Obniżona temperatura ciała – przyczyny, objawy i zagrożenia
Temperatura ciała stanowi istotny wskaźnik umożliwiający ocenę stanu zdrowia człowieka. Normalna temperatura, którą można zaobserwować u dorosłych osób, zazwyczaj oscyluje wokół 36,6 stopni Celsjusza. Gdy jest za wysoka, mówimy o gorączce i sięgamy po leki przeciwgorączkowe. Na skutek czynników środowiskowych lub występowania niektórych chorób, może jednak również dojść do jej spadku. Co oznacza niska temperatura ciała? Jakie mogą być objawy hipotermii? Czy da się naturalnie podwyższyć temperaturę organizmu? Co robić, gdy za niska temperatura utrzymuje się przez dłuższy czas? Niska temperatura i poty - na co może wskazywać?
Spis treści
- Niska temperatura ciała – co naprawdę oznacza i kiedy powinna niepokoić?
- Przyczyny obniżonej temperatury ciała – od przeziębienia po poważniejsze choroby
- Objawy towarzyszące obniżonej temperaturze – jak rozpoznać problem?
- Czy niska temperatura ciała jest groźna? Możliwe konsekwencje i powikłania
- Jak prawidłowo mierzyć temperaturę ciała?
- Domowe sposoby na podniesienie temperatury ciała
- Suplementy na odporność przy obniżonej temperaturze ciała – co warto stosować?
- Niska temperatura u dzieci – kiedy reagować i jak pomóc?
- Obniżona temperatura ciała w ciąży – czy to powód do niepokoju?
- Co oznaczają zmiany temperatury ciała i o czym mogą świadczyć?
Niska temperatura ciała – co naprawdę oznacza i kiedy powinna niepokoić?
Prawidłowa temperatura ciała człowieka mieści się w przedziale od 36,5 do 37,0 stopni Celsjusza. Wśród dzieci za normę przyjmuje się pomiary pomiędzy 36,0 a 37,5 stopni Celsjusza, z kolei w gronie osób starszych wartości wynoszące 35,8–36,9. Choć temperatura wskazywana przez termometr może się różnić w zależności od miejsca pomiaru czy pory dnia, jej spadek często stanowi powód do niepokoju. Czy słusznie?
Obniżona temperatura przy infekcji występuje wówczas, gdy termometr wskazuje mniej niż 36,5 stopni Celsjusza. Gdy termometr pokazuje mniej niż 35,0 stopni Celsjusza, dochodzi do hipotermii, czyli wychłodzenia organizmu. To zjawisko występujące wówczas, gdy ludzki ustrój szybciej traci ciepło, niż jest w stanie je wytworzyć, co może wiązać się z poważnymi konsekwencjami.
Przyczyny obniżonej temperatury ciała – od przeziębienia po poważniejsze choroby
Spadek temperatury ciała może mieć wiele przyczyn. Nie powinien jednak stanowić powodu do niepokoju, jeśli jest stanem przejściowym. Najczęstszą przyczyną zbyt niskiej temperatury ludzkiego organizmu jest błąd pomiarowy, związany z używaniem elektronicznego termometru, który w nieodpowiedni sposób przylega do ciała.
Temperatura człowieka może ulec spadkowi na skutek przebywania w zimnym pomieszczeniu, przemoczenia, stosowania niektórych leków. Temperatura 35 stopni u dorosłego może być związana również z występowaniem poważnych chorób. Spadek temperatury ciała można zaobserwować w przypadku schorzeń, takich jak:
- niedoczynność tarczycy
- cukrzyca
- hipoglikemia
- sepsa
- niewydolność nerek
- niedokrwistość
- niewydolność wątroby
- niedożywienie
- zaburzenia metabolizmu
Zbyt niska ciepłota ciała może też wskazywać na zaburzenia neurologiczne, takie jak stwardnienie rozsiane, udar czy niedoczynność przysadki mózgowej, które wpływają na ośrodek termoregulacji w podwzgórzu.
Objawy towarzyszące obniżonej temperaturze – jak rozpoznać problem?
