Kolagen to białko budulcowe, będące istotnym składnikiem tkanki łącznej. To związek, który pełni w organizmie człowieka wiele istotnych funkcji, dlatego też niezwykle ważne jest utrzymanie prawidłowego poziomu substancji w ustroju. Jakie mogą być objawy niedoboru kolagenu w organizmie? Czy niedobór kolagenu w stawach jest groźnym zjawiskiem? Jakie są objawy nadmiaru kolagenu w organizmie? Czy nadmiar kolagenu jest niebezpieczny?
Spis treści
Czym jest kolagen?
Kolagen stanowi jedno z głównych białek budulcowych w organizmie człowieka. To naturalny polimer, będący składnikiem tkanki łącznej, który wchodzi w skład chrząstki stawowej, zębów, ścięgien, kości i skóry. To związek syntetyzowany przede wszystkim w fibroblastach, którego poziom w ustroju zmniejsza się wraz z wiekiem.
Kolagen może naturalnie występować w organizmie człowieka, a także może być dostarczany do ustroju wraz z pożywieniem lub w postaci suplementów diety. To cenny składnik, który może wykazywać wszechstronny wpływ na organizm człowieka. Kolagen może wzmacniać kości i stawy, wspomagać utrzymanie odpowiedniej ilości mazi stawowej, a także może pozytywnie oddziaływać na kondycję naczyń krwionośnych. Związek może również opóźniać procesy starzenia się skóry i wspomagać wytrzymałość mechaniczną tkanek.
Przyczyny niedoboru kolagenu w organizmie człowieka
Kolagen to białko fibrylarne, którego zawartość w ustroju zmniejsza się wraz z wiekiem na skutek naturalnych procesów starzenia. Dotychczas uzyskane dane sugerują, że zawartość kolagenu w organizmie człowieka zmniejsza się po 25. roku życia, a straty składnika wynoszą ok. 1,5% związku w ciągu roku. Po 30. roku życia ubytki kolagenu przewyższają naturalną syntezę substancji, z kolei około 60. roku życia ludzki organizm nie wytwarza już endogennego kolagenu.
Poza procesami starzenia, na niski poziom kolagenu mogą oddziaływać również inne czynniki, takie jak np.:
- przewlekły stres,
- używki,
- nadmierna ekspozycja na światło słoneczne,
- zanieczyszczenia środowiska,
- siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej,
- niedobór snu,
- stosowanie nieprawidłowej, źle zbilansowanej diety,
- nieprawidłowe nawodnienie.
Niekorzystnie na poziom kolagenu w ustroju mogą wpływać również zaburzenia hormonalne, obciążenia mechaniczne, a także niektóre choroby występujące w organizmie.
Polecane suplementy diety z kolagenem
Niedobór kolagenu - objawy
Obniżenie poziomu kolagenu w organizmie człowieka jest zjawiskiem naturalnym. Jakie mogą być jednak objawy niedoboru kolagenu? Dotychczas uzyskane dane sugerują, że brak kolagenu wiąże się z niespecyficznymi symptomami i może powodować m.in.:
- przewlekłe zmęczenie,
- zwiększoną łamliwość włosów i paznokci,
- nadmierne wypadanie włosów,
- obniżenie odporności,
- utratę elastyczności i jędrności skóry,
- spowolnienie procesu gojenia się ran,
- zaburzenia procesów krążenia,
- wzrost ciśnienia tętniczego krwi,
- zwiększenie ryzyka kontuzji.
Kolagen odgrywa istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu ruchu. Brak kolagenu w stawach może być niebezpiecznym zjawiskiem, przyczyniającym się do występowania niepożądanych objawów, takich jak np.:
- zwiększenie podatności na uszkodzenia i wzrost łamliwości kości,
- sztywnienie stawów,
- trudności związane z poruszaniem,
- bóle stawów i mięśni,
- zwiększone ryzyko rozwoju choroby zwyrodnieniowej i osteoporozy.
Jak uzupełnić niedobór kolagenu w organizmie?
