Inulina: właściwości i zastosowanie naturalnego prebiotyku wspierającego zdrowie jelit i odchudzanie
Inulina to polisacharyd, który występuje w powszechnie spożywanych warzywach i owocach. To naturalny prebiotyk, który dzięki swoim właściwościom wspiera zdrowie jelit i odchudzanie. Jednak zastosowanie inuliny nie ogranicza się wyłącznie do wspomagania rozwoju korzystnych bakterii w układzie pokarmowym, gdyż wykazuje szereg prozdrowotnych właściwości w ustroju.
Co to jest inulina i na czym dokładnie polega jej działanie? Czy inulina jest odpowiednia dla osób z cukrzycą? Inulina - kiedy i jak stosować ją w codziennej diecie, aby wesprzeć zdrowie jelit?
Spis treści
- Czym jest inulina?
- W jakich produktach naturalnie występuje inulina?
- Zdrowotne właściwości inuliny – dlaczego warto ją stosować?
- Inulina jako suplement diety – proszek, tabletki czy kapsułki?
- Suplementacja inuliny – kiedy warto ją spożywać i jak stosować?
- Przeciwwskazania i skutki uboczne stosowania inuliny
- Inulina – gdzie kupić i ile kosztuje?
- Podsumowanie – dlaczego warto stosować inulinę?
Czym jest inulina?
Inulina jest naturalnym polisacharydem zaliczanym do prebiotyków, przyjmującym postać białego proszku o delikatnie słodkim smaku. To substancja stanowiąca rodzaj błonnika rozpuszczalnego, który nie ulega trawieniu w jelicie cienkim, a dociera do jelita grubego, gdzie jest fermentowany przez bakterie. Pod względem chemicznym jest zbudowana z ponad 30 cząsteczek monocukrów połączonych wiązaniami β-2,1-glikozydowymi w nierozgałęziony łańcuch.
Inulina występuje głównie w korzeniach, bulwach i kłączach, rzadziej w liściach. Stanowi materiał zapasowy roślin, z którego mogą czerpać związki organiczne niezbędne do wzrostu lub innych procesów. Po raz pierwszy została wyodrębniona na początku XIX wieku z korzenia omanu wielkiego.
Właściwości prebiotyczne inuliny polegają na wspieraniu rozwoju korzystnej flory bakteryjnej w przewodzie pokarmowym, co przyczynia się do poprawy trawienia i wchłaniania składników mineralnych. Z tego względu inulina jest popularnym składnikiem suplementów diety wspierających wzrost korzystnych bakterii jelitowych.
W jakich produktach naturalnie występuje inulina?
Najczęściej pozyskuje się inulinę z cykorii, ale cenne źródło tej substancji stanowi też topinambur oraz mniszek lekarski. Co ciekawe, bulwy topinamburu zawierają około 20% inuliny, natomiast świeża cykoria aż 68% tego związku. Z tego względu to właśnie te rośliny wykorzystywane są w przemysłowej produkcji inuliny.
Do pozostałych źródeł inuliny można zaliczyć produkty spożywcze takie jak:
- pszenica
- cebula
- banany
- daktyle
- por
- czosnek
- szparagi
Duże ilości tego związku akumuluje również łopian większy, słonecznik bulwiasty oraz kozibród porolistny. W mniejszych ilościach inulina występuje też w karczochach oraz dalii. Zawartość inuliny w surowcu zależy w dużej mierze od techniki jej ekstrakcji (mikrofalowa, ultradźwiękowa itp.).
Zdrowotne właściwości inuliny – dlaczego warto ją stosować?
Inulina to błonnik rozpuszczalny, który za sprawą swoich właściwości zdrowotnych wzbudza coraz większe zainteresowanie. Ten naturalny prebiotyk nie tylko wspiera mikroflorę jelitową i poprawia odporność, ale także może pomagać w poprawie parametrów gospodarki węglowodanowej oraz w stabilizacji poziomu cholesterolu. Dodatkowo inulina może m.in. wpływać na przyswajanie składników mineralnych, zwiększać uczucie sytości i wspomagać odchudzanie.
Inulina a zdrowie jelit i prawidłowe trawienie
Ze względu na obecność wiązań β-2,1-glikozydowych, które występują w łańcuchu inuliny, związek ten nie jest trawiony w przewodzie pokarmowym przez enzymy własne ludzi. Jednak dzięki temu może stanowić pożywkę dla bifidobakterii niezbędnych do utrzymanie prawidłowej flory jelitowej, przez co staje się prebiotykiem, korzystnie wpływając na funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Inulina nie tylko wspomaga utrzymanie właściwej flory bakteryjnej jelit, ale też poprawia perystaltykę i zapobiega zaparciom.
Inulina a odchudzanie – wpływ na uczucie sytości
Inulina naturalnie występująca w wielu roślinach za sprawą swoich właściwości może wspierać proces utraty masy ciała. Ponieważ pęcznieje w jelitach, zapewnia długotrwałe uczucie sytości, pomagając tym samym w redukcji kalorii i ograniczeniu podjadania. Dodatkowo w kuchni inulinę można stosować jako zamiennik cukru i tłuszczu, co obniża kaloryczność potraw i ich indeks glikemiczny.