Krótkotrwałe obniżenie ciepłoty ciała nie powinno przyczyniać się do wystąpienia niepożądanych symptomów, choć niekiedy można zaobserwować osłabienie organizmu czy też uczucie zmęczenia i senność. W przypadku długotrwałego występowania spadku temperatury mogą pojawić się objawy, takie jak np. zawroty głowy, uczucie kołatania serca, dezorientacja czy bladość skóry.
W przypadku łagodnego wyziębienia, gdy wartością wskazywaną przez termometr jest temperatura człowieka poniżej 36 stopni, może dojść do dreszczy, przyspieszenia pracy serca, obkurczenia naczyń krwionośnych oraz sztywności mięśni. Gdy spadnie poniżej 35 stopni mogą natomiast pojawić się zaburzenia świadomości i brak wrażliwości na bodźce.
Czy niska temperatura ciała jest groźna? Możliwe konsekwencje i powikłania
Niewielki i chwilowy spadek temperatury ciała nie powinien być powodem do obaw. W sytuacji, gdy u pacjenta występują również inne niepokojące objawy, warto skonsultować się z lekarzem w celu przeprowadzenia wywiadu medycznego i diagnostyki, która pomoże wykluczyć ewentualne choroby. Może obejmować badania, takie jak np. stężenie poziomu hormonów tarczycy, poziom przeciwciał i leukocytów we krwi czy też poziom glukozy w surowicy krwi.
W przypadku podejrzenia wyziębienia należy ochronić organizm przed dalszą utratą ciepła, wykorzystując do tego celu np. metalizowaną folię. Warto również wezwać pomoc medyczną, która może wykorzystać metody ogrzewania czynnego, polegające na stosowaniu kołdry wypełnionej ciepłym powietrzem, czy dożylnego podania specjalnych płynów, a w przypadku ciężkiej hipotermii może również wykorzystać metody ogrzewania w krążeniu pozaustrojowym.
Niska temperatura a hipotermia – czym się różnią?
Długotrwałe utrzymywanie się niskiej temperatury ciała może prowadzić do ujemnego bilansu cieplnego, zwiększając ryzyko wystąpienia hipotermii, której objawy mogą się różnić w zależności od stopnia wychłodzenia.
Temperatura ciała poniżej 36 stopni oraz niższe wartości wskazywane przez termometry może przyczyniać się do rozwoju powikłań związanych z wychłodzeniem organizmu. Wówczas może dojść m.in. do zaburzenia rytmu serca czy niewydolności oddechowej, a także do zespołu odmrożeń - hipotermia może zwiększać ryzyko uszkodzenia tkanek, a w skrajnych przypadkach może powodować ich martwicę, co może wiązać się z koniecznością amputacji. Głęboka hipotermia może skutkować także utratą świadomości i niewydolnością narządów, co może prowadzić do śmierci człowieka.
Polecane suplementy na odporność
Jak prawidłowo mierzyć temperaturę ciała?
Jeszcze do niedawna do pomiaru temperatury ciała używano głównie termometrów rtęciowych. Obecnie ich miejsce coraz częściej zajmują urządzenia elektroniczne i bezdotykowe, które umożliwiają dokonywanie pomiarów w różnych miejscach. Najpopularniejsza technika polega na mierzeniu temperatury pod pachą. Wystarczy umieścić termometr w dole pachowym i po kilku minutach odczytać wynik. Najbardziej precyzyjnym sposobem na określenie ciepłoty ciała jest jednak temperatura mierzona w odbycie.
Jak uniknąć błędów podczas mierzenia temperatury ciała? Po pierwsze, zawsze należy czekać do końca, aż urządzenie zakończy pomiar. Po drugie, najlepiej mierzyć temperaturę w stabilnych warunkach otoczenia. Po trzecie, warto pamiętać, że pomiar temperatury pod pachą na ogół jest nieco mniej dokładny niż pomiar w ustach czy odbycie.