Aby zwiększyć poziom kolagenu w organizmie człowieka, warto wprowadzić odpowiednie modyfikacje w codziennym życiu - zadbać o odpowiednią długość i jakość snu, regularnie uprawiać aktywność fizyczną, zmniejszyć poziom stresu, a także zrezygnować z palenia papierosów i ograniczyć spożycie alkoholu.
Aby uzupełnić niedobory kolagenu w ustroju, warto skupić się również na codziennej diecie - za źródła kolagenu uznaje się kurze łapki, podroby, galarety mięsne i rybne, a także wywary przygotowywane na kościach, chrząstkach i skórach zwierzęcych oraz rybnych. Ponieważ są to jednak produkty uznawane za bogate źródła tłuszczu i cholesterolu, nie należy uwzględniać ich w jadłospisie zbyt często. Warto jednak wykorzystać w codziennym menu żywność bogatą w związki, które mogą wspierać endogenną produkcję kolagenu. Do takich składników diety można zaliczyć m.in. suche nasiona roślin strączkowych, jaja, warzywa czy owoce - zwłaszcza bogate w witaminę C, np. pomarańcza, kiwi, truskawki, szpinak, jarmuż czy papryka.
Dobrym rozwiązaniem wśród osób borykających się z niskim poziomem kolagenu w organizmie, mogą okazać się również suplementy kolagenowe, które stanowią skoncentrowane źródło pożądanej substancji.
Suplementy diety z kolagenem
Na rynku suplementów diety można znaleźć wiele preparatów z kolagenem, które cieszą się rosnącym zainteresowaniem wśród konsumentów - zarówno w gronie sportowców, jak i wśród osób, którym zależy na pięknym i zdrowym wyglądzie.
Dostępny jest kolagen w tabletkach, a także białko młodości w formie kapsułek, w proszku, czy w postaci poręcznych shotów. Możliwe jest dostarczanie kolagenu do ustroju w formie jednoskładnikowych produktów, a także w postaci kompleksowych suplementów diety, które oprócz kolagenu zawierają również inne, cenne składniki, takie jak np. witamina C, chondroityna, MSM czy glukozamina.
Dobór odpowiedniej formy suplementacji to kwestia indywidualnych potrzeb i preferencji konsumenta. Decydując się na stosowanie preparatów zawierających wartościowy związek, warto jednak pamiętać, aby suplementy kolagenowe zawsze stosować zgodnie z wytycznymi producenta, aby nie doprowadzić do nadmiernego spożycia składnika i występowania niepożądanych skutków ubocznych.
Przeczytaj również: Kolagen na stawy. Jak wybrać najmocniejszy kolagen?
Nadmiar kolagenu - przyczyny
Niedobór kolagenu jest znacznie częstszym zjawiskiem niż nadmierna podaż składnika, jednak warto zwrócić uwagę na fakt, iż zbyt wysoki poziom kolagenu w ustroju również może negatywnie oddziaływać na funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Jakie mogą być przyczyny nadmiaru kolagenu?
Nadmiar kolagenu w ustroju najczęściej jest efektem nieprawidłowej suplementacji preparatami uznawanymi za źródła składnika. Do zbyt wysokiego poziomu związku w organizmie mogą przyczynić się jednak również inne czynniki, takie jak np. choroby autoimmunologiczne, mutacje genetyczne czy zaburzenia hormonalne. Powodem nadmiaru kolagenu mogą być również uszkodzenia tkanek, które mogą przyczyniać się do zaburzenia procesu gojenia się ran.
Nadmiar kolagenu - objawy
Zbyt wysoki poziom kolagenu w organizmie człowieka może przyczynić się do występowania niepożądanych objawów, takich jak m.in.:
- zgrubienie i stwardnienie skóry,
- bliznowacenie, czyli powstawanie łagodnych rozrostów włóknistych skóry,
- bóle stawów,
- mrowienie i drętwienie kończyn.
Długotrwały nadmiar kolagenu w organizmie może powodować także kołatanie serca oraz bóle w obrębie klatki piersiowej.
Bibliografia:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26749406/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36669548/
- https://open.icm.edu.pl/items/7d2d79c6-3c19-44cc-88af-c4fa8489c4ec
- https://bibliotekanauki.pl/articles/859564.pdf
