Kolagen to białko budulcowe, które odgrywa wiele istotnych ról w organizmie człowieka. Tym samym utrzymanie odpowiedniego poziomu związku w ustroju wydaje się niezwykle istotne dla zachowania optymalnej homeostazy organizmu. Wraz z wiekiem zmniejsza się jednak naturalna produkcja kolagenu, a wiele zewnętrznych czynników, takich jak np. promieniowanie UV, również może przyczyniać się do obniżenia poziomu białka młodości w ustroju, powodując występowanie niepożądanych objawów. Brak kolagenu w stawach objawy - jakie są symptomy niedostatecznej ilości białka kolagenowego w ustroju? Jakie mogą być skutki i konsekwencje niedoboru białka kolagenowego? Co robić, gdy poziomu kolagenu spada i brakuje kolagenu w organizmie?
Spis treści
Dlaczego produkcja kolagenu w organizmie spada?
Spadek produkcji kolagenu w ludzkim organizmie jest naturalnym procesem. Na skutek postępujących procesów starzenia synteza tego kluczowego białka strukturalnego w fibroblastach maleje, przez co dochodzi do obniżenia jego poziomu w ustroju.
Wraz z wiekiem obserwuje się też zmiany w obrębie struktury kolagenu. W przypadku osób w wieku dojrzałym i starszym między nićmi wytwarzają się wiązania poprzeczne. W rezultacie między łańcuchami ubywa miejsca dla wody, na skutek czego dochodzi do spadku elastyczności skóry i powstawania oznak starzenia.
Nieprawidłowa synteza kolagenumoże też wynikać z czynników zewnętrznych. Do tych najbardziej istotnych zalicza się wysoką temperaturę, intensywne promieniowanie słoneczne oraz zmieniające się pH. Białko kolagenowe pod ich wpływem ulega denaturacji, co oznacza, że traci swoją pierwotną, trójwymiarową strukturę i zmienia swoje właściwości. Negatywny wpływ na poziom kolagenu w ustroju człowieka mogą też mieć takie czynniki jak palenie tytoniu, zanieczyszczenia środowiska, niedobór snu oraz brak aktywności fizycznej.
Objawy niedoboru kolagenu
Odpowiednia podaż białka młodości umożliwia utrzymanie homeostazy organizmu człowieka, a niedobór kolagenu to zjawisko wynikające z zaburzenia syntezy związku w ustroju.
Dotychczas przeprowadzone analizy naukowe wskazują, że zdolność organizmu do wytwarzania białka strukturalnego zmniejsza się po ukończeniu 25. roku życia.. To sprawia, że włókna kolagenowe stają się rzadsze i słabsze, a w organizmie może dojść do występowania niepożądanych objawów, dotyczących niemal całego ustroju, w tym między innymi w obrębie skóry, mięśni czy układu pokarmowego. Jakie mogą być objawy niedoboru kolagenu? Brak kolagenu objawy - co może powodować niedostateczna podaż białka młodości?
Zmarszczki i starzenie się skóry
Kolagen to substancja, która powstaje w fibroblastach, zlokalizowanych m.in. w skórze. Gdy zmniejsza się produkcja kolagenu, włókna kolagenowe stają się rzadsze, a następnie dochodzi do ich rozpadu, co może przyczyniać się do powstawania zmarszczek, a także linii mimicznych.
Jakby tego było mało, niedostateczna podaż kolagenu w ustroju przyczynia się do utraty jędrności i elastyczności skóry, powodując również jej matowienie i suchość oraz zwiększenie widoczności cellulitu. Co więcej, niedobór kolagenu może prowadzić do powstawania przebarwień na skórze, a także do pojawienia się piegów.
Polecane suplementy diety z kolagenem
Osłabienie włosów i paznokci
Ze względu na fakt, iż białko strukturalne buduje włosy i paznokcie (jest niezbędne między innymi do budowy keratyny) niedobór kolagenu może powodować osłabienie włosów i paznokci oraz pogorszenie ich kondycji. Tym samym brak kolagenu może spowalniać wzrost paznokci, zwiększając ich kruchość oraz podatność na uszkodzenia, a także może sprzyjać przesuszeniu i zwiększonej łamliwości włosów. Niedostateczna ilość kolagenu w ustroju może też przyczyniać się do pojawienia się łupieżu, nasilając tendencję włosów do wypadania.
