Na pewno znasz L-argininę, czyli aminokwas endogenny, który bierze udział w wielu fizjologicznych procesach zachodzących w ludzkim organizmie. Czy słyszałeś również o pochodnej L-argininy, wytwarzanej w procesie naturalnej fermentacji, zwanej agmatyną?
Siarczan agmatyny to organiczny związek chemiczny, który powstaje w organizmie w wyniku dekarboksylacji L-argininy. Substancja ta pełni funkcję neurotransmitera, wykazując szerokie spektrum działania w ośrodkowym układzie nerwowym. Stosowana jest także w suplementach, gdyż istotnie wpływa na rozszerzenie naczyń krwionośnych i w dalszej kolejności na maksymalizację efektu pompy mięśniowej.
Agmatyna- co to właściwie jest?
To substancja wytwarzana z L-argininy w procesie naturalnej fermentacji. Jest metabolitem naturalnie występującym w organizmie człowieka m.in. w jelicie cienkim czy wątrobie. Gromadzona jest natomiast w komórkach nerwowych. Pochodna L-argininy należy do amin biogennych.
Ten związek chemiczny został odkryty na początku XX wieku przez L. K. M. L. Albrechta Kossela. Co ciekawe, pierwszy raz agmatynę zbadano w spermie śledzia. Obecnie związek ten uważany jest za neuromodulator i substancję nootropową, zwaną także inteligentnym lekiem. Jednak czy naprawdę agmatyna jest SUPER wersją L-argininy?
Wpływ agmatyny na organizm
Analizowanie wpływu i funkcji agmatyny na organizm ludzki zajęło wiele lat i właściwie, można powiedzieć, że trwa nadal. Przełomowy moment w badaniach nastąpił w 1994 roku, gdy odkryto m.in. udział związku chemicznego w wielu reakcjach metabolicznych.
Jak już wcześniej wspomnieliśmy, agmatyna wykazuje szerokie spektrum działania. Pochodna L-argininy:
- zwiększa przepływ krwi,
- wpływa na poziomy tlenku azotu,
- maksymalizuje efekt pompy mięśniowej,
- zwiększa poziomy dopaminy,
- przyspiesza regenerację,
- wykazuje działanie przeciwdepresyjne,
- rozszerza naczynia krwionośne,
- poprawia koncentrację,
- cechuje się silnymi właściwościami neuroprotekcyjnymi,
- poprawia ukrwienie narządów płciowych,
- może spowodować usprawnienie procesu lipolizy,
- jest pomocna w terapiach leczenia uzależnień,
- wykazuje działanie przeciwdrgawkowe,
- poprawia nastrój,
- obniża ciśnienie krwi,
- wykazuje działanie neuroochronne bądź neurotoksyczne, w zależności od warunków i miejsca oddziaływania (co, przypuszcza się, może mieć istotne znaczenie w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych),
- wpływa na zwiększenie wydzielania soku żołądkowego,
- poprawia glikemię.
I to nadal nie wszystkie właściwości tego związku chemicznego!
Polecane produkty
Działanie agmatyny jest naprawdę bardzo szerokie, omówmy zatem kilka najistotniejszych, i najlepiej przebadanych, aspektów działania pochodnej L-argininy.
Agmatyna a modulacja produkcji tlenku azotu
W organizmie tlenek azotu produkowany jest w wyniku utleniania L-argininy. Agmatyna, która jest metabolitem argininy, stanowi jeszcze lepszy stymulator produkcji tlenku azotu i zwiększa pompę mięśniową. NO rozszerzając naczynia krwionośne, powoduje lepszy przepływ krwi i substancji odżywczych wspierających ich regenerację, a w dalszej kolejności wpływa na maksymalizację pompy mięśniowej. Dzięki temu, organizm napełnia mięśnie krwią bogatą w tlen oraz cenne składniki odżywcze. Dodatkowo przyspiesza to usuwanie toksyn i niekorzystnych związków z tkanek. Jednocześnie pompa mięśniowa ułatwia też powrót żylny. Dzięki temu metabolit argininy obniża ciśnienie krwi w naczyniach krwionośnych i wykazuje działanie kardioprotekcyjne.
Ogromną pompę mięśniową wykorzystuje się mając na celu poprawienie efektywności treningowej, szczególnie podczas wysiłków siłowych, dlatego agmatyna dostarczana jest do organizmu przed rozpoczęciem wysiłku fizycznego.
