Zdrowa wątroba

Zdrowa wątroba pełni szereg istotnych funkcji w organizmie. To między innymi ten narząd utrzymuje człowieka przy życiu. I choć wątroba potrafi sama się zregenerować, nie jest niezniszczalna, dlatego niezwykle istotne jest, aby każdego dnia prawidłowo o nią dbać.

Wątroba - czym właściwie jest?

Wątroba to wielofunkcyjny gruczoł, który stanowi położoną otrzewnowo część układu pokarmowego. Narząd jest umiejscowiony w górnej części jamy brzusznej, z prawej strony, zaraz pod żebrem. Graniczy od góry z przeponą oraz od tyłu z żołądkiem i jelitami.

Wątroba dzieli się na dwa płaty i jest największym ludzkim narządem. Jej masa wynosi około 1500 g i zależy od znajdującej się w niej krwi. Szacuje się, że około 10-15% ogólnej objętości krwi przepływa właśnie przez wątrobę.

Zbudowana jest w około 80% z hepatocytów - wyspecjalizowanych komórek, zwanych też komórkami wątrobowymi, które są podstawową strukturalną jednostką miąższu wątroby. Hepatocyty pełnią swoje funkcje mniej więcej przez rok, a następnie zostają zastąpione przez nowe komórki wątrobowe.

Wątroba, jako jedyny narząd w ludzkim ciele, potrafi samodzielnie się zregenerować. Jednak nadmierna ekspozycja na silne toksyny i szkodliwe substancje może sprawić, że organ nie będzie już w stanie pracować jak wcześniej i nigdy nie wróci do pełni zdrowia.

Jakie funkcje pełni wątroba w organizmie?

Wątroba jest kluczowym organem ludzkiego organizmu. To w niej zachodzi niezliczona ilość procesów biochemicznych. Narząd pełni wiele istotnych funkcji, między innymi:

• Związany jest z detoksykacją organizmu, gdyż pełni funkcję filtracyjną - wątroba usuwa toksyny z ustroju, czyli unieszkodliwia niebezpieczne substancje m.in. alkohol, leki czy inne używki,
• stanowi magazyn energii - narząd ma zdolność przekształcania węglowodanów w glukozę i tłuszcze oraz magazynowania składników w postaci cukru zapasowego, czyli glikogenu,
• wytwarza i produkuje żółć, która uczestniczy w trawieniu i wchłanianiu tłuszczów oraz przyswajaniu wielu ważnych witamin,
• wpływa na prawidłowy metabolizm bilirubiny, czyli produktu rozpadu hemu, którego podwyższony poziom może prowadzić do żółtaczki,
• jest miejscem syntezy i degradacji białek,
• uczestniczy w reakcjach immunologicznych,
• bierze udział w termoregulacji ustroju.

Przyczyny chorób wątroby

Wątroba może niedomagać z wielu powodów, jednak najczęściej problemy z prawidłową pracą narządu są związane z nieodpowiedzialnymi zachowaniami człowieka.

Wątroba odpowiada za metabolizm alkoholu, a alkoholowe choroby wątroby należą do najczęściej występujących schorzeń organu. Spożywanie alkoholu w dużych ilościach stanowi zagrożenie dla prawidłowej pracy wątroby i w najgorszym razie, może prowadzić do marskości narządu.

Pracę wątroby zaburzać mogą także różnego rodzaju leki, m.in. przeciwzapalne czy uspokajające. Nadmierne przyjmowanie leków może prowadzić do ostrej niewydolności wątroby czy też toksycznego zapalenia polekowego.

Także wirusowe zapalenie wątroby jest częstym schorzeniem. Do 95% przypadków zakażenia wirusem dochodzi poprzez drogę pokarmową, a dokładniej przez spożywanie skażonej wody czy żywności. Dlatego tak ważna jest prawidłowa higiena, m.in. mycie owoców i warzyw przed ich spożyciem.

Siedzący tryb życia i niezdrowa dieta, bogata w nasycone kwasy tłuszczowe i cukry proste przyczynia się do zaburzenia przemiany materii, co również może prowadzić do stłuszczenia wątroby. Stłuszczeniowa choroba wątroby dotyczy coraz większej części społeczeństwa. Aktualne dane sugerują, że aż 15% osób cierpi na to schorzenie.

Objawy chorej wątroby

Często trudno zauważyć jakiekolwiek objawy chorującej wątroby, gdyż jest to narząd nieunerwiony czuciowo, co oznacza, że wątroba nie daje objawów bólowych.

Pacjent z chorą wątrobą może jednak odczuwać ból pod prawym żebrem, który może być spowodowany powiększaniem się narządu lub podrażnieniem błony surowiczej. Ponadto wśród osób cierpiących na choroby wątroby można zaobserwować dolegliwości i objawy takie jak:

• apatia,
• senność,
• szybkie uczucie zmęczenia,
• wzdęcia i niestrawność,
• wymioty,
• bolesne skurcze mięśni,
• zmniejszenie masy ciała,
• utrata apetytu,
• zmiana zabarwienia moczu,
• świąd skóry i jej zażółcenie.

Jak dbać o wątrobę?

Wątroba, choć potrafi samodzielnie się regenerować, nie jest niezniszczalna. Jest jednak narządem niezastąpionym, dlatego warto dbać o jej zdrowie i prawidłowe funkcjonowanie.

Niezwykle ważna jest prawidłowa dieta, uboga w nasycone kwasy tłuszczowe, cukry proste i żywność wysokoprzetworzoną.

Warto wybierać produkty łatwostrawne i chude, a także sięgać po warzywa i owoce. Należy przyjmować pokarmy w małych ilościach, w regularnych odstępach czasu. Ze względu na działanie hepatotoksyczne, warto wyeliminować alkohol z diety.

W profilaktyce wątrobowej ważna jest także:

• prawidłowa masa ciała,
• odpowiednia długość i jakość snu,
• aktywny tryb życia,
• unikanie nadmiernego przyjmowania leków,
• włączenie do codziennego jadłospisu odpowiednich ziół (takich jak ostropest plamisty, karczoch zwyczajny czy mniszek lekarski) i suplementów, które dodatkowo mogą wspierać pracę zdrowej wątroby.

Wpływ suplementów diety na wątrobę

Suplementy diety mogą wspomóc pracę wątroby i pozytywnie wpłynąć na jej regenerację. Najczęściej w preparatach wykorzystywane są składniki takie jak cholina czy fosfolipidy, jednak również L-asparginian L-ornityny czy ostropest plamisty stanowią istotne składowe suplementów wątrobowych.

Cholina w wątrobie ulega metabolizmowi do fosfatydylocholiny. Jest to metabolit, który m.in. może zmniejszać ryzyko stłuszczenia wątroby i jej włóknienia czy też może wpływać na regulację metabolizmu tłuszczów.

Fosfolipidy z kolei ułatwiają trawienie tłuszczów i wchłanianie witamin, mogą także działać pomocniczo na hamowanie procesów włóknienia w wątrobie.

L-asparginian L-ornityny działa hepatoprotekcyjnie i może wpływać na ochronę, i regenerację komórek wątrobowych, natomiast ostropest plamisty wspiera prawidłowe funkcjonowanie wątroby i przebieg procesów detoksykacyjnych, a co więcej może obniżać poziom lipoprotein LDL.

Należy pamiętać, aby przed rozpoczęciem suplementacji dokładnie zapoznać się z ulotką dołączoną do preparatu i przyjmować porcje produktu zgodnie z wytycznymi. Nie należy spożywać większych dawek suplementu niż zalecane, gdyż może to przyczynić się do wystąpienia niepożądanych skutków ubocznych.