Bóle mięśni i stawów
Kolagen wpływa również na mięśnie oraz stawy, a jego niedobór może powodować bóle stawów, jednocześnie ograniczając ich ruchomość.
Niewystarczające ilości białka kolagenowego mogą też zwiększać prawdopodobieństwo występowania obrzęków oraz stanów zapalnych, powodując ból podczas poruszania się, jak również mogą zwiększać sztywność i bóle mięśniowe. Spadek produkcji kolagenu może też wydłużać procesy regeneracyjne zachodzące w mięśniach po intensywnych wysiłkach fizycznych oraz może wydłużać gojenie się ran.
Przeczytaj również: Kolagen na stawy. Jak wybrać najmocniejszy kolagen?
Zaburzenia pracy układu pokarmowego
Niedostateczna zawartość kolagenu w organizmie może też powodować problemy żołądkowo-jelitowe, przyczyniając się do zaburzenia optymalnego funkcjonowania układu pokarmowego. Dotychczas uzyskane dane wskazują, że białko kolagenowe stanowi składnik budulcowy ścian jelit, a jego niedobór może przyczyniać się do rozwoju zespołu nieszczelnego jelita. Tym samym niedostateczna ilość białka młodości w ustroju może negatywnie wpływać na integralność bariery jelitowej, zaburzając procesy wchłaniania cennych składników odżywczych, a także może zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia infekcji i stanów zapalnych układu pokarmowego.
Dotychczas uzyskane dane wskazują, że białko kolagenowe stanowi składnik budulcowy ścian jelit, a jego niedobór może przyczyniać się do rozwoju zespołu nieszczelnego jelita. Tym samym niedostateczna ilość białka młodości w ustroju może negatywnie wpływać na integralność bariery jelitowej, zaburzając procesy wchłaniania cennych składników odżywczych, a także może zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia infekcji i stanów zapalnych układu pokarmowego.
Coraz więcej badań naukowych skupia się również wokół prebiotycznych właściwości peptydów kolagenowych, dlatego też wydaje się, że kolagen pomaga we wspieraniu aktywnoścu mikrobioty w jelitach, co może pozytywnie oddziaływać na szczelność bariery jelitowej.
Przyczyny niedoboru kolagenu
Zastanawiając się, co niszczy kolagen w organizmie, warto zdawać sobie sprawę, że ubytki białka kolagenowego w ustroju są nieuniknione, a główną przyczyną niedoboru związku są naturalne procesy starzenia.
Dotychczas uzyskane dane wskazują, że zawartość kolagenu w organizmie człowieka zmniejsza się po 25. roku życia, a straty składnika wynoszą ok. 1,5% związku w ciągu roku. Po 30. roku życia ubytki kolagenu przewyższają naturalną syntezę substancji, z kolei około 60. roku życia ludzki organizm nie wytwarza już endogennego kolagenu.
Poza procesami starzenia, na niski poziom kolagenu w organizmie mogą wpływać również inne czynniki.
Co wypłukuje kolagen? Za powszechne przyczyny niedoboru kolagenu uznaje się m.in.:
- przewlekły stres,
- niedobór snu,
- nadużywanie alkoholu,
- stres oksydacyjny,
- nadmierną ekspozycję na promieniowanie UV,
- palenie papierosów,
- siedzący tryb życia i niski poziom aktywności fizycznej,
- zanieczyszczenia środowiska,
- niedobór witamin oraz składników mineralnych,
- nieodpowiednie nawodnienie organizmu,
- stosowanie nieprawidłowej diety, obfitującej w produkty wysokoprzetworzone,
- zaburzenia hormonalne, mutacje genetyczne oraz niektóre choroby, takie jak np. reumatoidalne zapalenie stawów RZS czy toczeń.
Skutki niedoboru kolagenu
Brak kolagenu w organizmie może negatywnie oddziaływać na pracę niemal całego ustroju. Wyniki przeprowadzonych analiz sugerują, że niedostateczna zawartość białka kolagenowego może niekorzystnie oddziaływać na układ kostny, powodując wtórne odwapnienie i zwiększając tendencję kości do złamań>. Niewystarczająca ilość związku w organizmie może też powodować osłabienie stawów, przewlekłe zmęczenie i zaburzać funkcjonowanie układu immunologicznego. Badania wskazują, że niedobór kolagenu może >skutkować obniżoną odpornością organizmu>, zwiększając jednocześnie prawdopodobieństwo rozwoju infekcji.
