Białka wegańskie
Białko wegańskie to białko pochodzące ze źródeł roślinnych m.in. z soi, konopi, grochu czy ryżu. To doskonała alternatywa dla popularnego białka serwatkowego, która pomoże pokryć zapotrzebowanie na ten makroskładnik w organizmie zarówno wśród zwolenników diet roślinnych, jak i otwartych na nowości miłośników mięsnego trybu życia.
Czym jest białko wegańskie?
Białko to jeden z trzech podstawowych makroskładników (obok tłuszczów i węglowodanów), które jest niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Stanowi jeden z najważniejszych składników budulcowych, jednak odgrywa również wiele innych, istotnych ról w ustroju m.in. energetyczną czy odpornościową.
Białko wegańskie spełnia wszystkie funkcje białek, a różni się jedynie pochodzeniem. Jest to białko roślinne, np. białko grochu, a nie, jak w przypadku białka serwatkowego, składnik pochodzenia zwierzęcego.
Białko wegańskie - dla kogo?
Białko wegańskie stanowi dobrą alternatywę dla klasycznego białka wśród osób, które ze względów kulturowych, religijnych, zdrowotnych lub ideologicznych zrezygnowały w diecie z produktów pochodzenia zwierzęcego. Jest więc świetnym wyborem zarówno dla wegetarian, jak i wegan.
Jednocześnie jest to doskonała opcja dla osób zmagających się z alergiami pokarmowymi.
Z białka wegańskiego mogą także jak najbardziej korzystać wszyscy sportowcy, zarówno ci na dietach roślinnych, jak i miłośnicy mięsnego jadłospisu, którzy chcą spróbować odżywki bazującej na nieco innych składnikach niż klasyczne produkty tego typu.
Właściwości i funkcje białka wegańskiego
Białka wegańskie to w większości niepełnowartościowe proteiny, które nie dostarczają do organizmu wszystkich, niezbędnych aminokwasów egzogennych.
Jednakże białko sojowe, jak i proteiny pochodzące z konopi i komosy ryżowej, wyróżniają się satysfakcjonującym zestawem aminokwasów. Ponadto białka roślinne wykorzystywane w wegańskich odżywkach są zwykle dobrane w taki sposób, aby ostatecznie dostarczać do organizmu pełnowartościowy zestaw protein.
Białko wegańskie zawiera mniej tłuszczu i cholesterolu niż białko pochodzenia zwierzęcego, a tym samym stanowi jego zdrowy, niskoenergetyczny zamiennik. Roślinne wersje makroskładnika wyróżniają się także zróżnicowanym czasem wchłaniania, co wpływa na szeroki profil działania. Ponadto białka wegańskie wnoszą do organizmu jednocześnie wartościowe składniki odżywcze, takie jak np. magnez czy żelazo.
Białko roślinne, tak samo, jak białko zwierzęce, zwiększa uczucie sytości i reguluje pracę układu pokarmowego. Ponadto odpowiada za syntezę neuroprzekaźników, wzmocnienie odporności i poprawę pracy układu nerwowego.
Białko wegańskie w diecie sportowców
Dieta wegańska i wegetariańska jest coraz częściej stosowana przez osoby aktywne fizycznie. Badania naukowe potwierdzają, że roślinny styl życia pozytywnie wpływa na zdrowie i samopoczucie, a jednocześnie nie przyczynia się do obniżenia zdolności wysiłkowych, a wręcz przeciwnie, niekiedy sprzyja poprawie wyników sportowych.
Tym samym białko wegańskie przyspiesza regenerację pomiędzy treningami wśród sportowców. Łagodzi także dolegliwości bólowe w mięśniach i wspomaga naprawę uszkodzonych tkanek. Dodatkowo białko pochodzenia roślinnego pomaga zwiększyć masę mięśniową i siłę. Wspiera także kondycję fizyczną.
Niedobór białka - skutki
Istotne jest, aby każdego dnia spożywać odpowiednią ilość białka i pokrywać zapotrzebowanie na ten makroskładnik. Szczególnie wśród sportowców, niedobór protein może nieść ze sobą poważne konsekwencje.
Niewystarczająca podaż makroskładnika może przyczynić się do pogorszenia samopoczucia, osłabienia odporności i zaburzeń pracy układu nerwowego.
Co więcej, niedobory protein mogą skutkować ubytkiem masy mięśniowej, bólami stawów i mięśni, utrzymującymi się przez długi czas "zakwasami", pogorszeniem i spowolnieniem procesów regeneracji oraz zaostrzeniem stanów zapalnych, a jednocześnie pogorszeniem efektywności i skuteczności treningu.
Jakie białko wegańskie wybrać?
Na rynku istnieje szeroki wybór odżywek białkowych bazujących na białkach wegańskich, jednak jak wybrać ten właściwy suplement?
Preparaty zawierające białko wegańskie nie są tak kremowe, jak te bazujące na mleku krowim, dlatego też ich konsystencja jest nieco inna od tradycyjnych odżywek białkowych. Jednakże mimo to, dostępnych jest wiele różnorodnych kompozycji smakowych mieszanek białek wegańskich, dlatego z pewnością każdy konsument znajdzie coś odpowiedniego dla siebie.
Wybierając odpowiednią odżywkę wegańską, warto zwrócić uwagę na skład aminokwasów, wchłanialność i strawność białka. Istotne jest także, aby produkt był dobrze rozpuszczalny i smaczny. Dzięki temu białko wegańskie może być stosowane z równie wysoką skutecznością co białko pochodzenia zwierzęcego.
Jak stosować wegańskie odżywki białkowe?
Odżywki białkowe, zarówno wegańskie, jak i bazujące na białku serwatkowym, należy zawsze stosować zgodnie z zaleceniami producenta umieszczonymi na opakowaniu lub ulotce produktu.
Najczęściej wśród osób dorosłych podejmujących umiarkowaną aktywność zaleca się podaż białka na poziomie 0,8-1,2 g/ kg. m.c. dziennie. Z kolei wśród sportowców i osób, które uprawiają intensywne wysiłki, wartość ta waha się średnio na poziomie 2,2 g/ kg m.c. na dobę.
Odpowiednia podaż i zapotrzebowanie na makroskładnik są jednak zależne od wielu czynników, takich jak płeć, wiek, masa ciała, a także rodzaj i częstotliwość podejmowanego wysiłku fizycznego.