Agmatyna- pomoc w depresji
W badaniach przeprowadzonych na myszach udowodniono, iż agmatyna wykazuje działanie podobne do antydepresantów. Co ciekawe, właściwości antydepresyjne agmatyny widoczne są już po zastosowaniu niewielkich dawek substancji!
Choć depresja stanowi chorobę, której podłoże wciąż nie jest do końca znane, siarczan agmatyny wykazuje działanie antydepresyjne na kilka sposobów.
Z jednej strony pochodna L-argininy blokuje neuroprzekaźnik, jakim jest glutaminian. Jego nadmiar w organizmie uważany jest za jedną z przyczyn depresji (zgodnie z glutaminergiczną hipotezą depresji). Z drugiej zaś strony, agmatyna zwiększa poziom neuroprzekaźników, takich jak serotonina, noradrenalina i dopamina, które są odpowiedzialne za poczucie radości i szczęścia. Tym samym agmatyna nie tylko zmniejsza niepokój, ale także wpływa na poprawę nastroju. Naukowo udowodniona jest także synergia pomiędzy agmatyną a wieloma lekami przeciwdepresyjnymi.
Skoro agmatyna radzi sobie z tak poważną chorobą, jak depresja, nie budzi wątpliwości również fakt, iż związek ten wykazuje działanie warunkujące pozytywne efekty w leczeniu stanów lękowych i obniżaniu poziomu kortyzolu.
W dzisiejszych czasach niemożliwe jest życie bez stresu. Nie ma nic złego w chwilowych wzrostach poziomu kortyzolu, jednak niebezpieczny staje się stan długotrwałego podwyższenia tego związku w organizmie. Agmatyna świetnie radzi sobie z przywróceniem właściwego poziomu substancji i optymalizuje poziomy kortyzolu oraz obniża występujące w organizmie stany lękowe i niepokój.
By apetyt wzrósł... czyli agmatyna na zwiększenie łaknienia
Wykonane badania udowodniły, iż przyjmowanie agmatyny zwiększa apetyt. W doświadczeniu przeprowadzonym na szczurach wykazano, że zwierzęta, które otrzymywały pochodną L-argininy spożywały większe ilości kalorii i chętniej sięgały po produkty bogate w węglowodany. Co równie ciekawe, u szczurów karmionych wielokrotnie dużą dawką metabolitu argininy, nie ulegała zmniejszeniu zdolność pobudzania apetytu. Dzięki temu można uznać, iż agmatyna stanowi dobry suplement dla osób mających problem z przybraniem na wadze.
Agmatyna jako uśmierzacz bólu
Kiedy zwykłe leki przeciwbólowe nie działają, szukasz różnych rozwiązań. Warto więc zwrócić uwagę na przeciwbólowe właściwości agmatyny. Badania dowodzą, iż receptory imidazolowe, opiatowe, serotoninowe czy alfa-adrenergiczne oddziałują z agmatyną i przyczyniają się do uśmierzenia bólu.
Metabolit argininy blokuje receptory bólu, przez co zwiększa tolerancję organizmu na ten czynnik.
Co ciekawe, mimo że agmatyna sama w sobie wykazuje działanie przeciwbólowe, to również w połączeniu z innymi lekami przeciwbólowymi korzystnie wpływa na organizm, zwiększając moc i skuteczność przyjmowanych medykamentów.
Ponadto agmatyna wykorzystywana jest w terapiach uzależnień. W badaniach zwrócono uwagę na efekt redukujący symptomy odstawienia alkoholu, które są tłumaczone oddziaływaniem z receptorami imidazolinowymi, alfa-adrenergicznymi, NMDA i inhibicją NOS.
Co więcej, siarczan agmatyny hamuje receptor nikotynowy i zapobiega objawom głodu narkotycznego. Substancja ta m.in. zapobiega tolerancji i uzależnieniu od morfiny poprzez aktywacje receptorów imidazolowych. Zwiększa też odporność organizmu na uzależniające działania innych leków.
Moc, energia, wytrzymałość
Skuteczność agmatyny przebadano także w zakresie wzrostu siły, energii i wytrzymałości po jej zastosowaniu. Badania dowodzą, iż metabolit L-argininy, który blokuje receptory bólu, wpływa tym samym na zmniejszenie odczuwania bólu i jednocześnie zwiększa wytrzymałość organizmu.
Dodatkowo agmatyna sprzyja regeneracji receptorów dopaminowych, czyli wywołuje wzrost chęci do działania i zwiększa poziom energii. To powoduje spotęgowanie wrażliwości organizmu na tę substancję, a tym samym przyczynia się do zwiększenia wytrzymałości.
