroić na pół, a następnie wydrążyć gniazdo nasienne. Twaróg wymieszać z cynamonem i umieścić wewnątrz połówek jabłka. Zawinąć w folię aluminiową i umieścić na 25 minut w piekarniku nagrzanym do 200 stopni.
Cynamon - przeciwwskazania i skutki uboczne
Amerykańska Agencja Żywności i Leków uznała cynamon za substancję bezpieczną dla człowieka i nadała jej status GRAS (z ang. Generally Recognized As Safe).
Zbyt duże spożycie cynamonu może przyczynić się do wystąpienia mdłości i wymiotów, a także nadmiernego pocenia. Ponadto ostrożność podczas stosowania przyprawy powinny zachować osoby borykające się z dolegliwościami związanymi z woreczkiem żółciowym i całym układem pokarmowym - w cynamonie obecne są bowiem substancje, które mogą wpływać na właściwości żółci i wydzielanie soków trawiennych.
Ze względu na większą zawartość kumaryn w cynamonie chińskim, warto wybierać cynamon cejloński, który wyróżnia się niższą zawartością substancji, wykazującej działanie toksyczne i zaburzające pracę wątroby.
Bibliografia:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22579946/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29046261/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26023601/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36747357/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29737802/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24813595/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29722610/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23867208/