Działanie inuliny a cholesterol i serce
Choć inulina jest kojarzona głównie z korzystnym wpływem na pracę układu pokarmowego, może również wspierać zdrowie układu krążeniowego. Dostępne badania sugerują, że spożywanie inuliny może mieć korzystny wpływ na poziom cholesterolu, przyczyniając się do obniżenia frakcji LDL. Z tego względu jej suplementacja jest szczególnie polecana osobom, które chcą wesprzeć naczynia krwionośne i zapobiegać rozwojowi zmian miażdżycowych.
Inulina a cukrzyca – wpływ na poziom glukozy
Inulina to naturalny błonnik, który może korzystnie wpływać na poprawę parametrów gospodarki węglowodanowej. Z dotychczasowych analiz wynika, że regularne spożywanie inuliny może przyczyniać się do obniżenia poziomu glukozy we krwi, a także do regulacji poziomu insuliny, co jest szczególnie istotne w przypadku osób cierpiących z powodu cukrzycy typu 2. Dodatkowo inulina charakteryzuje się niskim indeksem glikemicznym, a jej spożycie nie powoduje gwałtownego wzrostu stężenia cukru w organizmie.
Zastosowanie inuliny w żywności i przemyśle
W produkcji żywności i w przemyśle najczęściej są wykorzystywane właściwości fizykochemiczne inuliny, takie jak zwiększanie lepkości, zdolność pęcznienia oraz stabilizacja struktury (piany, emulsji, kremów itp.). Ze względu na właściwości żelujące inulina, która dobrze rozpuszcza się w wodzie, znajduje zastosowanie jako wypełniacz, zagęstnik i stabilizator w wielu produktach spożywczych. W farmacji jest wykorzystywana przy wytwórstwie zasypek i pudrów. W kosmetyce służy do stabilizacji detergentów i emulsji, natomiast w rolnictwie stanowi popularny dodatek do pasz dla zwierząt.
Polecane produkty z inuliną
Inulina jako suplement diety – proszek, tabletki czy kapsułki?
Inulina wspierająca układ pokarmowy jest częstym składnikiem suplementów diety. Składnik ten można dostarczać do organizmu w postaci tabletek lub kapsułek, ale dużą popularnością cieszy się też inulina w proszku, którą można łatwo dodawać do ulubionych jogurtów czy napoi. Wybierając odpowiedni produkt, warto zwrócić szczelną uwagę na preparaty, w których obecna jest inulina z korzenia cykorii, bez zbędnych dodatków i wypełniaczy.
Suplementacja inuliny – kiedy warto ją spożywać i jak stosować?
Obecność inuliny w codziennym jadłospisie powinny rozważyć w szczególności osoby stosujące diety redukcyjne, a także diabetycy. Również osoby cierpiące na zaburzenia gospodarki lipidowej mogą sięgnąć po suplementy diety bogate w ten składnik.
Zwykle na początku rekomenduje się dostarczanie do organizmu od 2-3 gramów inuliny dziennie. Później stopniowo można zwiększyć jej porcję do 10-15 gramów. Podczas suplementacji należy pić dużo płynów, ponieważ inulina działa jak błonnik i jest rozpuszczalna w wodzie. W przeciwnym razie jej spożycie może przyczynić się do wystąpienia wzdęć, gazów i zaparć.
Przeciwwskazania i skutki uboczne stosowania inuliny
Chociaż inulina ma szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym i farmacji, nie każdy powinien ją przyjmować. Wprawdzie szkodliwość inuliny jest niewielka, ale prebiotyk należy ostrożnie stosować przy schorzeniach, takich jak zespół jelita drażliwego, choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzody żołądka i dwunastnicy, a także nowotwory przewodu pokarmowego. Suplementy z tym związkiem nie powinny być też przyjmowane przez dzieci oraz kobiety w okresie ciąży i karmienia piersią bez konsultacji ze specjalistą.
Inulina – gdzie kupić i ile kosztuje?
Suplementy z inuliną można kupić w aptekach, sklepach zielarskich, a także w sklepach internetowych z żywnością funkcjonalną. Cena inuliny zwykle waha się od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych za opakowanie. Przy wyborze produktu, warto zwrócić uwagę na jego skład. Najlepsza inulina to taka, która występuje w czystej postaci i nie zawiera syntetycznych konserwantów, barwników oraz zbędnych dodatków.
Podsumowanie – dlaczego warto stosować inulinę?
Inulina to naturalny prebiotyk o licznych właściwościach prozdrowotnych. Poza tym, że wspiera zdrowie jelit, reguluje cholesterol i glukozę. Może też pomagać w odchudzaniu, hamując apetyt i przyczyniając się do zmniejszenia ilości przyjmowanych pokarmów. Stosowanie suplementów diety z inuliną może stanowić prosty sposób na poprawę zdrowia i samopoczucia. Podczas suplementacji należy pamiętać o przyjmowaniu zwiększonych ilości płynów, aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia niepożądanych objawów i zapobiec odwodnieniu.
Bibliografia