Jakby tego było mało, skutki niedoboru kolagenu mogą obejmować również zaburzenia pracy układu krążenia, przyczyniając się m.in. do podwyższonego ciśnienia krwi i występowania zakrzepów, co może prowadzić również do zatorów naczyń krwionośnych.
Dodatkowo niski poziom białka młodości może prowadzić do zaburzeń apetytu i wydłużonej rekonwalescencji po urazach, zabiegach, operacjach i kontuzjach. W efekcie niedoboru kolagenu u wielu osób można zaobserwować również łamliwe włosy pozbawione blasku oraz niepożądane zmiany skórne i jej wiotczenie.
Niedobór kolagenu w stawach
Niedostateczna ilość kolagenu w stawach może zaburzać prawidłowe funkcjonowanie układu kostno-stawowego, powodując m.in. zmniejszenie produkcji mazi stawowej, co może skutkować nasileniem ocierania się chrząstek względem siebie, prowadząc do ich zniszczenia. To natomiast może powodować ból i ograniczenie ruchomości, a także uczucie sztywności, nie tylko uniemożliwiając codzienne funkcjonowanie i wykonywania wysiłku fizycznego, ale również zwiększając prawdopodobieństwo rozwoju zmian zwyrodnieniowych stawów.
Co zrobić gdy brakuje kolagenu? Jak uzupełnić niedobory?
Zwiększenie poziomu kolagenu w ustroju wymaga uwzględnienia odpowiednich modyfikacji w życiu codziennym. Przede wszystkim należy zadbać o odpowiednią długość oraz jakość snu, nie zapominając również o tym, jak ważna jest regularna aktywność fizyczna. By poprawić nawilżenie skóry i wspomóc prawidłową pracę stawów, warto również ograniczyć ekspozycję na czynniki stresowe, rezygnując też z palenia papierosów i spożywania alkoholu.
Aby przeciwdziałać objawom niedoboru kolagenu, warto stosować kremy z filtrem, unikając nadmiernej ekspozycji na promieniowanie UV. Intensywne promieniowanie słoneczne sprawia, że włókna kolagenowe ulegają osłabieniu i skróceniu, co może przekładać się na brak nawilżenia w głębokich warstwach skóry, zaburzoną produkcję mazi stawowej oraz problemy ze stawami.
Cennym wsparciem może okazać się również korzystanie ze zdrowej i zbilansowanej diety, obfitującej w antyoksydanty wspierające naturalną syntezę kolagenu, ograniczając udział w jadłospisie wysokoprzetworzonej żywności i dań typu fast-food. Dobrym rozwiązaniem może okazać się też włączenie do menu produktów bogatych w naturalne źródła kolagenu. Zalicza się do nich między innymi mięso wołowe, buliony kostne, jaja, produkty mleczne oraz ryby.
Suplementy diety z kolagenem - sposób na uzupełnienie poziomu kluczowego białka
Wsparciem wśród osób, dla których ważna jest naturalna produkcja kolagenu, mogą być suplementy z kolagenem. Decydując się na suplementację tego związku, należy pamiętać, że zalecana dzienna porcja kolagenu powinna zostać ustalona indywidualnie przez lekarza przy uwzględnieniu wieku, prowadzonego trybu życia oraz zapotrzebowania organizmu. W zależności od potrzeb może wynosić od 2,5 do 15 gramów kolagenu na dobę.
Poszukując suplementów diety z kolagenem, warto zwrócić uwagę na preparaty dostarczające do ustroju hydrolizowane peptydy kolagenowe, które wyróżniają się prostym składem i bezproblemową podażą. Pomocne w uzupełnieniu poziomu tego białka mogą być zwłaszcza produkty zawierające różne typy kolagenu oraz dodatkowe związki wspierające jego endogenną produkcję. Do takich substancji można zaliczyć między innymi witaminę C czy kwas hialuronowy.
Świetnym rozwiązaniem dla konsumentów, którym zależy na wszechstronnym wsparciu organizmu, mogą być też kompleksowe produkty, które uzupełniają codzienną dietę użytkownika nie tylko w kolagen, ale również w inne substancje, np. w magnez, MSM czy chondroitynę.
Bibliografia:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26749406/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16813664/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32454944/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11071580/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2564982/
