Mikroflora jelitowa to istotna część ludzkiego organizmu, która może oddziaływać m.in. na funkcjonowanie układu pokarmowego i pracę układu odpornościowego, a także na metabolizm czy syntezę niektórych witamin i neuroprzekaźników. Wsparciem dla optymalnego działania mikrobioty jelitowej mogą okazać się probiotyki oraz prebiotyki, uznawane za kluczowe elementy, niezbędne do zachowania równowagi mikrobiologicznej w ustroju. Jakie są różnice pomiędzy probiotykiem a prebiotykiem? Czy składniki warto dostarczać do ustroju jednocześnie? Jaki wpływ mają prebiotyki na probiotyki, i jak wygląda współpraca związków w ludzkim organizmie?
Spis treści
Co to jest probiotyk, a co to jest prebiotyk?
Probiotyk, prebiotyk, a może synbiotyk? Coraz częściej można spotkać się z pojęciami dotyczącymi związków, które, choć brzmią podobnie, różnią się nie tylko pochodzeniem, ale również działaniem czy zastosowaniem. Czym są probiotyki, a co to są prebiotyki?
Definicja probiotyków
Probiotyki to żywe mikroorganizmy, które, podawane w odpowiednich ilościach, mogą korzystnie oddziaływać na organizm człowieka. To bakterie i drożdże wspierające zdrowie jelitowe, które odpowiadają za równowagę mikrobioty jelitowej, umożliwiając jej przywrócenie m.in. po antybiotykoterapii.
Dowiedz się wiecej: Co to jest probiotyk? Dlaczego jest ważny dla organizmu?
Definicja prebiotyków
Prebiotyki to natomiast niestrawne składniki pokarmowe takie jak np. błonnik, związki fenolowe, wielonienasycone kwasy tłuszczowe PUFA czy oligosacharydy, które stanowią pożywkę dla bakterii probiotycznych. To substancje stymulujące wzrost i aktywność probiotyków, które są wykorzystywane przez mikroorganizmy jelitowe do namnażania, co może korzystnie oddziaływać na rozwój dobrych bakterii w jelitach, pozytywnie wpływając na pracę ludzkiego organizmu.
Polecane suplementy diety
Różnice między probiotykiem a prebiotykiem
Probiotyki to żywe organizmy, z kolei prebiotyki stanowią substancje odżywcze, uznawane za "pożywienie" dla bakterii probiotycznych. Choć zarówno probiotyki, jak i prebiotyki oddziałują na jelita, robią to w nieco inny sposób - probiotyki odpowiadają bowiem za kolonizację i zachowanie równowagi mikrobiologicznej, z kolei prebiotyki stymulują wzrost i odżywiają probiotyki, stanowiąc swego rodzaju paliwo dla bakterii jelitowych.
Probiotyki i prebiotyki różnią się także pochodzeniem - probiotyki można znaleźć zarówno wśród składników codziennej diety, m.in. w jogurtach, kefirach czy kiszonkach, jak i w suplementach, natomiast za źródła prebiotyków uznaje się owoce i warzywa bogate w błonnik pokarmowy, a także suche nasiona roślin strączkowych czy pełnoziarniste produkty zbożowe, m.in. banany, cebulę, czosnek, szparagi, płatki owsiane, a także jagody, groch, fasolę czy por.
Probiotyki i prebiotyki – jak działają razem?
Probiotyki i prebiotyki to składniki, które wzajemnie się uzupełniają, umożliwiając utrzymanie równowagi flory jelitowej w ludzkim organizmie. Prebiotyki stanowią bowiem "pożywienie" dla probiotyków, ułatwiając bakteriom probiotycznym pracę i wspieranie właściwego funkcjonowania ustroju człowieka.
Probiotyki wraz z prebiotykami mogą odbudowywać mikrobiotę jelitową, jednocześnie sprzyjając poprawie przyswajania składników odżywczych. To związki, które wspólnie mogą wspierać pracę układu immunologicznego, pozytywnie oddziałując na odporność organizmu, a także mogą korzystnie wpływać na procesy trawienne i barierę jelitową.
Czym są synbiotyki?
Produkty i suplementy diety, które zawierają jednocześnie probiotyki i prebiotyki są określane mianem synbiotyków, które działają na zasadzie synergii pomiędzy bakteriami probiotycznymi a prebiotykami. Za naturalne synbiotyki uznaje się m.in. kefir czy kiszoną kapustę, jednak na rynku można znaleźć również gotowe preparaty stanowiące kombinację probiotyków i prebiotyków, które cieszą się rosnącym zainteresowaniem wśród świadomych konsumentów.
Dlaczego warto stosować probiotyki i prebiotyki w diecie?
Aby profilaktycznie wspomagać zdrowie jelit i właściwe funkcjonowanie układu odpornościowego oraz pracę serca, warto w codziennej diecie uwzględniać naturalne źródła probiotyków i prebiotyków, których odpowiednia podaż może sprzyjać właściwej pracy całego organizmu człowieka. Uwzględnianie w jadłospisie zarówno probiotyków, jak i prebiotyków może bowiem zapobiegać problemom trawiennym, jednocześnie chroniąc ustrój przed stanami zapalnymi i wspomagając mikrobiotę jelitową.
Jak wprowadzać probiotyki i prebiotyki do menu? Aby zwiększyć udział wartościowych składników w codziennej diecie, warto uwzględniać w jadłospisie mleczne produkty fermentowane, a także kiszonki, warzywa, owoce i pełnoziarniste produkty zbożowe oraz suche nasiona roślin strączkowych. Warto więc eksperymentować z prostymi i zdrowymi przepisami, wykorzystując do przygotowywania dań składniki, bogate w bakterie probiotyczne oraz prebiotyki. Wsparciem mogą okazać się także suplementy zawierające pożądane komponenty diety.
Czy można stosować probiotyki i prebiotyki jednocześnie?
Probiotyk jak najbardziej można stosować jednocześnie z prebiotykiem, zarówno w postaci pojedynczych suplementów diety, naturalnych składników jadłospisu, jak również w formie synbiotyków.
Dotychczas przeprowadzone badania wskazują bowiem, że jednoczesne dostarczanie związków do ustroju może wiązać się z szerszymi korzyściami niż ich osobne stosowanie, pozytywnie oddziałując na metabolizm, funkcjonowanie układu pokarmowego, a także pracę układu odpornościowego.
Probiotyki a prebiotyki – klucz do zdrowych jelit
Probiotyki i prebiotyki to komponenty niezwykle istotne dla prawidłowego funkcjonowania ludzkiego organizmu, które wspomagają mikroflorę jelitową. Mimo zbliżonego nazewnictwa związki różnią się pochodzeniem i pełnionymi w ustroju funkcjami, jednak substancje warto dostarczać do ustroju jednocześnie, ponieważ probiotyki i prebiotyki wzajemnie się uzupełniają, korzystnie oddziałując na pracę jelit, funkcjonowanie układu pokarmowego oraz układ immunologiczny.
Aby dostarczać do ustroju cenne składniki, warto w codziennej diecie uwzględniać fermentowane produkty mleczne uznawane za źródło probiotyków, a także warzywa i owoce bogate w błonnik pokarmowy, które zawierają prebiotyki. Dobrym rozwiązaniem może okazać się również stosowanie synbiotycznych suplementów diety, jednak przed rozpoczęciem ich przyjmowania należy skonsultować się z lekarzem w celu odpowiedniego doboru preparatu.
Bibliografia:
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31296969/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35015145/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28914794/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30267869/
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34579087/