Domowe sposoby na podniesienie temperatury ciała
Aby zwiększyć temperaturę ciała, warto zadbać o komfort cieplny poprzez odpowiedni dobór ubrań - odzież należy dopasować do warunków atmosferycznych panujących na zewnątrz. Niska temperatura - jak jeszcze ją podnieść? Dobrym rozwiązaniem może okazać się warstwowe zakładanie ubrań metodą "na cebulkę", korzystając z odzieży wykonanej z naturalnych materiałów. Co więcej, pomocnym rozwiązaniem może okazać się termofor, ciepła kąpiel czy spożywanie gorących płynów, np. ciepłej herbaty z miodem i cytryną. Dobrym pomysłem może być również wykonywanie ćwiczeń fizycznych o umiarkowanej intensywności, które mogą pobudzić krążenie krwi, sprzyjając podniesieniu ciepłoty i temperatury człowieka.
Suplementy na odporność przy obniżonej temperaturze ciała – co warto stosować?
Osoby zastanawiające się, jak podwyższyć temperaturę ciała, powinny uwzględnić w codziennym jadłospisie przyprawy wykazujące rozgrzewające właściwości oraz suplementy diety, które mogą zawierać cenne składniki. Wsparciem w zwiększaniu temperatury ludzkiego organizmu może okazać się m.in. chili, imbir, kardamon, cynamon czy kurkuma, a także gorczyca, goździki, czarny pieprz i gałka muszkatołowa.
Aby zwiększyć temperaturę ciała, warto również zadbać o prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, gdyż częstą przyczyną zmniejszonej temperatury jest przeziębienie czy infekcja wirusowa lub bakteryjna. Wówczas cennym wsparciem dla organizmu mogą okazać się suplementy na odporność.
Niska temperatura u dzieci – kiedy reagować i jak pomóc?
Obniżona temperatura ciała u dziecka, podobnie jak i w przypadku osób dorosłych, może mieć wiele przyczyn. Najczęściej taki stan jest związany z występowaniem infekcji lub wynika z czynników środowiskowych, takich jak przebywanie w chłodnym pomieszczeniu, mokrej pieluszce lub nieodpowiednim ubraniu. Zbyt niska temperatura ciała u dziecka najczęściej dotyczy najmłodszych pacjentów, co wynika z faktu, iż organizm malucha, a tym samym proces regulacji temperatury ciała, nie jest jeszcze w pełni rozwinięty. W pierwszych miesiącach życia niemowlęta często się pocą i łatwo może dojść także do wyziębienia ich organizmu.
Obniżona temperatura ciała w ciąży – czy to powód do niepokoju?
Ponieważ ciąża stanowi wymagający stan dla organizmu kobiety, wśród przyszłych matek niekiedy również można zaobserwować obniżenie ciepłoty ciała, które jest zjawiskiem fizjologicznym, wynikającym z przyspieszonego metabolizmu i zwiększonego wydzielania ciepła, które ma zapobiegać przegrzaniu organizmu, zmuszonego do intensywnej pracy. Temperatura w ciąży zmniejsza się jednak zaledwie o kilka dziesiętnych stopni. Zbyt niska temperatura w ciąży może wskazywać np. na niedokrwistość. Dlatego też wśród kobiet spodziewających się dziecka, taki stan zawsze warto skonsultować z lekarzem prowadzącym.
Co oznaczają zmiany temperatury ciała i o czym mogą świadczyć?
Niska temperatura ciała stanowi efekt dysproporcji pomiędzy zdolnością ustroju do wytwarzania ciepła, a jego utratą. Nieznaczne wahania temperatury ciała stanowią fizjologiczne zjawisko i mogą być zależne m.in. od pory dnia, jednak długotrwałe mogą być związane z zaburzeniami hormonalnymi lub poważnymi schorzeniami, dlatego też w przypadku występowania niepokojących objawów należy skonsultować się z lekarzem i wykonać odpowiednią diagnostykę. Warto także regularnie wykonywać pomiary, ponieważ spadek temperatury ciała poniżej 35 stopni może prowadzić do hipotermii, stanowiąc bezpośrednie zagrożenie dla życia człowieka.
Data ostatniej aktualizacji: 04.10.2025
Bibliografia