Ponadto analizy dowodzą, iż substancje, które zwiększają produkcję tlenku azotu, mogą także powodować wzrost siły. W suplementacji sportowej to bardzo ważny aspekt, na który osoby aktywne fizycznie zwracają uwagę przed wyborem produktów przedtreningowych.
Jakby tego było mało, agmatyna zwiększa wydzielanie adrenaliny i noradrenaliny, i wyrównuje poziom dopaminy. Tym samym zwiększa ukrwienie tkanki mięśniowej, co wpływa pozytywnie na dotlenienie mięśni, jednocześnie zwiększając ich wytrzymałość i siłę.
Optymalna dawka metabolitu L-argininy
Badania sugerują, iż agmatyna podawana pacjentom przez maksymalnie 3 tygodnie zapewniła skuteczne i bezpieczne zmniejszenie bólu neuropatycznego. Również w wieloletnim doświadczeniu naukowym udowodniono, iż nawet duże dawki siarczanu agmatyny nie przyczyniły się do wywołania niepożądanych objawów i dysfunkcji organizmu.
Substancja ta ma szerokie zastosowanie zwłaszcza w świecie sportowców, gdyż istotnie wpływa na zwiększenie wydajności podczas wysiłku fizycznego. Mimo to bezpieczna dawka wciąż nie została do końca określona.
Wyżej opisane, wieloletnie badanie sugeruje, że dawka powyżej 2 g jest całkowicie bezpieczna, z kolei inne dane sugerują, aby każdego dnia przyjmować agmatynę w porcji nie większej niż 750 mg.
Kolejne źródła tłumaczą, że większą dawkę siarczanu agmatyny należy wykorzystywać w celach leczniczych (od 1,3 g do 2,6 g na dobę), natomiast nieco niższą porcję (od 0,5 g do 1,0 g na dobę) w suplementacji sportowej.
Uśredniona zalecana wartość przyjmowania suplementu wynosi około 500 mg / dobę.
Skutki uboczne suplementacji agmatyną
Zgodnie z wynikami 5-letnich badań przeprowadzonych z wykorzystaniem wysokiej dawki metabolitu argininy (niemal 3 g substancji), nie zaobserwowano działań niepożądanych ani dysfunkcji organizmu wywołanych przez agmatynę.
Może się jednak zdarzyć, iż regularne przyjmowanie agmatyny przyczyni się do wystąpienia objawów takich jak dyskomfort żołądkowy czy znaczne obniżenie ciśnienia krwi. Takich skutków ubocznych nie stwierdzono u żadnej istotnej grupie badanych, jednak istnieją przesłanki, iż agmatyna może wywoływać wymienione objawy, szczególnie wśród osób przyjmujących zbyt duże dawki suplementu.
Dozwolona czy zabroniona, jak to właściwie jest?
Rozwiewając wszelkie wątpliwości, agmatyna jest jednak substancją zakazaną w naszym kraju. Wynika to z tego, iż wciąż nie przeprowadzono wystarczającej ilości badań naukowych, które potwierdzałyby bezpieczeństwo spożywania pochodnej L-argininy.
Działanie agmatyny jest wszechstronne i wieloobszarowe, należy więc zachować ostrożność, mimo istniejących przesłanek o pozytywnym wpływie na organizm człowieka.
Substancja ta zakazana jest nie tylko na terenie Polski, ale również całej Unii Europejskiej. Na świecie brakuje wystarczających danych, aby uznać, że agmatyna stanowi substancję w pełni bezpieczną dla człowieka.
Słowem zakończenia...
Agmatyna to interesujący związek chemiczny, który prawdopodobnie wykazuje korzystny wpływ na organizm człowieka, zarówno w świecie sportowców, jak i osób cierpiących na różnego rodzaju schorzenia i choroby. Niestety wciąż brakuje konkretnych i dokładnych badań naukowych, które potwierdziłyby bezpieczeństwo stosowania metabolitu L-argininy. Na ten moment substancja ta jest zakazana, a nam pozostaje poczekać na kolejne, wnikliwe analizy naukowe.
Bibliografia:
- https://journals.lww.com/neuroreport/Abstract/2002/03250/Agmatine_produces_antidepressant_like_effects_in.5.aspx/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23583442/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25084759/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34565735/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8884952/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25247837/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27743829/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8720472/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10452098/
- https://www.nik.gov.pl/plik/id,13031,vp,15443.pdf